بامداد جنوب- جواد شکریان:

مساله اقتصاد و مشتقات آن در جامعه حال حاضر ایران مهم‌ترین مساله کشور به‌شمار می‌رود تا جایی که یک دهه اخیر از سوی مقام معظم رهبری با عناوین اقتصادی نامگذاری شد. توسعه اقتصادی، اشتغال، درآمد، تولید، مصرف، صادرات و واردات، تورم، بیکاری، و...، همه و همه شاخصه‌های اقتصاد جامعه هستند که به‌درستی در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته‌اند، زیرا ترکیبی از این شاخصه‌ها و میزان بهره‌مندی و برخورداری یک ملت از آنها، میزان رفاه و میل و امید به زندگی را در آن جامعه افزایش یا کاهش می‌دهد. 

در این میان برخی از اقتصاددانان معتقد هستند که مهم‌ترین و کلیدی‌ترین شاخصه اقتصادی که می‌تواند به‌عنوان یک نیروی محرکه قوی، سایر شاخصه‌های اقتصادی را به‌دنبال کشیده و به مرز توسعه و پیشرفت برساند، افزایش در تولید و تنوع کالاهای باکیفیت داخلی است تا جایی که علاوه بر رقابت با کالاهای وارداتی، سهم عمده‌ای از بازار منطقه را نیز تصاحب کند. با این حال، تولیداتی که سهمی از بازار داخلی نداشته باشد در بازارهای جهانی نیز نمی‌تواند حرفی برای گفتن داشته باشد. متاسفانه در سال‌های گذشته با وجود پیشرفت‌های قابل توجه تولیدکنندگان داخلی در تولید برخی کالاهای باکیفیت، تفکر ویرانگر «کیفیت کالای ایرانی خوب نیست» سبب شده تا موجی از بی اعتمادی نسبت به کالاهای ساخت داخل به‌وجود آمده و سبب ورشکستگی و یا کاهش ظرفیت تولید در داخل کشور شود. این در حالی است که تولید کالای باکیفیت داخلی، تنوع تولید محصولات و البته سرمایه‌گذاری در عرصه‌های تولیدی، ضرورتی است که نیاز جدی به یک عزم همگانی دارد.

بر همین اساس، سال 1397 از سوی مقام معظم رهبری سال حمایت از کالای ایرانی لقب گرفت تا یک بار دیگر مسوولان، مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان اهمیت این موضوع را بیش از پیش درک کرده و خط مشی همه ارکان کشور، اقتصادی و غیراقتصادی به سمت اقتصاد معطوف شود. اکنون فعالان اقتصادی از پیش‌شرط‌های حمایت از کالای ایرانی می‌گویند.

همان‌گونه که می‌دانیم، حمایت از کالای ایرانی رشد اقتصادی را برای کشور در پی خواهد داشت و موجب افزایش تولید داخلی می‌شود. از طرف دیگر، با رویکرد حمایت از کالای داخلی اوضاع معیشت مردم بهتر شده و اشتغال جوانان نیز بهبود می‌یابد و به‌طور حتم حرکت در این مسیر بهبود کلی وضعیت اقتصادی کشور را به همراه خواهد داشت.

البته در این راستا، عزم دولت در حمایت از کالاهای تولید داخلی نیز نه در حرف بلکه در عمل باید اثبات شده و در زمینه‌های مختلف نظیر تسهیلات‌دهی، مالیات، قوانین دست و پاگیر، تسهیل صادرات و... باید به‌گونه‌ای عمل شود که تولیدکنندگان بتوانند با حداقل هزینه بیشترین کیفیت را به دست مصرف‌کننده برسانند.

از سوی دیگر، این تولیدکنندگان ایرانی هستند که باید یک بار هم که شده، خود را برای یک رقابت جدی در عرصه داخلی و حتی بین‌المللی آماده کرده و تلاش کنند تا همچون برخی از صنایع کشور که اکنون کمتر ایرانی به فکر خرید نمونه‌های خارجی‌اش است، بروند و آنها هم به نیازهای مصرف‌کنندگان ایرانی سر تعظیم فرود آورند. از سوی دیگر، آنقدر خود را برای رقابت آماده سازند که عرصه صادراتی، یکی از منزلگاه‌های اصلی تولیداتشان شود و یک پله فراتر از تامین نیاز داخلی، به فکر تامین بازارهای صادراتی و ماندگاری در آن باشند.

اکنون اقتصاد ایران، سلام دوباره‌ای به تولید داده است اما تولید برای جلب حمایت مردم در خرید کالاهای ایرانی، پیش‌شرط‌هایی دارد.

رئیس اتاق بازرگانی ایران در ایین زمینه با اشاره به این‌که به‌نظر می‌رسد رقابت‌پذیری کالای ایرانی باید به‌عنوان یکی از پیش‌شرط‌های حمایت از کالای ایرانی مدنظر همه اقشار جامعه و سیاستگزاران قرار گیرد، ادامه داد: این بدان معناست که کالای ایرانی بتواند با کالای مشابه خارجی هم به لحاظ کیفیت و هم به لحاظ قیمت رقابت کند. در این ارتباط هم، بخش تولید کشور باید به تکنولوژی روز دنیا مجهز شود و این شکاف تکنولوژیکی بین بخش تولید ایران و دنیا که طی سال‌های اخیر به جود آمده، از بین برود؛ به‌نحوی که کالای ایرانی از نظر کیفیت، قادر به رقابت با نمونه‌های مشابه خارجی شود. 

