بامداد جنوب- الهام بهروزی:
فرهنگ مقولهای است که نیاز به وقت، توجه، هزینه و برنامه دارد، چراکه نقش بسزایی در کیفیت زندگی اجتماعی ایفا میکند. از اینرو، جوامعی که در این مقوله بابرنامه ظاهر شده و اعتبار مناسبی را برای فرهنگسازی بسیاری از معانی و مفاهیم تخصیص دادهاند با مشکلات و آسیبهای کمتری دست بهگریبان هستند، چون بسیاری از ارزشها و بایدها از رهگذر فرهنگسازی در آن جامعه درونی شده است.
پیش از این در گزارشهای متعددی از نقش موسسات و انجمنها و سمنهای مردمنهاد در زمینه فرهنگسازی سخن راندیم و نوشتیم، چراکه بدوناغراق این تشکلها همچون بازوان دولت عمل میکنند و در زمینه فرهنگسازی، آگاهیبخشی، آموزش و ... نقش متمایزی را بازی میکنند. دو ماه پیش (21 آبانماه 1396) بود که زمین لرزهای به بزرگی 3/7 ریشتر بخشی از ایران را لرزاند که مرکز آن شهر ازگله در نزدیکی سرپل ذهاب بود و جان برخی از هموطنانمان را گرفت و همچنین کاشانه تعداد زیادی از آنها را به زیر آوار فرو برد. واقعهای تلخ و گزنده... . وضع اسفباری بود، هر کسی به سهم خود تلاش کرد تا در این میان مفید واقع شود، بهخصوص چهرههای ورزشی و فرهنگی اما در این میان نباید نقش انجمنها و موسسات مردمنهاد و خیریه را نادیده گرفت، چراکه آنها از همان لحظات آغازین تا کنون در کنار زلزلهدگان بوده و هستند.
خبرهای این زلزله مهیب در روزهای نخست، تیتر یک و مهمترین خبر بسیاری از جراید و رسانههای دیداری و شنیداری بود ولی با گذر روزها کمکم وضعیت زلزلهزدگان از مرکز توجهها دور و دورتر شد. همیشه همینگونه است، در اینجا خیلی زود یک اتفاق در مرکز توجهها قرار میگیرد و بعد به یکباره به یک چیز عادی تبدیل میشود. این در حالی است که زلزلهزدگان تازه بعد از این پدیده شوم به توجه و رسیدگی نیاز دارند... . از سرما و بیخانمانی و چادرنشینی خیلی از آنها بگذریم، از وضعیت روحی که در سوگ عزیزانشان دچار شدهاند، نمیتوان گذشت. از اینرو، برای تسکین آلام آنها چقدر از نظر فرهنگی تقویت شدهایم تا بتوانیم بستر مناسبی را برای بازگشت آنها به زندگی عادی فراهم کنیم؟!! بر اساس شنیدهها، متوجه شدهایم که بسیاری از این هموطنان افزون بر تحمل زندگی سخت با کمترین امکانات، در شرایط روحی بدی قرار دارند، بهطوری که تعدادی از آنها به زندگی خود پایان دادهاند!!! واقعا راهکار دولت برای ایجاد روحیه نشاط و امید در آن منطقه غمزده چه بوده است؟!! چرا از ظرفیتهای فرهنگی-هنری برای ترویج روح زندگی و شادی در آن مناطق استفاده نمیشود؟؟؟
در این میان، خبر خوش و نوعدوستانهای شنیدیم که در این گزارش به آن خواهیم پرداخت؛ خبر تقسیم 3000 بسته شامل اقلام مختلف نوشتافزار در میان مدارس شهرهای زلزلهزده استان کرمانشاه، آن هم از طرف شهری که خود در سال گذشته دو بار طعم تلخ پدیدههای طبیعی «سیل» و «سیش» را چشیده است. مردمی که در اوج مهربانی با بیمهریها دست و پنجه گرم میکنند. دیّریها به همراه خیّران کنگانی دست به کار شدند تا مرهمی بر قلبهای کوچک و پرمهر کودکان کرمانشاهی بگذارند. آنها در عملی خیرخواهانه و نوعدوستانه به جمعآوری نوشتافزار پرداختند تا در زمستان سرد و سوزنده، تنور دلهای کودکان آن دیار را برای در آغوش گرفتن زندگی روشن و روشنتر کنند. سمن زیستمحیطی «سوکا» دیّر که عمده فعالیتش در حوزه محیط زیست است، هر از چندگاهی به فعالیتهایی که به فرهنگسازی در جامعه منجر میشود، رو میآورد؛ فعالیتهایی که به ترویج فرهنگ نوعدوستی منجر میشود. این انجمن مردم نهاد در اقدامی پسندیده به جمعآموری نوشتافزار، بستهبندی و تقسیم آن در مناطق زلزلهزده کرمانشاه در گستره وسیعی همت گماشت، اقدامی که نیاز جامعه یخزده امروزی است.
