بامداد جنوب: سال 1396 یکی از عجیب‌ترین سال‌ها در همه حوزه‌های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی عمر چهار دهه‌ای کشور و به‌عبارت دیگر، تاریخ معاصر ایران بود. سالی که در آن می‌شود مجموعه‌ای از حوادث مختلف را مشاهده کرد و به گفته مسوولان عالی کشور دشمنان طرح و برنامه‌های بسیاری برای این سال، به‌ویژه چند ماه پایانی آن طراحی کرده بودند. شاید اعتراضاتی که در آخر سال صورت گرفت همه توجه‌ها را به خودش جلب کرد، اما آنچه در اردیبهشت سال 1396 و انتخابات ریاست جمهوری روی داد بیانگر آن بود که کشور در مسیر دولت یازدهم، اما با اندک تفاوت‌هایی در حال حرکت است.
دولت روحانی در طول این یک سالی که گذشت اما دچار بحران‌های عمیقی شد، بحران‌هایی که بخشی از آن خویش ساخته و برخی دیگر نیز ناشی از ارزیابی‌های نادرست در رویدادهای پیرامونی بود. فعالان سیاسی در کشور اما تحلیل‌های متفاوتی در مورد سال 96 و عملکرد دولت دارند که نشان‌دهنده تفاوت دیدگاه آنها نسبت به هم است.
یک فعال سیاسی اصلاح‌طلب برگزاری انتخابات 96 را نقطه قوت و طرح استیضاح‌های سه وزیر که اخیرا مطرح شده را نقطه ضعف سیاست داخلی ایران در سال 96 دانست. به گفته علی صوفی، در سال 96 شاهد برگزاری یک انتخابات پرشور برای ریاست‌جمهوری و انتخابات شوراهای شهر و روستا بودیم که با مشارکت گسترده مردم روبرو شدیم و روحانی با این مشارکت گسترده برای بار دوم توسط مردم با رای بالاتر از دوره قبل خود یعنی حدود 24 میلیون رای مثبت پیروز انتخابات شد.
وی در ادامه با اشاره به نقش جریان اصلاحات در پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 96، یادآور شد: رویکرد اصلاح‌طلبان نسبت به انتخابات سالی که گذشت باعث شد تا هم پیروزی حسن روحانی و هم اکثریت لیست‌های شهر و روستا به ویژه موفقیت صددرصدی لیست تهران به وقوع بپیوندد.
پیروزی اصلاح‌طلبان یکی از مهم‌ترین اتفاقات عرصه سیاست داخلی در سال 96 بود که تاثیرات خود را در حوزه بین‌المللی به ویژه بخش برجام نیز گذاشت. اما انتخاب هیات دولت و همکاران رییس‌جمهور با توجه به رویکرد مجلس باعث بروز نارضایتی‌های شدیدی در عقبه رای روحانی به‌ویژه اصلاح‌طلبان شد؛ چرا که به‌نظر می‌رسید رییس‌جمهور به رای و نظر حامیان خود توجهی ندارد. این تحلیل شنیده شد که پس از دوران انتخابات، رییس‌جمهور نسبت به اصلاح‌طلبان و پایگاه رای خود بی‌اعتنا شده است، همین موضوع نوعی ناامیدی در جامعه ایجاد کرد.
صوفی با بیان اینکه با توجه به ایجاد ناامیدی در جامعه و نارضایتی‌هایی که در حوزه معیشت و اقتصادی وجود داشت، گسست مردم از دولت و عرصه سیاست تشدید شد. اوج این نارضایتی‌ها را در اعتراضات دی ماه دیدیم حتی در بخشی از موارد اعتراض به خشونت تبدیل شد، ادامه داد: در داخل دولت نیز نقش جهانگیری نسبت به گذشته خود کمتر شد و در دفتر رییس‌جمهور تغییرات معناداری صورت گرفت. اثرات این تغییرات بر حوزه‌های دیگر هم قابل مشاهده بود به همین دلیل تقریبا اکثریت چهره‌های شاخص اصلاح‌طلب آشکارا نسبت به این موضوع موضع‌گیری کردند و از رییس‌جمهور خواستند نقش جهانگیری را در اداره امور کشور همانند گذشته بیشتر کند.
