بامداد جنوب - هدی خرم‌آبادی:

گرمای سوزان بوشهر از یک‌سو و مشکلات بی‌آبی از سوی دیگر، نه تنها برای انسان‌ها که برای آفریده‌های بی‌دفاع طبیعت، بسیار مخاطره‌آمیز و به منزله تهدیدی جدی برای چرخه طبیعت است. بشر به دنبال رویای توسعه، با دست‌درازی به طبیعت، حقوق حیوانات را پایمال کرده و با وقوع پدیده تغییر اقلیم و شدت گرفتن آن طی یکی-دو سال اخیر، حیات جانوری دستخوش تغییر منفی شده است. پیشینیان ما به واسطه ارتباط تنگاتنگی که با طبیعت داشتند، قدر این آفریده‌های بی‌بدیل خداوند را نیز بهتر می‌دانستند. شواهدی که از گذشته موجود است، بیانگر وجود حقوق حامی حیوانات است. برای مثال در وندیداد (فرگرد 13، بند 24) آمده است: کیفر کسی که به سگ غذای نامطلوب بدهد، دویست تازیانه است و ما امروز اندر خم یک کوچه‌ایم. سال‌هاست که شعار حمایت از حقوق حیوانات سر می‌دهیم و تصویب لایحه حمایت از حقوق حیوانات برایمان کاری شاقّ به نظر می‌رسید.

طی دو هفته گذشته اعضای موسسه پرنده‌نگری چکاوک خلیج فارس اقدام به ساخت آبشخورهایی در زیستگاه‌های جانوری بوشهر کرده‌اند. در همین راستا، یکی از اعضای موسسه چکاوک در گفت‌وگو با بامداد جنوب درباره ساخت آبشخور برای پرندگان و دیگر گونه‌های جانوری تصریح کرد: نکته مهم در تامین آبشخور، امکان استفاده همه گونه‌های جانوری از آن است، ضمن آن‌که پرنده بتواند در آبشخور بنشیند و خود را خنک کند. در وسط آبشخور حتما باید تکیه‌گاهی مانند سنگ و چوب در وسط باشد تا پرندگان بتوانند از تکیه‌گاه به منظور آب خوردن استفاده کنند و احتمال افتادن در آبشخور نیز بدین شکل کاهش یابد. 

کورش خلیلی که طی چند سال اخیر گونه‌های ارزشمندی را به فهرست گونه‌های ثبت شده استان بوشهر افزوده، گفت: ساخت آبشخور باید در مکانی صورت بگیرد که از دید عموم پنهان باشد و سایه داشته باشند. 

مسوول موسسه چکاوک خلیج فارس نیز در ادامه با بیان این‌که یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای حفظ تنوع زیستی، کمک به حیات ایمن گونه‌های جانوری با آبرسانی به آنهاست، گفت: با کم‌آب شدن چشمه‌ها، مکان‌های مناسب آبشخور به ویژه در مناطق گرمسیری محدود و موجب به مخاطره افتادن زندگی حیات آنها شده است. 

محمدمهدی طیاری با تاکید بر این‌که لازمه ماندگاری چنین اقداماتی، همراهی داوطلبانه شهروندان و تلاش برای بقای گونه‌های جانوری و کمک به طبیعت بی‌جان این روزهاست، خاطرنشان کرد: آموزش به دانش‌آموزان، از محوری‌ترین اهداف موسسه چکاوک است و با آغاز سال تحصیلی، اعضای موسسه با حضور در مدارس، آموزش به کودکان را آغاز می‌کنند. مدارسی که مایل به این موضوع هستند، می‌توانند با مراجعه به دفتر موسسه، پیشنهادهای خود را به ما منتقل کنند. وی در ادامه از عموم علاقه‌مندان و طبیعت‌دوستان به همکاری و همراهی با موسسه چکاوک خلیج فارس دعوت کرد. 

آگاهی‌بخشی به شهروندان، مسوولیت‌پذیری نهادها و سازمان‌ها در راستای ارتقای فرهنگ طبیعت‌دوستی مردم آن هم با برنامه‌های معقول، منطقی و کارساز نه با هدررفت هزینه بیت‌المال برای نصب بنری که باورها و اعتقادات مردم را مقابل هم قرار می‌دهد، گام‌ نخستین اما محکم به منظور نجات طبیعت و حفظ سلامت بشر است. 

ژست طبیعت‌دوستی با طبیعت‌دوست بودن، دو مقوله جدا و کاملا متفاوت هستند. بزرگ‌ترین درسی که طبیعت به انسان می‌دهد، «اخلاق» است. امروزه محیط زیست با چالش‌های جدی روبه‌روست که همه ما از این چالش‌ها تا حدودی مطلعیم اما به قول سهراب: من ندیدم بیدی، سایه‌اش را بفروشد به زمین. رایگان می‌بخشد نارون شاخه خود را به كلاغ. طبیعت به قهرمانانی که انداختن عکس یادگاری بزرگ‌ترین دغدغه آنهاست، نیازی ندارد، برای حفظ محیط زیست، باید «دوستدار طبیعت» بود. 

برای نجات طبیعت باید چشم‌ها را شست، جور دیگر دید و واژه‌ها را تغییر داد. به راستی، گل شبدر چه كـــــــــم از لاله قرمز دارد/چشم‌ها را باید شست، جور دیـگر باید دید/واژه‌هــــــــــــــا را بـــــــاید شست /و نخواهیم مگس از سرانگشت طبیعت بپرد و نخواهیم پلنگ از در خلقت بــرود بیرون/و بدانیم اگر كرم نبود، زندگی چیزی كم داشت/و اگر خنج نبود، لطمه می‌خورد به قانون درخت/و بدانیم اگر نور نبود، منطق زنده پرواز دگرگون می‌شد/و بدانیم كه پیش از مرجان، خلائی بود در اندیشه دریاها.

گاهی مشاهده می‌شود که گردشگران بدون کم‌ترین آگاهی از استانداردهای رفتاری در طبیعت، آسیب‌های جدی به طبیعت وارد می‌کنند و از آنجا که توسعه گردشگری به منزله یکی از ابعاد توسعه پایدار توجه‌ها را به خود جلب کرده، ضروری است که متولیان امر در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، محیط زیست، منابع طبیعی، شهرداری و ... با بهره‌گیری از بودجه و امکاناتی که در اختیار دارند، در راستای آگاهی‌بخشی به شهروندان گام بردارند و به جای برنامه‌های تبلیغاتی که هیچ خروجی ندارد، اقداماتی اصولی انجام دهند. اگر این روزها به طبیعت می‌روید، آرام‌تر گام بردارید، مبادا بر بوته‌ای پا بگذارید که پناهگاه پرنده‌ای است. به زیستگاه‌های جانوران آن‌قدر نزدیک نشوید که امنیت و آرامششان مختل شود و باور کنید که با رها نکردن پلاستیک و زباله‌هایتان در طبیعت، نخست بقای آفریده‌های بی‌بدیل و مخلوقات مهربان و کم‌نظیری را که هیچ‌کس حق ندارد «حیاتشان» را مختل کند، سپس سلامت و حیات خود را حفظ می‌کنید. 

تشنه بـــــــادیه را هم به زلالی دریاب/به امیدی که در این ره به خدا می‌داری