بامداد جنوی- ابوعلی زرین‌قلم:
رژیم صهیونیستی، مجمع‌الجزایر بحرین، رژیم سعودی و امارات متحده عربی تنها طرف‌هایی بودند که از مواضع رئیس‌جمهور امریکا و خروج این کشور از معاهده بین‌المللی برجام حمایت کردند، اینها همان طرف‌هایی هستند که بیشترین ضربه را از مواضع قدرتمندانه ایران دریافت کرده و در طول دوره پس از امضای برجام، تلاش کردند تا به هر شکل ممکن آن را لغو کنند. رئیس‌جمهور امریکا که فکر می‌کرد این اقدامش می‌تواند نظر برخی از متحدان همیشگی کشورش را جلب کند حال دچار یک سرخوردگی شدید شده است، او به‌خوبی می‌داند که این مسیر جز تشدید شکاف میان امریکا و دیگر کشورهای جهان هیچ دستاوردی نخواهد داشت.
ترامپ که مدت‌ها بود می‌کوشید هزینه‌های خروج از برجام را متوجه تهران سازد، در برخورد با موضع قاطع جمهوری اسلامی و درگیری با گرداب سیاسی- تبلیغاتی خودساخته علیه ایران، حلقه خصومت‌ورزی و بدعهدی‌های امریکا را تکمیل کرد. سوق دادن ایران به‌سوی اقدامات منفعلانه و تلاش برای ایجاد اجماعی بین‌المللی به منظور انزوا و اعمال فشار بر جمهوری اسلامی نیز تیری بود که با سخنان حسن روحانی به سنگ خورد و رئیس‌جمهوری اعلام کرد از این پس برجام توافقی است که مذاکرات آن با پنج کشور و نه 1+5 به انجام خواهد رسید.
همچنان که رئیس‌جمهوری اعلام کرد، از منظر جامعه بین‌المللی، امریکا از زمان اجرای برجام تعهدات خود را در قبال ایران همانند دیگر تعهدات جهانی کاخ سفید زیرپا گذاشته و در عمل جز کارشکنی در مسیر توافق هسته‌ای اقدامی صورت نداده است. امریکا به‌عنوان کشوری که دهه‌ها از توطئه و دشمنی با ملت ایران فروگذار نکرده و طی چهار دهه اخیر تنها با زبان تهدید و تحریم با جمهوری اسلامی سخن گفته، با اقدام اخیر ترامپ نقاب بی‌رنگ و روی مسالمت‌جویی را کنار زد و به آشکارترین شکل ممکن بی‌تعهدی و بی‌مسوولیتی در قبال قوانین و هنجارهای بین‌المللی را به تصویر کشید.
قباحت پیمان‌شکنی قابل پیش‌بینیِ رئیس‌جمهوری امریکا چنان بود که شرکای اروپایی واشنگتن از ماه‌ها پیش ضمن تلاش برای بازداشتن وی، مخالفت شدید خود با ترامپ را اعلام داشتند و پس از تصمیم وی تاکید کردند در برجام باقی می‌مانند. در کنار رهبران فرانسه، آلمان و انگلیس، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و دبیرکل سازمان ملل، روسیه و چین به‌عنوان دیگر طرف‌های برجام تصریح کردند همه اقدامات لازم را برای حفظ و اجرای کامل توافق هسته‌ای به‌کار خواهند بست.
در کنار اظهارات ضدایرانی ترامپ و استقبال محور سعودی- صهیونیستی از اقدام وی، نحوه تشریح سیاست‌های امریکا از سوی دیگر مقامات این کشور نکته‌ای بود که مورد توجه بسیاری از ناظران و رسانه‌ها قرار گرفت.
از یک‌سو، وزارت امور خارجه امریکا در بیانیه‌ای با تکرار ادعاهای پیشین مدعی شد که با شرکای خود در زمینه فعالیت‌های هسته‌ای و مهار ایران همکاری خواهد، از سوی دیگر وزارت خزانه‌داری ترامپ ضمن اعلان فرصت 90 و 180 روزه برای بازگشت تحریم‌ها، به‌نوعی به این شرکا به‌منظور قطع همکاری با ایران در فرصت مزبور هشدار داد. نکته قابل تامل دیگر سخنان جان بولتون، مشاور امنیت ملی و یکی از تندروترین چهره‌های سیاسی دهه‌های اخیر امریکا بود که اظهار کرد، خروج از برجام به معنای نقض آن نیست.
