بامداد24/فرشته قهرمانی:با نزدیک شدن به اواخر تابستان، بازار فروش لوازم‌التحریر هم رفته‌رفته داغ می شود. ذوق بچه‌ها برای خرید لوازم‌التحریر و ملزومات مدرسه دیدنی است. اما در این میان، شور و شوق کلاس اولی‌ها برای رفتن به مدرسه از همه بیشتر است.
متاسفانه بعضی از خانواده‌ها به‌دلیل پایین بودن سطح معیشتی خود، توان خرید لوازم‌التحریر اولیه، آن هم با این تورم بازار برای فرزندان خود را ندارند. حتی بعضی از والدین که چندین فرزند محصل دارند نیز از این موضوع گلایه‌مند هستند. در این میان، جدای از کیف، کفش و لباس یک فرم برای دانش‌آموزان، آنچه که از همه بیشتر خودنمایی می‌کند، خرید دفتر است. دفاتر دولتی به‌دلیل طراحی ساده‌ای که دارند، چندان مورد استقبال دانش‌آموزان قرار نمی‌گیرد، دفاتر آزاد هم با وجود طرح های متنوع و رنگارنگ قیمت مناسبی ندارند.
نمادهای غربی سهم زیادی از بازار لوازم‌التحریر را تحت تاثیر خود قرار داده و به‌نظر می‌رسد چشم بینا و عزم راسخی برای جلوگیری از نفوذ افسانه‌های غربی در فرهنگ ایرانی وجود ندارد.
اگر کمی به ذائقه دانش‌آموزان در انتخاب لوازم تحریر توجه کنیم به‌راحتی می‌توانیم تمایل و اشتیاق آنها را در خرید نوشت‌افزار با نمادهای کارتونی به‌ویژه از نوع خارجی آن را درک کنیم، اقلامی که با رنگ و لعابی جذاب بر بازار خرید چیره شده‌اند.
این چیرگی نه تنها روی طرح جلد دفاتر، جامدادی و کیف دانش‌آموزان مشاهده می‌شود بلکه طراحی قوی انیمیشنی و کارتونی این سوژه‌ها زنگ خطری است تا بدانیم فضای ذهنی کودکانمان با تربیتی در حال عجین شدن است که هیچ‌گونه همخوانی با فرهنگ ایرانی اسلامی ندارد.
کیفیت دفاتر ایرانی قابل مقایسه با دفاتر خارجی نیست
محمد نظامی از فروشندگان لوازم‌التحریر در این‌باره می‌گوید: برخلاف تبلیغات تلویزیون، کسی با این طرح‌ها آشنایی ندارد، حتی خود من هم بعضی از این طرح‌ها را نمی‌شناسم ولی با وجود این، هر مشتری که وارد مغازه می‌شود، اول طرح‌های ایرانی اسلامی را به او معرفی می‌کنم.
وی درباره چگونگی طرح و کیفیت دفاتر ایرانی اسلامی گفت: طرح‌های روی جلد بسیار زیبا و خلاقانه طراحی شده است و تنوع بیشتری هم نسبت به طرح‌های خارجی دارد اما از نظر کیفیت و طراحی داخل دفتر نازل‌تر و از نظر قیمت گران‌تر و ابعاد آن کوچک‌تر از طرح‌های خارجی است. با وجود این‌که من این طرح‌ها را به مشتری معرفی می‌کنم اما متاسفانه استقبال چندانی از آنها صورت نمی‌گیرد و بچه‌ها طرح‌های خارجی را دوست دارند، هرچند که این دفاتر هم تولید خود ایران است.
این فروشنده افزود: اگر تبلیغات به‌درستی انجام شود و فرهنگ‌سازی بیشتری برای خرید دفتر با طرح‌های ایرانی‌اسلامی در مدارس و تلویزیون صورت بگیرد، شاید با استقبال بیشتری برای خرید از سوی دانش‌آموزان رو‌به‌رو شود اما با وجود این، دانش‌آموزان خرید دفاتر آزاد را به دفاتر دولتی ترجیح می‌دهند که یکی از دلایل آن چشم و هم‌چشمی بین همکلاسی‌هاست و با خوب نبودن لوازم‌التحریرشان احساس سرخوردگی می‌کنند. نقش تلویزیون و سایر رسانه در معرفی طرح‌های ایرانی‌اسلامی هم بسیار تاثیرگذار خواهد بود، زیرا بسیاری از افراد با این‌گونه طرح‌ها آشنایی ندارند. در این میان، نقش والدین بی‌تاثیر نیست. متاسفانه بعضی از والدین به بهانه این‌که یک فرزند بیشتر ندارند، آنها را در رفاه هرچه بیشتر قرار می‌دهند و به خواسته های متنوع آنها پاسخ مثبت می‌دهند.