صوفی با بیان اینکه آغاز اعتراضات دی ماه از سوی مخالفان دولت بود، گفت: با اینکه اعتراضات دی ماه از سوی کسانی مطرح شد که با سیاست‌های دولت در تقابل بودند، اما برعکس خواست آنها این اعتراضات گسترده و در هم تنیده شد. حتی بخشی از مطالبات به‌سوی ساختارشکنی حرکت کرد و جریان‌های خارجی هم به آن امید بستند، اما فراموش کرده بودند که این جریان اعتراضی آن جریانی نیست که کسی بتواند رهبریش کند.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با اشاره به اعتراضات مردمی نسبت به نحوه بسته شدن بودجه سال 97 نیز گفت: امسال شاهد اعتراضات گسترده به بودجه ارائه شده توسط دولت بودیم. خود رییس‌جمهور سعی کرد نسبت به این موضوع شفاف‌سازی کند و به اعتبارات برخی از نهادهای فرهنگی هم اعتراض کرد. این اعتراض اقدام مثبتی تلقی می‌شود و مجلس را هم دچار چالش کرد که ایجاد این چالش هم یک گام مثبت بود. با این حرکت روحانی به نظر آمد که ایشان همچنان در سیاست‌هایشان در راستای مطالبات مردمی حرکت می‌کند.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب در بخش دیگری از گفت‌وگو با ایسنا به موضوع استیضاح سه وزیر دولت دوازدهم توسط نمایندگان مجلس اشاره کرد و گفت: در روزهای پایانی سال استیضاح سه وزیر در حالی مطرح می‌شود که به نظر می‌رسد جنبه سیاسی این استیضاح کم و دلایل قومی آن زیاد است. پس از سقوط هواپیمای تهران ـ یاسوج، زاگرس‌نشینان خواستند تا ربیعی را که مسئول بخشی از این حادثه می‌دانستند تغییر دهند. از سوی دیگر عده‌ای از نمایندگان هم خواهان برکناری آخوندی شدند این در حالی است که جریان اصولگرا خواهان حفظ او و جریان اصلاح‌طلب خواهان حفظ وزیر سوم استیضاح شده یعنی حجتی هستند.
یکی دیگر از فعالان اصلاح‌طلب هم بر این باور است که مهم‌ترین اتفاق سال 96، برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری و شوراهای اسلامی شهر و روستا بود که مردم با وجود همه مشکلات بار دیگر به دولت تدبیر و امید اعتماد کردند و انتظار هم دارند که به مطالبات‌شان پاسخ داده شود. مردم نه به دنبال سقف مطالبات خود از دولت هستند، بلکه به برآورده شدن کف مطالبات خود هم قانع هستند.
به گفته قربانعلی قائمی، موضوع مهم دیگر سال 96، رای اعتماد به کابینه بود که با فراز و نشیب‌های زیادی همراه شد. در زمینه سیاست خارجی هم ریشه‌کنی گروه‌های تندرو و افراطی مثل داعش در عراق و سوریه است که ظلم زیادی به مردم منطقه و مسلمانان جهان کردند. پرونده این گروه‌های تندرو نیز در حال بسته شدن است.
این عضو حزب اعتماد ملی درباره آسیب‌های سیاسی که کشور در سال 96 با آن مواجه شد، تصریح کرد: در انتخابات گروه‌های مختلفی با اهداف و منافع مختلف وارد می‌شوند و سعی می‌کنند با اثرگذاری بر انتخابات مدیریت قوه مجریه یا مقننه را بر عهده بگیرند. گروه‌هایی که نامزد آنها در انتخابات پیروز می‌شوند پس از انتخابات به دنبال پیگیری مطالبات خود هستند که این اتفاق نمی‌افتد. مثلا رییس‌جمهور به هیچ وجه خود را وابسته به تشکل‌های حامی خود نمی‌داند و یک خلاء سیاسی بین انتخاب‌کنندگان و انتخاب شوندگان رخ داده و ارتباط دو طرفه برقرار نمی‌شود. در شوراهای اسلامی نیز همین اتفاق رخ می‌دهد و احزاب و گروه‌ها پس از انتخابات برای پیگیری مطالبات خود با در بسته مواجه می‌شوند.
قائمی با اشاره به اینکه در این شرایط مطالبات و سوالات گروه‌ها و مردم حامی افراد پیروز در انتخابات بدون پاسخ می‌ماند، ادامه داد: ممکن است به همین دلیل اتفاقاتی مثل دی ماه رخ بدهد چون جایی برای پیگیری مطالبات نظام‌مند و قانون‌مند وجود ندارد، در نتیجه پیگیری مطالبات متاسفانه به سمت اغتشاش هم می‌رود که پیشنهاد من این است که در کل فرآیند برگزاری انتخابات و پس از آن ارکان مختلفی برای پاسخگویی به مطالبات پیش‌بینی شود.
پربازدید ها