بامداد جنوب- الهام بهروزی:
عکس، سند روایی از زندگی بشر و جهان پیرامونی وی است که با استفاده از آن، لحظات غیرقابل تکرار هستی ثبت و ضبط میشود. به عبارتی، میتوان بهکمک این صنعت-هنر بهراحتی از جاذبههای طبیعی، رسوم، زندگی، پوشش، آداب، تاریخ، فرهنگی و اقلیم مناطق مختلف مطلع شد، افزون بر این، با سود جستن از این هنر میشود از نگاه هنرمندانه عکاسان سرزمینهای مختلف باخبر شد. عکاسانی که با سلایق و اهداف متفاوت اقدام به ثبت لحظات، پدیدهها و رویدادهای مختلف میکنند تا از این طریق به زبان تصویر که نیازی به ترجمه و شرح ندارد، منظور خود را به مخاطب منتقل کنند. در واقع عکس، فرصت مناسبی برای تعامل و پیوند فرهنگها و سرزمینها است.
با این اوصاف، یکی از راههایی که میتوان به کمک آن شهر و میراث طبیعی، تاریخی، فرهنگی و ... خود را به دیگر نقاط معرفی کرد، استفاده از عکس است که با ارائه آنها در یک نمایشگاه به آگاهی مخاطبان میافزاید و در سایه آن، منطقه مذکور در قاب تصاویر حرفهای و باکیفیت شناسانده میشود. از این رو، انجمن عکاسان استان بوشهر درصدد برآمد بهمنظور معرفی استان بوشهر به دیگر استانها نمایشگاههای عکسی با عنوان «دیار من» در تبریز و جلفا برگزار کند تا از این رهگذر، شمال غرب کشور را با داشتههای طبیعی و انسانی خطه جنوب بهویژه بوشهر آشنا سازد. البته این سلسلهنمایشگاه منحصر به نمایش آثار هنرمندان بوشهری در خارج از استان نشده و در دوره جدیدش پذیرای هنرمندان آذری در بوشهر شده تا شهروندان و عکاسان بوشهری را نیز با دیدگاهها و مستندات عکاسان آذری و خارجی مانوس و آشنا کند. از اینرو، سومین نمایشگاه را در سطح بینالمللی و با نام «باخیش» برگزار کرد و در آن آثار عکاسانی شامل احد رستمي، آيدا تيمورلويي، عليرضا وحيد، آسيه عباسيان، بهزاد عظيمي، فاطمه پزشكيمقدم، حجت حميدي، ماردين فرجي، معصومه سعيدالهي، مهران چراغچيبازار، مينا نوعي، محمد بقالاصغري، نجلا دادبر، نويد محمديترازك، رضا امينزاده، صابر قاضي، صمد عليزاده، سميه پورقاني، سعيد طاعتي، تيتيناز ساروي، يعقوب حضوري و آثار عكاسان خارجي علی اوزتورک، کوکسال دینج، حمیرا تکین، صادیک اوچوک، استاسی شلی واسیلیس ماتیوداکیس به نمایش گذاشته شده است. این نمایشگاه سهشنبهشب (15 اسفندماه) با حضور آنیتا مظفری معاون فرهنگی ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر، برخی از اعضای شورای اسلامی شهر بوشهر و جمعی از هنرمندان عکاس داخلی و خارجی در مجتمع فرهنگی هنری بوشهر گشایش یافت. در این خصوص گفتوگویی را با رسول سعادتنیا رئیس هیاتمدیره انجمن عکاسان استان بوشهر صورت دادیم که در ادامه میآید.
نمایشگاه بینالمللی عکس «باخیش» با چه هدفی در بوشهر برگزار میشود؟
این نمايشگاه در راستاي برنامهريزي كلاننگري هياتمديره انجمن عكاسان استان بوشهر در برگزاري سلسله نمايشگاههايی با عنوان «ديار من» با همكاري هنرمندان عكاس استان آذربايجان در بوشهر برگزار ميشود. با اين توضيح كه انجمن عكاسان با اقدام بيبديل و رويكردي نو به چگونگي بهرهمندي مردمان ايرانزمين به شناخت هرچه بهتر از جاذبههاي گردشگری، آگاهي از رسوم نقاط مختلف ايران و معرفي جاذبههاي استان به ديگر استانها در برنامه درازمدت خود يكسري نمايشگاههاي عكاسي با عنوان «ديار من» در دستور كار خود قرار داده است و در همين راستا، انجمن عکس استان تا كنون دو نمايشگاه عكس از آثار هنرمندان استاني در شهر تبريز و جلفا و نمایشگاه اخیر را نیز در بوشهر برگزار کرده است، به عبارتي سومين نمايشگاه ديار من با عنوان «باخيش» در حال برگزاری است.
