کریم جعفری:
حمله گسترده‌ای که روز پنجشنبه تروریست‌ها به مواضع ارتش سوریه و نیروهای متحد در جنوب شرق ادلب صورت دادند، در واقع حمله‌ای ترکیه‌ای بود که در آن می‌شد نشانه‌ها و پیام‌های این حمله را به‌خوبی دید. تروریست‌هایی که تا دیروز با هم اختلاف گسترده و همه‌جانبه‌ای داشتند، با تحکم سازمان اطلاعات ترکیه در شهر معره‌النعمان گرد آمده تا چیزی شبیه اتاق عملیات فتح حلب را تشکیل دهند. در این اتاق تقریبا همه گروهک‌های حاضر و فعال در مناطق اشغالی حضور داشتند و با یک تقسیم کار سعی کردند از غرب مناطق تازه پاکسازی شده، وارد شده و خطوط نیروهای متحد را از سمت شهرک ابودالی قطع کرده و آنها را در شمال این شهرک تا نزدیکی فرودگاه به محاصره در آورند.
در این تقسیم کار تروریست‌های جبهه النصره و تروریست‌های چینی تحت امر ترکیه در یک جبهه طولانی از شمال فرودگاه ابوظهور تا مشیرفه شمالی را پوشش داده و به‌نوعی تلاش کردند تا با هجوم و پدافند اولیه نگاه نیروهای متحد را به این سمت متمرکز کنند اما حمله اصلی را گروهک‌های تروریستی احرارالشام، جیش النصر و جیش العزه با کمک برخی دیگر از گروهک‌های کوچک‌تر از تل سکیک به سمت عطشان، از تل اغبر و تل شیخ به سمت خوین الکبیر و از فریجی به سمت ارض الزرزور و ام الخلاخیل صورت دادند. تروریست‌های عمل‌کننده به‌صورت گسترده از تسلیحات و تجهیزات اهدایی ارتش ترکیه و در دست‌کم یک محور با حضور مستقیم نظامی ترک‌ها عمل کردند. تقریبا همه این محورها از شهر خان شیخون تغذیه می‌شدند.
در ساعت‌های اولیه آنها موفق به ورود به عطشان شدند که در این شهرک یک تیم از تروریست‌های احرارالشام به‌صورت کامل منهدم شد، جیش‌الشام نیز در این محور تلفات سنگینی داد اما جیش النصر و جیش العزه در دو جبهه الخوین کبیر و ام الخلاخیل و ارض الزرزو ابتدا پیشروی‌هایی داشتند، با این حال پس از ورود قدرتمند توپخانه و نیروی هوایی متحدین به صحنه عملیات، این تک گسترده و حساب‌شده در نطفه خفه شد و اتاق عملیات متحدین موفق شد تدبیر را به دست گرفته و مانع از عبور تروریست‌ها از مناطق اشاره شده، شود. با این حال متحدین در این نبردها تلفاتی دادند که بیشتر آنها نیز طبق معمول ناشی از خواب ماندن عناصر، رعایت نکردن اصول حفاظتی، ایجاد نکردن میدان مین یا ایجاد موانع لازم بود.
نگارنده چندین فیلم منتشر شده از لحظه حرکت و ورود یگان‌های تروریست‌ها را بررسی کرده و به این نتیجه رسیدم که آنها با شناسایی دقیق شکاف‌های موجود در خطوط دفاعی نیروها به‌ناگهان خود را به مواضع از پیش شناسایی شده رسانده و ابتدا آن را با توپخانه و موشک‌های ضدزره هدف قرار داده و سپس اقدام به پاکسازی آن می‌کنند. تیم‌های ارسالی به هر ساختمان یا محل استقرار نیروهای ارتش سوریه دست‌کم 24 نفر بود که به‌صورت بسیار خوبی آموزش دیده بودند و توانایی لازم را برای پاکسازی ساختمان‌ها داشتند. اگر فرماندهی متحدین تدبیری اندیشیده بوده که محل‌های استقرار نیروها توسط واحدهای تک‌تیرانداز پوشش داده شوند، بی‌شک تلفات تروریست‌ها بسیار بیشتر بود، این موضوع را به‌ویژه می‌توان در شهر عطشان به‌خوبی مشاهده کرد.
