بامداد جنوب- جواد شکریان:
ماجرای احداث راهآهن بوشهر به شیراز و وصل شدن استان بوشهر به شبکه ریلی کشور سالهای زیادی است که نقل زبان مردم و مسوولان استان بوده و آنقدر پروسه عملیاتی کردن آن طولانی شده که دیگر به یک آرزو تبدیل شده است. پروژهای که در دولت دهم و در زمان ریاستجمهوری احمدینژاد کلید خورد و در همان زمان هم متوقف شد، در حال حاضر بیش از 10 سال است که خاک میخورد و آنگونه که معلوم است، قرار است حداقل دو سال دیگر هم خاک بخورد.
در این زمینه، نگاهی به مصاحبههای بیشمار مسوولان استانی در سالهای اخیر نشان میدهد که طی این سالها، وسوسه ثبت آرزوی دیرین مردم به نام خود، چشم برخی از مسوولان استان را بر روی حقایق بسته بود تا با وعدههای غیرواقعی، مردم را بیش از پیش به آمدن راهآهن امیدوار کنند اما عمر وعدههایشان بیش از زمان مسوولیتشان بود؛ این در حالی است که استان بوشهر بیش از سایر استانها به داشتن خطوط راهآهن نیازمند بود. با نگاهی به وضعیت جغرافیایی استان بوشهر در مییابیم که این استان یکی از استراتژیکترین استانهای مرزی کشور است که ضمن همسایگی با پنج کشور حوزه خلیج فارس، دارای بیشترین مرز آبی با این خلیج است. وجود 11 بندر فعال کانتینری، حجم بالای واردات و صادرات از این بنادر، وجود ذخایر عظیم نفت و گاز، وجود شرکتهای بزرگ پتروشیمی و... از جمله مزیتهای استان بوشهر است که دسترسی این استان به خطوط ریلی کشور را ضروریتر میکند.
کارنامه دولت یازدهم بر اساس آمار مندرج در گزارش عملکرد راهبردی وزارت راه و شهرسازی نشان میدهد که این دولت در حد فاصل نیمه دوم سال 92 الی سه ماه اول ۹۶، مجموعا حدود 600 کیلومتر خطآهن را بازسازی، 800 کیلومتر بهسازی، هزار و 228 کیلومتر عملیات زیرسازی، 865 کیلومتر ریلگذاری و 71 هزار و 180 مترمربع ساختمان مربوط به حوزه راهآهن ساخته شده است. این در حالی است که طول خطآهن بوشهر به شیراز بر اساس طرح اولیه آن، 442 کیلومتر بود که عملیات احداث دو قطعه از این خط ریلی در استان بوشهر و همچنین دو قطعه نیز در استان فارس در همان زمان اجرائی شد.
همانگونه که گفته شد، طی 10 سال گذشته تاکنون هیچگونه اقدامی برای از سرگیری این پروژه انجام نشده بود تا اینکه چند هفته پیش، معاون وزیر راه و شهرسازی، پروژه راهآهن بوشهر به شیراز را از جمله اولویتهای این وزارتخانه عنوان و تاکید کرد که امسال برای اجرائی شدن پروژه راهآهن بوشهر به شیراز فاینانسکننده انتخاب میشود و اعتبارات لازم برای تحقق این مهم مصوب و اختصاص مییابد.
اما تنها چند هفته کافی بود تا این وعده باز هم به تعویق بیفتد و معلوم شود که پروژه راهآهن بوشهر در اولویتهای سال 97 هم نیست و این استان استراتژیک به همراه ایلام و خراسان جنوبی، آخرین استانهایی هستند که صدای سوت قطار را خواهند شنید.
بر این اساس، طبق برآوردهای صورت گرفته تا پایان سال ۱۳۹۶، چهار مرکز استان جدید به شبکه ریلی کشور متصل خواهند شد تا بدینترتیب تعداد استانهای بهرهمند از ریل در ایران به عدد ۲۴ برسد در حالی که همچنان نامی از بوشهر در این فهرست نیست.
همانگونه که گفته شد، دولت یازدهم از همان ابتدا و بر اساس محدودیتهای بودجهای، اولویتبندی تعدادی از پروژههای ریلی بهمنظور تخصیص بودجه مناسب به آنها را در دستورکار قرار داد اما اینکه چرا استان استراتژیک بوشهر بهعنوان یکی از آخرین اولویتهای ریلگذاری کشور انتخاب شد، خود جای سوال دارد.
در این برنامهریزی، چهار مرکز استان آذربایجان غربی، کرمانشاه، گیلان و همدان در صف افتتاح قرار گرفته که در این مسیر دولت موفق شد ریل را به دو شهر همدان و کرمانشاه برساند و طبق برآوردهای صورت گرفته تا پایان سال جاری صدای صوت قطار در ارومیه و رشت نیز شنیده خواهد شد.
با نهایی شدن ساخت این پروژههای مهم حالا معاون وزیر راه و شهرسازی اعلام کرده در سال ۱۳۹۷ این وزارتخانه پیگیری ساخت راهآهن جدید برای چند استان دیگر را در دستور کار قرار خواهد داد.
طبق اعلام خیرالله خادمی، مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور با به اتمام رسیدن پروژههایی که در حال حاضر کار ساخت آنها به مراحل پایانی رسیده، این شرکت ساخت راه آهن استانهای اردبیل، چهارمحال و بختیاری، خراسان شمالی، کردستان و لرستان را با جدیت پیگیری خواهد کرد. این در حالی است که تعدادی از این پروژهها اقدامات مقدماتی را پشت سر گذاشتند و با رسیدن تسهیلات لازم میتوان به تکمیل آنها در دورهای کوتاه امیدوار بود.
با اضافه شدن خطوط ریلی این استانها به شبکه راهآهن ایران تنها برنامهریزی برای رساندن ریل به سه استان باقی میماند، در حال حاضر وزارت راه و شهرسازی برنامه دقیق خود را برای اتصال ریل به بوشهر، ایلام و خراسان جنوبی اعلام نکردهاند، هرچند کارهای تحقیقاتی درباره آنها در بعضی از سطوح انجام گرفته است.
در صورتی که دولت روحانی بتواند تا پایان دوره دوم خود فکری برای اتصال این استانهای باقیمانده به ریل بکند، به رکوردی قابل توجه در این عرصه دست خواهد یافت، رکوردی که میتواند پس از حدود یک قرن حضور راهآهن برای ایران امکان رسیدن قطار به تمام استانهای کشور را فراهم آورد.