بامداد جنوب- الهام بهروزی:

کنسرت یکی از رویدادهای پرمخاطب و پرسود است که نقش بسزایی را در نشاط و شادابی جامعه ایفا می‎کند. مشکلات و گرفتاری‎های روزمره، هاله‌ای از اندوه، سردرگمی و نومیدی را بر زندگی مردم حاکم کرده است، از این‎رو، جامعه فعلی بیش از هر چیز به شادی و امید نیاز دارد و هنر به‎ویژه موسیقی از پناسیل بالایی در این زمینه برخوردار است. خوشبختانه از آغاز روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، تحول محسوسی در زمینه برگزاری کنسرت در سراسر کشور به استثنای چند شهر مذهبی به‎وجود آمد اما این تحول در بوشهر با توجه به جمعیت آن بیشتر خود را به رخ کشید.

برگزاری کنسرت‎ها در بوشهر با نگاه ویژه حمیده ماحوزی، مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مسیر صعودی را در پیش گرفت، به‎طوری که پیش‎بینی شده، تعداد اجرای کنسرت‎ها در استان از مرز 400 اجرا عبور کند و این شاید در نگاه اول بسیار خوشایند به‎نظر برسد اما وقتی که به مساله به‎صورت دقیق‎تر و کارشناسی‎شده‎تر نگاه می‎کنیم، می‏بینیم که این موضوع نگران‎کننده است، چون با توجه به جدول اجرای کنسرت‎ها، موسیقی پاپ درجه یک، درجه دو و درجه سه بیشترین سهم را در اجراها دارد و اگر این روند به همین شکل ادامه پیدا کند، بدون‎شک آینده امیدبخشی را نمی‎توان برای موسیقی بومی، نواحی و سنتی متصور شد!!! حال برگزاری بی‌شمار کنسرت در بوشهر حاشیه‏‌هایی را برای فعالان این حوزه به‎وجود آورده که جای تامل دارد، برای مثال تهیه‎کننده‎ای که زمان را برای اجرای موسیقی سنتی گرفته‎ است، سودای پول موجب می‎شود که قید این سبک موسیقی را بزند و به جای آن موسیقی پاپ را برنامه‎‎ریزی کند!!! یا برای برگزاری کنسرت خواننده خاصی چندین تهیه‎کننده و موسسه درخواست برگزاری این کنسرت را به اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه می‎کنند اما در نهایت شخص حقیقی مجوز برگزاری این کنسرت را می‏گیرد که مجوز برگزاری کنسرت را ندارد، همین موضوع موجب بروز اعتراضاتی شده و نمی‎توان ساده از کنارش گذاشت!!! از همه اینها بگذریم ظاهرا کنسرت‎ها توانسته‎اند در حوزه درآمدزایی سود قابل توجهی را نصیب تهیه‎کنندگان و مجریان خود کنند اما این درآمدها آیا در استان باقی می‎ماند یا صرفا به نام بوشهر زده می‌شود و از استان خارج می‎شود؟!! 

با این اوصاف، متوجه می‎شویم که کنسرت در بوشهر توانسته در این سه یا چهار سال اخیر با اقبال غیرقابل وصفی روبه‎رو شود، به‎طوری که اکنون اشخاص حقیقی و موسسات فرهنگی متعددی به‎دلیل سوددهی کنسرت خواهان برگزاری آن هستند و اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی در این زمینه تقریبا با بیشتر درخواست‎های موسسات مجوزدار و بدون مجوز و اشخاص حقیقی همراهی کرده است و همین مساله باعث شده که ما اکنون در حوزه موسیقی مسیر آسیب‎رسانی را در پیش بگیریم و چنانچه فکری به حال این حوزه نشود و یک‎سری موارد به‎صورت قانون درنیاید، در آینده‏ای نزدیک باید شاهد قربانی شدن موسیقی بومی و سنتی در استان باشیم. برگزاری پی‌در‌پی کنسرت‎های پاپ در بوشهر، موجب شده سبک‌های دیگر موسیقی در سایه آن قرار بگیرند، به‎گونه‎ای که اگر دقت کنید، می‏بینید که گروه‎های موسیقی محلی استان عمده اجراهای خود را در خارج استان به روی صحنه می‏برند و در استان خود کمترین سهم را در جدول زمانبندی کنسرت‎ها دارند که این نیاز به تجدیدنظر متولیان فرهنگی و آسیب‎شناسی دارد. 

