بامداد جنوب: یرفتارهای ضد ایرانی دولت امریکا و تلاش کاخ سفید برای برهم زدن توافق هستهای و گنجاندن برخی مفاد جدید در آن، تقریبا اعتراض همه کشورهای امضاکننده را در پی داشته است. تشرهای رئیسجمهور امریکا علیه ایران مساله جدیدی نیست اما همه بر این باور هستند که دنبال اهداف دیگری است و خود میداند که برهم زدن برجام میتواند عواقب بد بینالمللی برای این کشور داشته باشد. از همینرو هم مقامات ایرانی و هم اروپاییها در تلاش بوده و هستند تا بهنوعی این معاهده حفظ شود. برخی از دیپلماتهای اروپایی به واشنگتن خواهند رفت و برخی دیگر نیز در رایزنی مداوم با طرف ایرانی برای رسیدن به یک نتیجه مطلوب هستند. کما اینکه طرف روسی و چینی نیز در این مسیر مخالف امریکا هستند.
حمایت قاطع اروپا
در همین راستا هفته گذشته وزیر امور خارجه ایران در سفری یک روزه به ایتالیا با مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیدار کرد، دیداری که بر اساس آن طرفین بر تداوم برجام تاکید کردند. ظریف که پس از این دیدار راهی جمهوری آذربایجان برای شرکت در همایش قلب آسیا شده بود، در پاسخ به سوالی درباره صحبتهای روز پنجشنبه با فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مبنی بر اینکه اروپا باید یک تعهد عملی در خصوص پایبندی به برجام بدهد، گفت: همانطور که تاکید کردهام اروپاییها و خانم موگرینی تا به حال در اعلام مواضع بسیار قاطع عمل کرده و مواضع بسیار خوبی اتخاذ کردهاند. در اقدامات عملی هم ما در ماههای گذشته شاهد اقدامات گستردهتر اروپا در زمینه همکاریهای بانکی و تامین مالی بودهایم.
وی با اشاره به سفر یک هیات اروپایی در هفته گذشته به ایران، گفت: ما همچنین شاهد سفر هیات اروپا برای مذاکره بر سر همکاری در حوزه هستهای و کشاورزی بودیم. امیدوار هستیم که این همکاریها ادامه پیدا کند. البته در صحبتهای روز گذشتهمان با خانم موگرینی توجه ویژهای به موضوع سوریه داشتیم با توجه به اجلاس سوچی که بهتازگی برگزار شد، وی را در جریان این مذاکرات و برنامههایی که برای برقراری صلح در سوریه هست، قرار دادم. همچنین درباره برقراری صلح در منطقه، سیاستهای خطرناک عربستان در یمن و به علاوه لبنان بحث و گفتوگو کردیم.
برجام غیرقابل مذاکره است
از سوی دیگر، خانم موگرینی در سومین نشست بینالمللی گفتوگوهای مدیترانه در رم، ضمن دفاع از توافق هستهای، تاکید کرد: برجام غیر قابل مذاکره است و نمیتوان آنرا تغییر داد، اروپا انتظار احترام به آن را دارد. توافق هستهای با ایران برای امنیت منطقه اساسی است. ما بهعنوان اتحادیه اروپا و هر یک از 28 کشور اروپایی، گفتهایم که حفظ کامل برجام و اجرای آن مهم است. از اینجا شروع میشود و نه برای اینکه دوست هستیم. توافق هستهای بهصورتی مذاکره شده است تا حاوی بسیاری از مقررات و عناصر کنترل با سیستم ارزیابی سرزده باشد، زیرا در لحظه توافق هیچ اعتمادی وجود نداشت. 104 صفحه با تبصرههای مختلف از هر نظر وجود دارد و نمیتوان حتی یک پاراگراف آنرا مذاکره کرد، چراکه تمام بخشهای آن بهم ربط دارند. این توافق با یک تیم عالی مذاکره کننده به دست آمده است و نمیتوان آنرا تغییر داد و کسی که آن را عنوان میکند، برجام را بهخوبی نمیشناسد.
وی یادآور شد که من این پیام را به ایران و به امریکا بردم و کشورهای اروپایی نیز انتظار احترام به برجام را دارند. برجام کار میکند و آژانس هستهای نیز تائید کرده است که تهران به مقررات احترام میگذارد.
نخریدن آب سنگین، مشکل امریکاییهاست
بر اساس برجام، آب سنگین تولیدشده به وسیله ایران را باید طرف امریکایی خریداری کند اما از قرار معلوم در طول ماههای گذشته آنها چنین کاری نکردهاند. با این اوصاف رئیس سازمان انرژی اتمی میگوید: اینکه دولت جدید امریکا نمیخواهد از ما آب سنگین بخرد مشکل خودشان است. علیاکبر صالحی در جمع خبرنگاران در حاشیه هفتمین سالگرد شهادت مجید شهریاری در امامزاده صالح (ع) در رابطه با توقف خرید آب سنگین از ایران از سوی امریکا اظهار کرد: امریکاییها ۳۰ تن خریدند از ما و علاقهمند بودند به خرید آب سنگین از ایران ادامه دهند اما دولت جدیدشان گفته از ایران آب سنگین نخرند، این دیگر مشکل خودشان است.
وی در رابطه با برخی انتقادات ایران از تفاسیر متفاوت از متن برجام از سوی آژانس و انتقاد ایران و تقاضا برای اصلاح بندی از گزارش اخیر آمانو گفت: برداشت هایی برخی دارند که نماینده ما در آژانس هم گفتند برداشتها نباید یک طرفه باشد و باید منطبق با متن صریح برجام باشد اما برخی علاقهمند هستند در برخی امور تفسیر خودشان را از متن کنند اما ما گفتیم باید طبق برجام باشد.
22 آذر نشست احتمالی کمیسیون مشترک
با این حال سخنگوی سازمان انرژی اتمی کشور جمع خبرنگاران درباره توقف خرید آب سنگین از ایران از سوی امریکاییها، انتشار این اخبار را خبرسازی عنوان کرد و گفت: فروش آب سنگین به امریکا به شرکتهای دولتی و خصوصی در گذشته مطرح بود و یک خرید دولتی از ما داشتند و وزارت انرژی امریکا از ما آب سنگین خرید و یک نامهای را به شرکتهای خصوصی دادند و اعلام کردند که از خرید آب سنگین این شرکتها از ایران حمایت میکنند اما بعد از آن ما تمرکزمان بر بازارهای اروپا بود.
بهروز کمالوندی یادآور شد: بر اساس برجام ایران مازاد سالانه ۱۳۰ تن را به بازار بینالمللی عرضه میکند و در ازای بهای آن مازاد را تحویل میدهد و کسی اجباری به خرید ندارد و تعهد ما فقط درباره مازاد آب سنگین است. سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره دستور کار فنی نشست مشترک برجام در وین که دو هفته آینده برگزار میشود، گفت: این نشست با توجه به تحولاتی که در دو ماه گذشته بوده میتواند نشست مهمی باشد. ما در سطح فنی در جلسات مشارکت میکنیم اما موضوع فنی خاصی روی میز نداریم.