در این شهرک فرمانده محور با هوشیاری مسیر حرکت تروریست‌ها را تشخیص داده و نیروهایش به‌صورت کامل آماده درگیری بوده‌اند. این محور شاید مهم‌ترین و اصلی‌ترین محوری بود که با حجم بیشتری از عناصر تروریستی هدف قرار گرفت چراکه نزدیک‌ترین مسیر به شهرک ابودالی بود که اتاق عملیات متحدین چند روزی است به آن منتقل شده است. مهم‌ترین فرماندهان تروریست‌ها در این شهرک به هلاکت رسیده و تلفات آنها بیش از 125 کشته و زخمی است که بیشترین سهم را همانگونه که گفته شد، تروریست‌های احرار الشام از آن خود کردند. فرمانده محور به‌نظر می‌رسد ابتدا اجازه ورود تیم‌های تروریستی را به محل داده و سپس آنها توسط مسلسل‌های سبک و سنگین، راکت‌های ضدنفر آر‌پی‌جی و خمپاره60 هدف قرار گرفته و تلفات سنگینی از آنها گرفته شد.
ناکامی در شهرک عطشان دیگر محورها را هم ساکت کرد، چراکه پیشروی در آن فقط در خطر انداختن خود بود بلافاصله پس از این شکست بود که رئیس‌جمهور ترکیه با همتای روس خود تماس می‌گیرد و گلایه می‌کند که چرا در ادلب پیشروی صورت گرفته است. سفرای ایران و روسیه برای اعتراض به وزارت خارجه ترکیه احضار شدند. با این حال، زبان اردوغان بسیار کوتاه بود، چراکه بر اساس توافق آستانه، جبهه النصره شامل آتش‌بس نبود و از سوی دیگر بلافاصله وزارت دفاع روسیه با صدور بیانیه‌ای تاکید می‌کند که پهپادهای مسلحی که به سمت حمیمیم پرواز کرده بودند، از مناطق شامل آتش‌بس برخواسته بودند و مسوولیت مستقیم این مناطق بر عهده ترکیه است....
یکی از مواردی که باید در مورد این عملیات به آن اشاره کنم، پوشش خبری وسیع آن از سوی تروریست‌ها بود. یعنی همان کاری که آنها در زمان حمله به حلب کردند، اینجا هم تکرار شد، با این تفاوت که خودشان هم می‌دانستند که این تو بمیری از آن تو بمیری‌ها نیست و هر لحظه احتمال مرگ دارد. نکته خیلی جالب، خفه خون گرفتن آنها پس از این حمله است چراکه در 24 ساعت گذشته در حال انتشار فیلم‌هایی هستند که پیش از این گرفته بودند، به‌ویژه از الخوین. برای مثال گروهک احرار الشام هیچ خروجی در کانال و رسانه‌هایش نداشته و نورالدین الزنکی که یادم رفت بنویسم در جبهه عطشان عمل می‌کرد تمام آن چیزی را که منتشر کرد مربوط به هدف قرار دادن یک پهپاد روسی و همچنین یک دستگاه تانک بوده است.
با این حال آنها در شهرک الخوین غنائم خوبی به دست آوردند که فکرش را هم نمی‌کردند. من به جای فرماندهی اتاق عملیات متحدین بودم، فرمانده این محور را دادگاه صحرایی می‌کردم، در موضع پدافند فقط با هوشیاری می‌توان مانع از شکست شد یا دست‌کم دشمن را با تلفات سنگین روبه‌رو کرد. این‌که تروریست‌های جیش النصر، جیش العزه و یا دیگر گروهک‌ها در روز روشن بتوانند با زره‌پوش و تکنیکال خودشان را پای ساختمانی برسانند که نیروها در آن حضور دارند و بعد هم کشته شوند، واقعا فاجعه است. باز هم مورد عطشان را مثال می‌زنم، باور کنید که تروریست‌ها هیچ وقت ماجرای عطشان و تلفات 125 نفری را فراموش نخواهند کرد. در این محور گروهک الزنکی هم حضور داشت.
با این حال نکته‌ای را باید مورد تاکید قرار دهم و آن نیز حضور نیروهای متحد و ارتش سوریه در عمق استان ادلب است، تروریست‌ها و پدرخوانده آنها یعنی اردوغان هیچ وقت تصور چنین چیزی را نمی‌کردند. ارتش می‌تواند همه خطوط ارتباطی میان خان شیخون، معره‌النعمان به سراقب و از آنجا به حلب را با دید کافی و آتش مستقیمی که تدارک می‌بیند، قطع کند. به این حساب باید گفت که عملا بزرگراهی که تروریست‌ها مدت‌ها از آن استفاده می‌‌کردند دیگر غیر قابل استفاده است. در بعد دیگر، ترک‌ها تلاش داشتند تا پیش از نشست سوچی با حضور وزرای خارجه ایران، ترکیه و روسیه مانع از سقوط فرودگاه ابوظهور شوند چراکه پاکسازی این فرودگاه همه آنچه را که تروریست‌ها در جنوب حلب هنوز در دست دارند، بر باد خواهد داد، کما این‌که امروز هم بر باد رفته است.