مسوول انجمن سوکا دیّر در این خصوص به بامداد جنوب گفت: انجمن زیست محیطی سوکا این بار با کاری متفاوتتر از گذشته و شاید دورتر از فعالیت تعریفشدهاش ولی با حفظ رویکرد و نفس اصلی کاری خود که فعالیت اجتماعی است و دربرگیرنده فضای زیستی و فرهنگ جامعه امروز است، ظاهر شد. زلزله آبانماه غرب کشور همه را در شوک فرو برد و هرکس در هر جایگاه و سمت دست یاری رسانید. سوکا نیز خود را مکلف و موظف دانست که قدمهایی هرچند کوچک در قالب کمکهای مردمی بردارد.
از اینرو، اقدام به جمعآوری اقلام مختلف نوشتافزار بهمنظور یاریرسانی به کودکان و دانشآموزان زلزلهزده کرد تا فرهنگ همدلی و نوعدوستی در جامعه بیشتر از قبل رواج یابد و به کودکان آن خطه یادآوری کند، زندگی جریان دارد و باید با همدلی و امید آینده را ساخت.
محسن خیراندیش در پاسخ به این پرسش که بهنظر شما ارسال این بستهها به مناطق زلزلهزده با چه اهدافی صورت گرفت و چنین اقدامهایی چقدر در ترویج فرهنگ نوعدوستی نقش دارد، توضیح داد: بدونشک، کمکهای هرچند اندک از طرف هر شخص یا هر نهادی که ارسال میشود بسیار باارزش است. این کمکها چه مادی و چه معنوی باشد در گام نخست دربرگیرنده این پیام است که ما آنها را فراموش نکردهایم. همانطور که اطلاع دارید، پایه و اساس و هدف از تاسیس انجمن سوکا بحث آموزش بوده است؛ آموزشی از جنس تجربه که فقط از پایه میتواند شکل بگیرد و شالوده و ساختار فکری آیندهای روشن را رقم بزند، بنابراین ما به این فکر افتادیم که گاهی آموزشهای خود را بهصورت عملی و تجربی انجام بدهیم. ارسال این بستهها هم صرفا با هدف نوعدوستی و فرهنگسازی بوده و است، چراکه همه ما موظف هستیم که مروج فرهنگ اصیل باشیم و همچون آموزگاری بسیاری از ارزشها را در جامعه با عملمان تدریس کنیم.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه ما باید بهگونهای تلاش کنیم که کودکان و دانشآموزان بهجا مانده از این حادثه را به کلاسهای درس بکشانیم و دلگرم کنیم، افزود: تجربه درد و درس آن هم با غم به این سنگینی را نمیتوان راحت وصف کرد. مصداق این بیت «سعدی»: «مرد آنست که در کشاکش دهر/ سنگ زیرین آسیاب باشد». بهیقین همین دانشآموزانی هستند که امروز در چادرها ،کانکسها و مخروبههای بهجا مانده از مدارس سرپلذهاب در حال تعلیم هستند. پس با این دیدگاه و نظر تلاش کردیم تا بهترین هدیهای که میتواند هم برای حال و هم برای آینده آنها مفید است، انتخاب کنیم.