تولید نوشت‌افزار ایرانی نیازمند حمایت است
یکی از فروشندگان لوازم‌التحریر در این رابطه می‌گوید: یکی از دلایل کاهش خرید نوشت‌افزار با نمادهای ایرانی‌اسلامی، تولید کم، قیمت بالا و همچنین نبود طراحی و رنگ‌آمیزی جذاب برای کودکان است. هرچند که جای تاسف دارد که کودکانمان این‌گونه نسبت به خرید لوازم‌التحریر با نماد و طرح‌های خارجی اشتیاق نشان می‌دهند، چراکه سرمنشا اشتیاق کودکان، الگوگیری از انیمیشن‌های جذاب این شخصیت‌های کارتونی در برنامه‌های تلویزیونی است.
دهخدا مرادی با بیان این‌که دفترچه‌هایی با نماد خارجی در تیراژ بالا بدون هیچ مشکلی در اختیار سفارش کنندگان قرار می‌گیرد، گفت: این در حالی است که موانع زیادی در تولید و عرضه محصول داخلی آن هم با تیراژ کم وجود دارد. اگر می‌خواهیم لوازم‌التحریر با نماد ایرانی اسلامی در بین کودکان خریدار داشته باشد، باید در مرحله اول موانع تولید داخلی لوازم‌التحریر را از سر راه تولیدکنندگان برداریم و لازم است در حیطه طراحی و رنگ‌آمیزی نمادهای ایرانی‌اسلامی در تولید نوشت‌افزار، طراحانی زبردست برای عرضه تولید نوشت‌افزار وارد عرصه شوند. اگر به تولید نوشت‌افزار با نمادهای ایرانی اسلامی و بومی چه از لحاظ کمی و چه کیفی بها داده شود، این کالا جایگاه خود را در بین خریداران خواهد یافت. هرچند که تمایل خرید دانش‌آموزان از لوازم‌التحریر با نماد ایرانی‌اسلامی نسبت به سال‌های گذشته بیشتر شده است و این خود جای امیدواری دارد.
بازار نوشت‌افزار در سایه نمادهای صنعت سینمای خارجی
فاطمه عزت‌پناه نیز که برای خرید دفتر برای فرزندش به نوشت‌افزار فروشی مراجعه کرده است، گفت: اکثر خریداران لوازم‌التحریر، خریدار محصولی با نمادهای صنعت سینمای خارجی هستند و کمتر کسی پیدا می‌شود که تمایلی به خرید لوازم‌التحریر با نماد ایرانی داشته باشد و اگر در مقابل دانش‌آموزی دفترچه‌ای با نماد برنامه‌های کارتونی خارجی چون «بن تن»، «مرد عنکبوتی» و «سیندرلا» و یا نمادهای برنامه‌های کارتونی ایرانی مانند «مدرسه موش‌ها» و «شکرستان» گذاشته شود، لوازم‌التحریر با تصاویر برنامه کارتونی خارجی برای خرید انتخاب می‌شود.
نمادها؛ مدرسه تعلیم و تربیت نامرئی دانش‌آموزان
یک روانشناس نیز در این‌باره می‌گوید: در تربیت کودکان دو نوع روش وجود دارد که یک نوع تربیت به‌صورت مستقیم و نوع دیگر به روش غیر مستقیم است.
نورگلدی‌یزدانی با اشاره به این‌که نشانه‌ها و نمادها می‌توانند به‌طور غیر مستقیم در تربیت کودکان تاثیرگذار باشند، تصریح می‌کند: نمادها می‌توانند تاثیر عمیقی بر شخصیت افراد داشته باشند، به‌ویژه نمادهای خارجی که به‌صورت انیمیشن و با رنگ‌آمیزی جذاب با هدف عرضه فرهنگ بیگانه به کودکان ارائه می‌شود. ما برای جلوگیری از تاثیر فرهنگ بیگانه بر کودکانمان باید به‌دنبال تقویت فرهنگ خودی باشیم و بر مدرسه نامرئی و تربیت غیرمستقیم کودکان مسلط شویم.
وی با اشاره به این‌که خوشبختانه در چند سال اخیر روی نوشت‌افزار دانش‌آموزان از نمادهای ایرانی‌اسلامی استفاده می‌شود، می‌افزاید: متاسفانه استفاده نکردن از طرح و رنگ و انیمیشن‌ها و داستان‌های قوی در تولید این اقلام، مانع رونق نمادهای ایرانی‌اسلامی است. اگر می‌خواهیم لوازم‌التحریر ایرانی‌اسلامی در بین دانش‌آموزان جایگاه خود را بیابد، باید از ابزارهای فرهنگی دیگر مثل داستان، انیمیشن، تئاتر و عروسک‌های قوی استفاده شود.
یزدانی با اشاره به یادگیری مشاهده‌ای در کودکان، می‌گوید: جامعه باید این آگاهی را داشته باشد که کودکان هر چیزی را که مشاهده می‌کنند، یاد می‌گیرند و حاصل این یادگیری در نوجوانی به عملکرد تبدیل می‌شود.