البته ما به‎شدت از برگزاری کنسرت در استان یا هر نقطه از کشور استقبال می‏کنیم، چون موسیقی روح زندگی است و این هنر در بوشهر با زندگی اهالی آنجا گره خورده، به‎طوری که نمی‎توان در هیچ حالتی، زندگی مردمان دریا و نخل را از ساز و نوا جدا کرد، زیرا آغازین لحظات زندگی این مردم تا واپسین دقایق آن با موسیقی و نواهای محلی و خاطره‎انگیز عجین شده است. 

با این اوصاف، با وجود این‌که مردمان بوشهر دارای موسیقی فولکور پرمحتوا و فاخری هستند اما به گونه‎های دیگر موسیقایی هم تمایل شدیدی دارند، از سنتی گرفته تا پاپ. از این‎رو، می‎طلبد که متولیان فرهنگ و هنر استان به‎منظور جلوگیری از بیراهه رفتن این هنر فاخر، در برنامه‏ریزی‎های خود تاکید ویژه‎ای به اجرای کنسرت‏های محلی و سنتی داشته باشند و به‏گونه‏ای تدبیر کنند که اگر در هر ماه چهار کنسرت اجرا می‎شود، یکی متعلق به موسیقی بومی باشد و دیگری به موسیقی سنتی بی‎کلام. از این‎رو، با اجرای این سیاست، علاوه بر درآمدزایی و رونق اقتصاد هنر، توسعه فرهنگی نیز به‎شکل مطلوبی محقق می‎شود. در این زمینه سکوت انجمن موسیقی استان نیز مساله‎ساز شده است، در این زمینه پای سخنان احمد حمیدیان، رئیس جوان این انجمن نشستیم و سوالاتی که در این حوزه ذهن ما را درگیر کرده است، جویا شدیم که چکیده این گفت‎وگو در ادامه می‎آِید.

بدون‌شك شخص من و تمام مجموعه موسيقى اين استان دغدغه‌اى جز پيشرفت و اجراى موسيقى نداريم و نخواهيم داشت، به‎یقین اگر موسيقى هر چه بيشتر در جامعه ما رواج داشته باشد، اين به نفع ما خواهد بود تا جايى كه آرزوى شخص من و همه ماست كه هر روز كنسرت برگزار شود ولى تا زمانی كه با كار كارشناسى و برنامه‌ريزى دقيق با اين مساله برخورد نشود، بدون‌شك آسيب‌هاى جبران‌ناپذيرى به جامعه و به‌خصوص جامعه موسيقى ما وارد خواهد شد. برخی از برخوردهای نابرابر به موزيسين‌هاى استان ضربه می‎زند و همچنين تغيير سليقه مردم و گسترش موسيقى مصرفى و بى‌ارزش را در جامعه به دنبال خواهد داشت.

متاسفانه از ابتداى امسال به‌طور باورنكردنى توازن كنسرت‌ها به‌هم ريخته و اجرای چند برابرى موسيقى پاپ را در برابر موسیقی محلى، سنتى و حتى موسيقى كلاسيك شاهد هستیم كه اين مساله باعث اعتراض جامعه موسيقى در سبك‌هاى مورد نظر شده است و با اين روند من مطمئن هستم در چند سال آينده ما اصالت‌هاى خودمان را در حوزه موسیقی از دست خواهيم داد.