پل رایان، رئیس جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان امریکا نیز پس از تصمیم ترامپ ابزار امیدواری کرد که در فرصت باقی‌مانده تا شروع تحریم‌ها طرف‌های اختلاف بتوانند درباره موضوعات هسته‌ای و غیرهسته‌ای گفت‌وگو کنند. با توجه به موضع‌گیری‌های ترامپ و دیگر مقام‌های امریکایی می‌توان به این جمع‌بندی رسید که واشنگتن در فرصت باقی مانده تا شروع تحریم‌ها می‌کوشد ایران و دیگر کشورهای حاضر در توافق هسته‌ای را به اصطلاح با عمل انجام شده مواجه سازد و ضمن نشان دادن نمایشی از قاطعیت و عملگرایی به هر نحو ممکن امتیازات مورد نظر خود را کسب کند.
این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران مطلقا هرگونه محدودیت در زمینه فعالیت‌های دفاعی را رد کرده و اعلام داشته از حقوق مسلم خود در توافق هسته‌ای و فرای آن امنیت و استقلال کشور عقب نخواهد نشست. اقدام ترامپ را همچنان که باراک اوباما، رئیس‌جمهوری پیشین امریکا بیان داشته باید به چشم پشت کردن واشنگتن به متحدانش نگریست؛ تصمیمی که کشورهای اروپایی را پس از اعلام صریح در زمینه حمایت از برجام و درخواست برای ادامه پایبندی ایران به توافق هسته‌ای، در عرصه آزمونی عملی قرار داده است.
در این وضعیت اروپا بر سر دوراهی قرار گرفته که یک مسیر آن به اعتبار و منزلت و دیگر مسیر به نابودی حیثیت سیاسی، حقوقی و تاریخی کشورهای اروپایی ختم خواهد شد. در این میان، هزینه‌های پیمان‌شکنی روز به روز بر شانه‌های بی‌اعتبار رئینس‌جمهوری امریکا سنگینی مضاعفی را وارد خواهد ساخت. با این حال، به‌نظر اروپایی‌ها می‌خواهند به هر شکل ممکن توافق برجام حتی به شکل نمادین حفظ کنند. روزنامه گاردین اعلام کرده است که قرار است وزرای خارجه اتحادیه اروپا در دیداری با همتای ایرانی خود به او در مورد حفاظت از توافق هسته‌ای ایران در برابر تحریم‌های امریکا ضمانت دهند.
روزنامه گاردین در گزارشی نوشت: اتحادیه اروپا عزم خود را جزم کرده تا از توافق هسته‌ای ایران از طریق حمایت از شرکت‌های اروپایی که مایل به تجارت با تهران هستند در برابر تحریم‌های وزارت خزانه‌داری امریکا محافظت کند. همچنین فرانسه روز چهارشنبه اعلام کرده است که هر اقدام لازمی را برای محافظت از شرکت‌های اروپایی انجام خواهد داد. در همین راستا وزرای خارجه اتحادیه اروپا هفته آینده با محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران دیدار می‌کنند تا به او ضمانت شخصی دهند که گام‌های عملی لازم را برای حفاظت از توافق هسته‌ای ایران در برابر تحریم‌های وزارت خزانه‌داری امریکا انجام خواهند داد.
برونو لیمایر، وزیر اقتصاد فرانسه نیز روز چهارشنبه در گفت‌وگو با رادیو فرهنگ این کشور، گفت: این اقدام امریکا در واقع این کشور را به پلیس تحریم‌های اقتصادی جهان تبدیل کرده است و این برای ما غیرقابل قبول است. ژان ایو لودریان وزیر خارجه فرانسه نیز در این‌باره گفت: ما خواستار ماندن در توافق هسته‌ای هستیم. ایران باید در ازای منافع اقتصادی که از اتحادیه اروپا به دست می‌آورد اراده ماندن در برجام را داشته باشد. تصمیم ترامپ برای خروج از برجام با واکنش منفی و گسترده اغلب رهبران اروپایی و جهان روبه‌رو شده است.
مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به نمایندگی از کشورهای عضو این اتحادیه یک روز پس از آن‌که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا خروج این کشور از توافق هسته‌ای را اعلام کرد، با انتشار بیانیه‌ای بر ادامه پایبندی اتحادیه اروپا به این توافق تاکید کرد. بنا بر گزارش پایگاه اینترنتی اتحادیه اروپا، در این بیانیه آمده است: تا زمانی که ایران به اجرای تعهدات مرتبط هسته‌ای‌اش ادامه دهد، همان‌گونه که تاکنون انجام داده و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز در ۱۰ گزارش خود آن را مورد تائید قرار داده است، اتحادیه اروپا هم به اجرای موثر و کامل توافق هسته‌ای متعهد باقی خواهد ماند.
پربازدید ها