چرا اسم نمایشگاه را «باخیش» گذاشتید؟ این اسم به چه معناست؟ چرا نامی که با استان بوشهر مناسبت داشته باشد برای آن انتخاب نکردید؟
«باخيش» به زبان آذري به معناي (نگاه) است و از آن روي كه اين نمايشگاه در واقع با همكاري هنرمندان آذريزبان برگزار شده است با اين نام آغاز به کار کرد. چنانچه انجمن عكاسان در نمايشگاههاي خود در جلفا و تبريز با عنوان «ديارمن بوشهر» بهره جست تا نام نمايشگاه بيانگر كليت عكسهاي ارائه شده در نمايشگاه باشد و شهروندان با توجه به نام نمايشگاه به كليت آن پي ببرند.
از دید شما برگزاری نمایشگاه عکس چقدر میتواند برای مخاطب بوشهری جاذبه داشته باشد و او را با قابلیتهای این هنر آشنا کند؟
همانگونه كه اطلاع داريد انسانها از طريق حواس پنچگانه با اطراف خود ارتباط برقرار ميكنند. ارتباط بصري (چشمي) ارتباطي فرامرزي و بينالمللي است؛ در حالي كه زبان نوشتاري و گفتاري از تنگناي لغتنامه و قواعد دستوري زبان در رنج است. به ديگر سخن، زبان تصوير باسواد و بيسواد نميشناسد و هر فرد ميتواند با توجه به ميزان آگاهي خود از ظرفيت يك عكس بهره بجويد. بيگمان شهروندان بوشهري نيز بهمانند تمامي افراد گيتي با نگريستن به عكس با سوژه موضوع عكس ارتباط حسي برقرار ميكنند و در خيالانگيزي عكس به آگاهيها خاص خود ميرسند. بهويژه آنكه امروز همه افراد بشر با ورود تكنولوژيهاي دوره معاصر و تلفنهاي سيار همگان از خرد و كلان لحظهلحظه زندگي را در دنياي عكس شناور هستند.
آثار ارائه شده در این نمایشگاه بیشتر به چه موضوعاتی پرداخته است و فکر میکنید این امر چقدر به فرهنگسازی کمک میکند؟
انتخاب عكس را در برنامهريزي انجمن به عهده عكاسان هنرمنداني كه از استانها به نمايشگاه دعوت ميشوند، گذاشته شده تا فارغ از هر محدويتی به معرفي جاذبههاي محلي خود پردازند. برای مثال، از آن روي كه انجمن عكاسان بوشهر معرفي جاذبههاي گردشگري استان را در اولويت خود قرار داده، در هر دو نمايشگاه جلفا و تبريز از عكسهايی با موضوع جاذبههاي گردشگري استفاده کرد ولی در نمايشگاه بینالمللی عکس «باخيش»، هنرمندان آذربايجاني در نمايشگاه از عكسهاي مستند خياباني بهره جستهاند.
به نظر شما نمایش آثار خارجی در این نمایشگاه چه پیامدهای مثبتی دارد؟
موجب آشنايي هرچه بيشتر عكاسان هماستاني به نگاه هنرمندان خارجي ميگردد و اين آشنايي موجب بالندگي و خودباوري هنرمندان هماستاني خواهد شد.
از دید شما برگزاری اینگونه نمایشگاهها چه تاثیر مثبتی بر هنرمندان عکاس هماستانی دارد؟
بهطور قطع ديدن عكس ساير هنرمندان شهرها موجب شناخت بيشتر هنرمندان هماستاني به نگاه عكاسانه ديگر شهرها شده و ديدن این عکسها موجب بالندگي نگاه عكاسانه هنرمندان هماستاني میشود.