بله، متاسفانه اين اتفاق به طرق مختلف در چند سال اخير اتفاق افتاده است كه اين يك مورد كه به آن اشاره کردید، از سوی يكى از موزيسين‌هاى برجسته استان اتفاق افتاد كه براى من هم جاى تعجب فراوانى بود، به اين دليل كه وی در يكى از مصاحبه‌هايى که انجام داده بود، مطرح کرده بود، انجمن موسيقى بين اجراى سبك‌هاى موسيقى در استان توازن برقرار نكرده است. به‌طور  قطع اين تغييرات ناگهانى به ضرر فرهنگ جامعه ما تمام می‎شود و انتظار می‏رود كه دستگاه متولى و نظارتى اين موارد را در كنترل خود داشته باشند. البته در جريان هستم كه فشارهاى بيش از اندازه خود برگزاركنندگان و قاطعيت نداشتن لازم مسوول زمان‌دهى كنسرت‌ها در اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی در برخورد با اين موارد باعث بروز مسائل این‌چنینی شده است. ما اين مساله را بايد قبول كنيم كه موسيقى اصيل ايرانى هم طرفداران خاص و دو آتيشه خود را دارد، به‌طورى كه سال گذشته بليت‌هاى هر دو سانس كنسرت كيهان كلهر در كمتر از يك روز تمام شد كه هيچ‌يك از كنسرت‌هاى پاپ به اين سرعت فروش نداشته است. پس با اين تصميمات اشتباه باعث ضربه زدن به فرهنگ شنيدارى مردم نشويم.

فكر مي‌كنم كه عملكرد انجمن در سال گذشته كاملا جواب اين مساله را مي‌دهد چون آمار كنسرت‌هاى غير پاپ از قبيل كنسرت‌هاى موزيسين‌هاى بومى و كلاسيك و ايرانى سه برابر كنسرت‌هاى پاپ بوده است و اين‌كه اگر برنامه‌گذاران فقط تمايل به برگزارى كنسرت‌هاى پاپ دارند، به‌دليل سود بالايى است كه براى آنها به‌دنبال دارد و به‌زور نمي‌شود كسى را به كارى وادار كرد، مگر اين‌كه اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی قانونى را تصويب كند كه همه طبق آن عمل كنند و انجمن موسيقى تشكلى نيست كه قانونگذارى كند و صرفا در اين امور نقش كارشناسى و پيشنهادى دارد. همچنين این استاد موسیقی كه خودش اقدام به برگزارى كنسرت پاپ كرده، چطور اين نقد را به ما وارد مي‌كند؟ این در حالی است که من در جلسات متعددى به كارشناس هنرى، حراست، معاونت و مديريت اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی انتقاد خود را راجع به تناسب نداشتن سب‌كهاى مختلف موسيقى به صراحت مطرح كرده‌ام. حال اين‌كه اين روند تا كجا پيش رود، من به‌تنهايى و يك‌تنه از پس آنها بر نخواهم آمد، چون همه سكوت كرده‌اند و از من انتظار معجزه دارند... اين‌كه فلانى نتوانسته، دردى را دوا نمي‌كند، خودمان برويم گفت‌وگو كنيم.

البته نه اين‌كه ما كاملا بى‌انگيزه شديم، چون زمينه آموزش را هيچ وقت رها نكرده و نمي‌كنيم و انجمن فقط در موردى كه خيلى امروزه در صدر اخبار است خود را كنار كشيده، به چند دليل، اول اين‌كه آن روزها ما محكوم بوديم به سوءاستفاده و جلوگيرى از ورود برخى از افراد كه آنها غيرمتخصص و سودجو بودند. دوم به‌خاطر حاشيه‌سازى و زيرآب‌زنى برخى ديگر از دوستان و پايبند نبودن به برنامه‏های پيشنهادى و جدول زمانبندى كه من ترجيح دادم بيش از اين فشار عصبى تحمل نكنم. به اين خاطر كه در آخر، همه كاسه كوزه‌ها بر سر ما خراب مي‌شد. از جهتى به‌دليل اين‌كه تمام دغدغه اداره فرهنگ و ارشاداسلامی استان ارشاد مسائل مربوط به كنسرت‌ها شده از آن طرف بام افتاديم... اين روند آينده‌اى نخواهد داشت، چون به‌دليل اشتباهات بزرگ آموزشى ما در آينده موزيسين‌هاى درجه يك و باسوادى نخواهيم داشت، در نتيجه به سمت تباهى حركت خواهيم كرد.

