مهران فقیه:
کشور ایران به دلیل تضادهای گسترده اقلیمی، پیشینه تاریخی زیستی و نیز توان بالای گونـهزایـی زیـستگاههـای مساعدی را جهت استقرار گونههای متنوع گیاهی و جانوری پدید آورده و وجـود منـاطقی ماننـد منـاطق خزری، کویری، کوهستانی و گرمسیری حاشیه خلیج فارس زیستگاههای متنوعی را فـراهم آورده کـه بـه نوبه خود بر تنوع زیستی ایران افزوده است.
این تنوع موجب شده تا غنای گیاهان ایران حدود٨٠٠٠ گونه تشخیص داده شده است. تنوع پستانداران وحشی شناسایی شده ایران، بالغ بر 194 گونه است که در نوع خود شگفتانگیز بوده و در بین آنها از حشرخور کوتوله 2 گرمی تا نهنگ 130 تنی مشاهده میشود. در این میان دوزیستان ایران با 21 گونه، خزندگان با 215 گونه و پرندگان با520 گونه و ماهیان با 155 گونه قرار دارند.
با وجود غنای گونهای قابل ملاحظه، متاسفانه حدود 76 گونه از ردههای جانوری کشورمان در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت (IUCN) قرار دارد و در این میان گربهسانان وضعیت بدی دارند. از گونههایی همچون شیر ایرانی و ببر مازندران امروز جز نامی باقی نمانده و در کمتر از یک قرن گذشته منقرض شدهاند که اگر برای حفاظت گونه ارزشمند و در خطر انقراض یوزپلنگ ایرانی اقدامات موثری انجام نشود، باید به زودی نام آن را نیز در لیست منقرض شدهها جستوجو کرد.
گربهسانان گونههای شکارگر در راس هرم هستند، اگر ما اهمیت حفاظت از آنها را به آگاهی همه برسانیم، موفق میشویم سایر گونهها و زیستگاهها را حفظ کنیم، حفاظت از گربهسانان به معنای حفاظت از یک گونه نیست، حفاظت از اکوسیستم، گونههای طعمه و سایر گونههای گیاهی و جانوری و از بالاترین اولویت برخوردار است.
برای مقابله با این انقراض سریع و رو به رشد، از طرف سازمان ملل متحد روز سوم مارس مقارن با ۱۲ اسفند به عنوان روز جهانی حیات وحش نامگذاری شده است که در شعار امسال با توجه به وضعیت نگران کننده گربهسانان و با مضمون «گربههای بزرگ جثه، صیادان طبیعی در معرض تهدید؛ امروز کاری براي کمک به حفاظت از اين مخلوقات باشکوه انجام دهيم» بر مشارکت مردمی برای حفاظت از گربهسانان تاکید شده است.
تغییر کاربری اراضی به کشاورزی، مناطق مسکونی و صنعتی، تجاوز و تخریب عرصههای طبیعی، تجارت حیوانات و گیاهان، شکار، آلودگی آب تهدیدی برای گربهسانان به حساب میآید که با ایجاد انگیزه در بین جوامع محلی و حفاظت مشارکتی، آگاهیرسانی و آموزش و اعمال قوانین سختگیرانه میتوان از انقراض این گونههای ارزشمند جلوگیری کرد.