بامداد جنوب- جواد شکریان:
«مردم و کارگران قدرت خرید مناسبی ندارند». این جمله را شاید بارها از زبان مسوولان استانی و کشوری شنیده باشید، با این حال سالهاست که وضعیت کارگران به همین منوال سپری شده و وضعیت مالی نابسامان آنها لقلقه زبان مسوولان است. طی سالیان گذشته میزان حقوق و دستمزد کارگران، هر سال با افزایشی بیش از معادل میانگین افزایش نرخ تورم، افزایش پیدا میکرد تا حقوق کارگران به خط فقر نزدیک شود. با این حال، از سال 1387 درصد افزایش حقوق و دستمزد از نرخ تورم پایینتر آمد تا سرآغازی بر شکاف بزرگ معیشتی کارگران باشد. پس از آن در سالهای 90، 91 و 92 بیش از پیش سفره کارگران کوچک شد تا این قشر زحمتکش همهساله با مشکلات معیشتی دست و پنجه نرم کنند. البته دولتهای یازدهم و دوازدهم با تلاش خود در راستای کاهش نرخ تورم و افزایش دستمزدی بالاتر از نرخ تورم، سعی در بهبود وضعیت معیشتی این قشر بزرگ جامعه داشته است، با این حال، همهساله این افزایش دستمزد با مخالفت شدید کارفرمایان و برگزاری جلسات و چانهزنیهای طولانی همراه میشود. در همین راستا، جلسات حداقل مزد 97 نیز بهعلت اختلاف زیاد پیشنهادات نمایندگان کارفرمایان و کارگران در سال 96 پایان نیافته و تا اواخر فروردین سال جاری ادامه داشت، با این حال، پس از کش و قوسهای فراوان، بخشنامه افزایش حداقل دستمزد ۹۷ طی روزهای گذشته با امضای وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی سرانجام ابلاغ شد.
بر این اساس، شورایعالی کار با حضور نمایندگان سه گروه دولت، کارفرمایان و کارگران، در آخرین جلسه خود پس از بحث و بررسی راجع به تعیین حداقل مزد سال ۱۳۹۷، در اجرای ماده ۴۱ قانون کار با در نظر گرفتن مصالح کارگران در انطباق هرچه بیشتر میزان درآمد آنان با سطح معیشت و همچنین با توجه به مقتضیات بنگاههای تولیدی و کارفرمایان و شرایط اقتصادی، جامعه موارد زیر را به اجماع و اتفاق آرا مورد تصویب قرار داد.
در این بخشنامه آمده است که از اوایل سال ۱۳۹۷ حداقل مزد روزانه با نرخ یکسان برای کلیه کارگران مشمول قانون کار (اعم از قرارداد دائم یا موقت) مبلغ ۳۷۰ هزار و ۴۲۳ ریال تعیین میشود. همچنین از اوایل سال ۱۳۹۷ سایر سطوح مزدی نیز روزانه 4/10 درصد مزد ثابت یا مزد مبنا (موضوع ماده ۳۶ قانون کار) به اضافه روزانه ۲۸ هزار و ۲۰۸ ریال به نسبت آخرین مزد در سال ۱۳۹۶ افزایش مییابد، ضمن اینکه بر اساس تبصره این ماده، با اعمال افزایش این بند، مزد شغل کارگران مشمول طرحهای طبقهبندی مشاغل مصوب وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و نیز مزد ثابت سایر کارگران نباید از مبلغ ۳۷۰ هزار و ۴۲۳ ریال بند یک کمتر شود.
همچنین بر اساس بخشنامه دستمزد کارگران که به امضای وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی رسیده است، به کارگرانی که در سال ۱۳۹۷ دارای یک سال سابقه کار شده یا یک سال از دریافت آخرین پایه سنواتی آنان گذشته باشد، روزانه مبلغ ۱۷ هزار ریال نیز بهعنوان پایه (سنوات) پرداخت خواهد شد. ماده2 این بخشنامه نیز دارای سه تبصره است: 1- پرداخت مبلغ مربوط به پایه سنواتی کارگران مشمول طرحهای طبقهبندی مشاغل مصوب وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با در نظر گرفتن رقم فوقالذکر برای گروه یک با توجه به دستورالعمل و جدول اعلامی از سوی ادارهکل روابط کار و جبران خدمت صورت میگیرد. 2- به کارگران فصلی برای مدت کارکردشان در سال ۱۳۹۶، میزان مقرر در این بند یا تبصره یک آن حسب مورد تعلق خواهد گرفت. 3- بر اساس مصوبه مورخ 22/1/1397 شورایعالی کار و در راستای تقویت مهارت محوری و بهرهمندی تمامی کارگران و در نتیجه رضایتمندی کارگران با سابقه، از ابتدای سال ۱۳۹۷ همه کارگران دارای قرارداد دائم و موقت مشمول قانون کار که دارای یک سال سابقه کار شده یا یک سال از دریافت آخرین پایه (سنوات) آنان در همان کارگاه گذشته باشد، اعم از اینکه حق سنوات یا مزایای پایان کار خود را تسویه حساب کرده باشند یا خیر، مشمول دریافت پایه (سنوات) خواهند بود.
این قرارداد همچنین تاکید میکند که بر اساس مصوبه مورخ 21/7/1387 شورایعالی کار و در جهت افزایش رضایتمندی کارگران و کارفرمایان و به منظور تثبیت و تسری به تمامی کارگران، اعم از دائم و موقت مقرر شد از ابتدای سال ۱۳۹۷ کمک هزینه اقلام مصرفی خانوار بهعنوان مزایای رفاهی و انگیزهای موضوع تبصره۳ ماده۳۶ قانون کار بابت هر کارگر (اعم از متاهل یا مجرد) ماهانه مبلغ یک میلیون و 100 هزار ریال از سوی کارفرمایان به آنان پرداخت شود.
بند4 این بخشنامه در خصوص ضوابط مربوط به چگونگی نحوه اعمال افزایش مقرر در بند۱ و تبصره یک بند۲ است که بر اساس آن، در کارگاههایی که دارای طرح طبقهبندی مشاغل میباشند و نیز در مورد کارگران کارمزدی و همچنین چگونگی ارتقای طبقه شغلی به موجب دستورالعملهای ادارهکل روابط کار و جبران خدمت خواهد بود.
در بخش دیگری از این بخشنامه آمده است که مقررات این مصوبه شامل حال دانشآموزان و دانشجویانی که در ایام تعطیلات تابستانی در سال ۱۳۹۷ بهطور موقت در کارگاهها اشتغال مییابند، نخواهد شد. همچنین واحدهای مشمول قانون کار بهمنظور ایجاد رابطه هر چه بیشتر مزد و مزایا با بهرهوری و تولید و ایجاد انگیزه بیشتر در بین کارکنان خود، علاوه بر اجرای این مصوبه میتوانند نسبت به افزایش و برقراری مزد و مزایا در قالب موافقتنامههای کارگاهی و پیمانهای دستهجمعی و پس از تائید وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اقدام کنند.
بررسیهای بامداد جنوب از سطح بندر بوشهر و بیمهشدگان تامین اجتماعی حاکی از آن است که کارگران از میزان افزایش دستمزدشان در سال جاری رضایت نسبی داشته و امیدوارند با تداوم این وضعیت، معیشت بهتری را در سالهای پیش رو تجربه کنند.