برنامه ما صد درصد ايجاد توازن بود و ما هيچ‌گاه به‌دنبال حذف هيچ سبك موسيقى نبوده و نيستيم. دوباره تاکید مي‌كنم هرچه بيشتر چراغ موسيقى اين شهر روشن‌تر باشد، براى همه ما خوشحال‌كننده و خوب خواهد بود. انتقاد ما به پايبند نبودن به قانون و مقررات رسمى كشورى و وزارتى است. انتقاد ما به نامتوازن بودن برنامه‌هاست، به‌طورى كه تمامى موزيسين‌هاى بومى ما را در سبك‌هاى مختلف تحت تاثير قرار داده و اكثر گروه‌ها جرات و انگيزه اجراى موسيقى بومی را ندارند. اين كار باعث منزوى شدن موزيسين‌هاى آينده و در نتيجه گرايش آنها به سمت و سوى ديگرى غیر از موسيقى باارزش مي‌شود. واقعا چه كسى يا كسانى و يا ارگانى به فكر آينده اين جوانان علاقه‌مند و پر اميد است؟!!

در واقع به عقیده من، اگر فاصله‌هاى مشخص بين كنسرت‌هاى پاپ وجود داشته باشد، امنيت اجرائى و سود پايدارترى براى برگزار‌كننده و گروه‌ها وجود دارد و همچنين مردم علاقه‌مند مي‌توانند با خيال راحت‌ترى به گذران اوقات فراغت خود بپردازند، چون تهيه بليت براى اين كنسرت‌ها كه داراى مبالغ قابل توجهى است، براى خيلى از خانواده‌‌ها در اين شرایط اقتصادى سخت و دشوار است و خود كنسرت‌گزاران متحمل ضرر و زيان خواهند شد. البته در هيچ كجاى قانون منعى براى نزديكى زمان كنسرت‌ها دیده نمی‎شود، تنها و تنها مراجع نظارتى بایستی با توجه به شرايط شهرها و استان‌ها از همه نظر تدابيرى بينديشند كه به اقتصاد موسيقى ضربه‏ای وارد نشود. شعار حمايت از حقوق مادى و معنوى هنرمندان و موسسات هنرى وظيفه اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی و تمامى ارگانه‌اى وابسته است كه متاسفانه در استان ما اين‌گونه نيست.

به ما اجازه نظارت ندادند.

شرايط تمام استان‌ها با هم متفاوت است، برخى صددرصد پايبند قانون و مقررات مشخص شده از سمت خودشان هستند و برخى ديگر همين مشكلات را دارند. هر جا كه به‌جاى توجه به هنر، بحث پول و قدرت به ميان بيايد، هميشه فساد به همراه خواهد داشت. اعتراض ما در این زمینه موجب شد که بگویند، حميديان با فلانى مشكل دارد. در صورتى كه ما به نفع خودشان حرف مي‌زديم.

با توجه به شرايط موجود ما پتانسيل برگزارى چهار كنسرت در ماه در شهر بوشهر را داريم كه فقط يكى از آنها پاپ باشد و بقيه از ديگر سبك‌ها. همچنين تهیه‎کنندگان مي‌توانند در بقیه شهرستان‌ها برای اجرای کنسرت برنامه‎ریزی کنند، چون بدون‌شك بقيه هم‌استانى‌ها نيز نياز به گذراندن اوقات فراغت و لذت بردن از كنسرت‌هاى خوانندگان محبوب خود دارند.

متاسفانه يكى از معایب كنسرت‌هاى غيربومى و پاپ خروج بخش قابل‌توجهى از ثروت مردم بوشهر از استان است كه تا به امروز هيچ‌گاه مورد بررسى و تحليل قرار نگرفته است و همان‌طور كه مي‌دانيد در گزارشى كه به‎تازگی در يكى از روزنامه‌هاى محلى چاپ شده، به‌طور ميانگين از ابتداى امسال مبلغى بيش از يك ميليارد تومان صرف خريد بليت‌هاى كنسرت پاپ در استان شده كه به‌طور قطع مبالغ واقعى خيلى بيش از اين ارقام است.