مسوول انجمن محیط زیستی «سوکا» در خصوص اقلام این بستههای فرهنگی گفت: این بستهها شامل دفتر، مداد، خودکار، مدادرنگی، مدادتراش، پاککن، جامدادی و خطکش بود، البته یکسری هدایا هم از سوی دانشآموزان دیّری و کنگانی بهصورت جداگانه به همراه نامههای خواندنی بستهبندی شده بودند که زیبایی خاصی داشتند و همه این بستهها که در مجموع حدود ۳۰۰۰ بسته به ارزش سی میلیون تومان میشد، با اعزام اعضای این انجمن به کرمانشاه در میان کودکان زلزلهزده پخش شد.
خیراندیش در ادامه با اشاره به اینکه اولین بسته ارسالی نوشتافزار این انجمن که بهصورت هدفمند و مطالعهشده برنامهریزی شده بود، به کودکان روستایی تعلق گرفت، خاطرنشان کرد: این بستهها در بخش «مشکنار» و ۲۱ روستا دیگر از توابع سرپل ذهاب پخش شد. البته برای تقسیم آنها هماهنگیهای لازم صورت گرفته بود. از اینرو، روند تقسیم آنها به شکل مطلوبی محقق شد.
وی با تاکید بر اینکه نقش انجمنها اصولا در شرایطی پررنگتر نمود مییابد که موانع بیشتری وجود دارد یا بحرانی پیش آمده است، افزود: چراکه عموما انجمنها برای روزها و فعالیتهای خاصی شکل میگیرند. در نتیجه انجمنی میتواند موفق باشد و از امتحان سربلند بیرون آید که بهخوبی به نقش خود واقف بوده و در کنار مردم موثرتر از مسوولان ظاهر شده و ایفای نقش کند. آگاهیبخشی، اطلاعرسانی دقیق، رفع تشنج در بین جوامع محلی، یکپارچگی و وحدت اعضای خود انجمن برای آموزش مردم و همراه ساختن آنها و جلب اعتماد جامعه نسبت به خود بالاترین رسالت یک انجمن در لحظات بحرانی است که فکر میکنم سوکا در اندک زمان توانسته در این زمینه موفق ظاهر شود.
خیراندیش در پایان همراهان حقیقی خود را در این عمل خیرخواهانه (ارسال بستههای فرهنگی به مناطق زلزلهزده کرمانشاه) افراد خیّر منطقه بهخصوص نیروهای جوان، دانشآموزان بهویژه دانشآموزان مدرسه شهید بهزادی بندر کنگان -که در این زمینه پیشگام و جلودار بودند-، دبستان شاهد سعید بهشتی دیّر و دوستان نزدیک به این انجمن معرفی کرد و گفت: دست تکتک همه مردم شهرم و دوستانم را در انجمن و خانه سازمانهای مردم نهاد دیّر میبوسم که با همراهی و دلگرمی همیشگیشان در این مسیر همواره یاریرسان بودند. این آخرین کمک و آخرین حرکت انجمن سوکا نیست و نخواهد بود تا مردم هستند ما پیشگام هستیم و خدمتگزار، زیرا «من به پایان راه نیندیشم که همین دوست داشتن زیباست.
در پایان یادآوری میشود، صورت گرفتن چنین اقدامهایی میتواند فرهنگ همدلی و نوعدوستی را بیشتر از قبل در جامعه گسترش دهد، از اینرو، این اقدام سمن محیطی زیستی «سوکا» (این سمن در سال 95 در شهرستان دیّر آغاز به کار کرده و در زمینه حفاظت از محیط زیست با رویکرد آموزشی، افزایش دانش محیط زیستی و منابع طبیعی مردم و ترویج فرهنگ حفاظت از محیط زیست فعالیت میکند) قابل توجه است، چراکه این عمل خیرخواهانه در زمانی اجرائی شده که کودکان زلزلهزده در میان شلوغیها و گرانیهای این روزها کمرنگ شده بودند اما این کار به جامعه یادآوری کرد نباید از کودکانمان در هیچ حالی غافل باشیم، چراکه آنها آیندهسازان این آب و خاک هستند و خواهند بود.