غلامحسین شافعی در گفت‌وگو با مهر، مهم‌ترین مساله کنونی اقتصاد ایران را بهبود فضای کسب و کار عنوان کرد و افزود: برای این‌که سرمایه‌گذاری بیشتری از سوی سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در ایران رخ دهد، باید سرمایه‌گذاران نیز، اعتماد و اطمینان حداقلی از آینده اقتصاد ایران را داشته باشند؛ یعنی فردی که در اقتصاد ایران سرمایه‌گذاری می‌کند؛ باید یک حداقل‌هایی را از شاخص‌های اقتصادی پیش‌بینی کند که بتواند این اطمینان را حاصل نماید که اقتصاد ایران، یک اقتصاد باثبات است. 

به‌گفته وی، ثبات در اقتصاد کلان و قیمت ارز، از جمله پیش‌شرط‌ها است و به‌نظر می‌رسد که قوانین باید در این رابطه، روان باشند و تثبیت تصمیم گیری و مقررات بخش‌های اقتصادی به چشم بخورد. مشتری‌مداری امروز به شعار اول تولیدکنندگان خارجی تبدیل شده است و تکیه بر مساله کیفیت کالای ایرانی و خدمات پس از فروش نیز از جمله مواردی است که مصرف‌کنندگان داخلی را به خرید کالاهای ایرانی ترغیب می‌کند.

رئیس کنفدراسیون صادرات ایران با بیان این‌که شعاری که از سوی مقام معظم رهبری بهعنوان نامگذاری سال جاری برگزیده شده است، به‌دلیل اهمیت تولید و مصرف کالاهای ایرانی است، ادامه داد: در شرایط فعلی، موضوع بیکاری به‌عنوان یکی از ابرچالش‌های اقتصاد ایران مطرح است که بر این اساس، برای ایجاد اشتغال باید واحدهای تولیدی فعال شده و با ظرفیت حداکثری و حتی کامل مشغول به‌کار شوند.

محمد لاهوتی با تاکید بر این‌که به‌نظر می‌رسد که تقاضای داخلی به‌تنهایی پاسخگوی این حجم از اقتصاد نخواهد بود و حتما باید موضوع صادرات را نیز در اولویت هدفگذاری های سال ۹۷ قرار داد تا بتوان توامان با تامین تقاضای داخلی، مازاد تولید را نیز صادر کرد تا ایجاد اشتغال کند و ارزآوری مناسبی برای کشور داشته باشد، خاطرنشان کرد: بر همین اساس، با توجه به انتخاب شعار سال و از آنجایی که شعارهای هر ساله از سوی مقام معظم رهبری عنوان می‌شود، به نوعی حکم حکومتی تلقی شده، دستگاه‌های مختلف خود را موظف به اجرا می‌دانند؛ بنابراین مسوولیت کار و بار سنگین این تکلیف، بر دوش حاکمیت به معنای سه قوه است که هر یک در حیطه وظایف خود، باید بتوانند شرایطی را فراهم کنند که سرمایه‌گذار و سرمایه‌دار، ضمن اطمینان خاطر از حفظ و وامنیت سرمایه خود، بتواند سرمایه گذاری در اقتصاد ایران را بیشتر کند.

به‌گفته این مقام مسوول، در عین حال، دولت هم باید با تسهیل قوانین و رفع موانع، تولید را به‌نوعی حمایت کند که با قیمت تمام‌شده رقابتی و کیفیت بالا به دست مصرف‌کنندگان داخلی و خارجی برسد؛ از سوی دیگر، مجلس نیز باید با وضع قوانین جدید و رفع موانعی که در قانون وجود دارد، از تولید و سرمایه‌گذار حمایت به عمل بیاورد. 

وی با اشاره به این‌که در کنار حاکمیت، بار مسوولیتی نیز به عهده آحاد جامعه است که کالای ایرانی مصرف کنند، تصریح کرد: البته اگر به‌دنبال این هستیم که کالای ایرانی در جامعه مورد مصرف قرار گیرد و این کالاها جایگزین نمونه‌های وارداتی شود، باید پیش‌شرط‌های آن را نیز فراهم کرد؛ ضمن این‌که مصرف کالاهای ایرانی باعث ایجاد اشتغال برای جوانان هر خانواده می‌شود. 

رئیس کنفدراسیون صادرات ایران با بیان این‌که ایرانی‌ها باید برای ایجاد اشغال و بهبود معیشت خود، کالای ایرانی بخرند، ادامه داد: اگرچه ممکن است که کالاهای ایرانی در مقایسه با نمونه‌های وارداتی، از کیفیت کمتری برخورد باشند یا قیمت آن نسبت به کالاهای مشابه خود بالاتر باشد ولی باید به این نکته توجه کنیم که با خرید هر کالای ایرانی، ایجاد اشتغال برای فرزندان ما می‌شود و آثار آن هم به جامعه برمی‌گردد.

لاهوتی در پایان با اشاره به این‌که تولیدکنندگان نیز باید این موضوع را بپذیرند که در یک شرایط رقابتی می‌توانند کالای باکیفیت تولید کنند، تاکید کرد: تولیدکنندگان ما باید به این سمت بروند که خریدار را در شرایط انتخاب قرار دهند که خرید کالای ایرانی را در اولویت قرار دهد، نه این‌که واردات محدود و ممنوع شود تا از صنعت حمایت شود. این نه‌تنها راه چاره نیست، بلکه تجربه چهار دهه گذشته نشان می‌دهد در شرایطی که انحصار ایجاد شود، کیفیت قربانی شده و رقابت از بین می‌رود؛ لذا به‌نظر می‌رسد که مسوولیت تولیدکنندگان نیز در شرایط کنونی دوچندان خواهد شد و باید به سمت تولیداتی بروند که رقابتی باشد.