انجمن عکاسان استان بوشهر مهمترین هدفی که در سال جاری دنبال کرد، کدام بود؟
در سال جاري انجمن وقت خود را صرف پرورش هنرجويان و برگزاري سلسه نمايشگاههاي ديار من و كارگاههاي آموزشي بررسي آثار عكاسان شركتكننده در نمايشگاهها و تورهاي عكسي کرد كه در يك چكيده ميتوان گفت بيش از ٣٠ هنرجو موفق به طي کردن دوره عكاسي عمومي شدند. دو نمايشگاه يكي در تبريز و دیگری در جلفا برگزار شد و سومين نمايشگاه نيز اينك در حال برگزاري است. به علاوه يك نمايشگاه نيز از عكس هنرجويان در هفته پيش در مدرسه سعادت به نمايش گذاشته شد. همچنين اعزام تور عكاسي به آبشار مارگون و بهشت گمشده جمله فعالیتهایی است که از سوی انجمن عکاسان استان بوشهر در سال جاری صورت گرفته است.
در نخستین نمایشگاه بینالمللی عکس «باخیش» ارگانهایی که با شما همکاری داشتند کدام بودند؟
در نمايشگاه حاضر، انجمن از پشتيباني و حمايتهاي شركت بهرهبرداري نيروگاه اتمي بوشهر، ادارهكل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان و شوراي اسلامي شهر بوشهر برخوردار شد كه جا دارد از مسوولان مربوط و دستاندركاران آن تشكر و قدردانی کنم.
سیاست انجمن عکاسان برای استفاده از ظرفیت عکاسان هماستانی در زمینه فرهنگسازی یک مفهوم چیست؟
عكاسان با ثبت لحظهها و ظرفيتهاي فرهنگي، تاريخي، اجتماعي و اقتصادي و ارائه آثار خود در جامعه موجب يادآوري داشتههای جامعه و تقويت ارجگذاري به ميراثهاي بنيادي شده و جامع را از گزند تهاجم فرهنگي بهدور نگه ميدارد و از سوي دیگر موجب گسترش فرهنگ غني ايرانزمين در گستره بشريت ميشود، چراكه با گسترش روزافزون فضاي مجازي، جهان به دهكدهاي بدل شده و هنرمندان هنرهای تجسمي آفرينندگان بستههاي فرهنگي جوامع امروزي هستند و انجمن كوشش دارد با توجه به داشتههاي محلي خود به خلق بستههاي فرهنگي فرهنگساز هماره تلاش کند.
سخن پایانی؟
پايان سخن اينكه انجمن عكاسان استان بوشهر كوشش دارد با پرورش هنرجويان عكاس به رشد هنر عكاسي در استان كمكي ويژه کرده و با برگزاري نمايشگاههاي عكس مردم جامعه را به داشتههاي غني فرهنگي، هنري، تاريخي، سنتي خود هرچه بيشتر آشنا و موجب هرچه پررونقتر شدن جاذبههاي گردشگري استان و بهتبع كشور شود، چراكه به بار قشر سترگ هنرمندان دارايي و ثروت ايرانزمين نفت و گاز خام نيست. دارايي اين خطه زرخيز منابع و پتانسيلهاي فرهنگي، تاريخي و اجتماعي، طبيعي و زيست محیطي است كه شور بختانه كمتر مورد توجه قرار ميگيرند. جا دارد از عزيزان هياتمديره بهويژه سيدكريم موسوي عكاس پيشكسوت و آفريننده عكسهاي طبيعت استان، محمود صادقي نائبرئيس هياتمديره انجمن و از موسسان انجمن و همچنين محمد يوسفي بازرس انجمن و عصو موسس انجمن كه همه و همه در تصميمگيریهاي هوشمندانه و اجراي آن موجب شدهاند انجمني متفاوت در سطح كشور داشته باشيم، تشكر ويژه کنم. همچنين از شما تشكر ويژه میکنم كه اين مجال را فراهم آورديد تا بخشي از اهداف و برنامههاي انجمن در مطمح نظر شهروندان قرار گيرد.
یادآوری میشود، نخستین نمایشگاه بینالمللی عکس «باخیش» از 15 تا 20 اسفندماه در نگارخانه مجتمع فرهنگی هنری بوشهر پذیرای بازدید علاقهمندان به عکاسی است.