بامداد جنوب - مریم خوئینی:
دهمین دوره از مجلس شورای اسلامی در طول دو سالی که از عمرش میگذرد، فراز و نشیبهای فراوانی را طی کرده و علاوه بر استیضاح دو وزیر و سوال از رئیسجمهور، میخواهد رفتارهای متفاوتی از خود نشان دهد تا شاید این مجلس در ذهن مردم و جامعه قانونگذاری کشور ماندگار شود. البته مجلس دهم در طول دوره فعالیت خود با مسائل، طرحها و لوایح پیچیدهای مانند FATF هم روبهرو شده که همچنان در پیچ و خم تصمیمات امنیتی برای تصویب نهایی است. این مجلس در روزهای گذشته، تلاش کرد مانند برخی از مجالس مترقی دنیا، لایحه شفافیت آرای نمایندگان را به مرحله اجراء بگذارد، لایحهای که حتی امضاکنندگان نیز به آن رای ندادند و همچون یک جوک در تاریخ قانونگذاری کشور بر جا ماند.
طرح الحاق ٢ تبصره به ماده ١١٩ آييننامه داخلي مجلس كه بهعنوان طرح شفافيت آراي نمايندگان مورد توجه افكار عمومي قرار گرفته بود، هفته گذشته هر چند كه با قيد يك فوريت در دستور كار صحن علني مجلس قرار گرفت اما پس از اظهارات موافقان و مخالفان فوريت اين طرح رد شد، اتفاقي كه ممكن بود باعث شود طرح شفافيت آراي نمايندگان چند ماه در بلاتكليفي بماند.
نكتهاي كه در اين ميان مورد توجه قرار گرفته است، تعداد آراي پايين موافقان در مقابل مخالفان اين طرح است، چراكه حتي همه ١٦٠ نمايندهاي كه پاي اين طرح امضاء كرده و آن را به هيات رئيسه تقديم كردند، به اين طرح راي ندادند و در نهايت فوريت اين طرح با ٥٩ راي موافق و ١٠٨ راي مخالف رد شد. در اين ميان چهار نماينده استان نيز نظرات متفاوتي داشتند، نماينده مردم بوشهر گناوه و ديلم موافق شفافيت آراي نمايندگان بود. نماينده مردم دشتي و تنگستان اما معتقد است در مواردي آرا مخفي بماند بهتر است. البته به آن دو نماینده دیگر احتمالا نظری نداشته و ندارند.
نماينده مردم دشتي و تنگستان در گفتوگو با روزنامه بامدادجنوب در اينباره، گفت: شفافيت آراي نمايندگان مجلس به طرح و لوايح مختلف در موارد مختلف ميتواند متفاوت باشد به عبارتي در جايي شفافيت آرا خوب است و بايد باشد در مواردي بهتر است كه آرا نمايندگان مخفي باشد. براي مثال زماني كه با راي يكي از نمايندگان مجلس يكي از همكاران خود را انتخاب ميكنيم تا در شوراي نظارت بر صدا و سيما يا شوراي ديگري در مجلس كه قرار است، كار نظارتي داشته باشد حضور يابد دوستان به ما مراجعه ميكنند و از ما ميخواهند كه به آنها راي دهيم اگر آرا شفاف باشد بعد از رایگیری گلايه ميكنند. در برخي موارد هم لازم است كه اصلا راي مخفي باشد، چراكه منافع ملي ايجاب ميكند به طرح يا لايحهاي راي منفي يا حتي مثبت دهيم اگر شفاف باشد گلايههایي به وجود ميآيد كه چرا راي منفي و مثبت دادهايد.
به گفته كمالالدين شهرياري، گاهي طرح يا لايحهاي به مجلس ميآيد با در نظر گرفتن منافع ملي بايد به آن راي مثبت دهيم اما در حوزه انتخابيه انتظار ديگري ميرود و ممكن است كساني كه ذينفوذ بودند در حوزه انتخابيه گلايههاي مطرح كنند، در صورتي كه منافع ملي ارجح است.
وی در ادامه یادآور شد که البته شفافيت آراي نمايندگان مزيتهايی هم دارد آنجا كه اتفاقا پاي منافع ملي در ميان است راي شفاف نمايندگان نشان ميدهد كدام يك از نمايندگان دل ميسوزانند و دقت ميكنند. شهرياري در پاسخ به اين سوال كه خود به اين طرح چه راي دادهايد، گفت: زماني كه طرح شفافيت آرا به راي گذاشته شد من در صحن مجلس حضور نداشتم اما اگر بودم راي منفي ميدادم آن هم با دلایلی كه به شما گفتم.
دیگر نماینده استان در مجلس دیدگاه دیگری دارد. نماينده مردم بوشهر، گناوه و ديلم در گفتوگو با روزنامه بامداد جنوب در اينباره گفت: طرح شفافيت آراي نمايندگان، يكي از بهترين طرحهایي بود كه در مجلس شوراي اسلامي مطرح شده است و ميتوانست تائيد بشود، چراكه حق طبيعي مردم است كه بدانند نمايندگانشان در مجلس چه عملكردي دارند و در خصوص لوايحه مختلف چگونه راي ميدهند.
عبدالحمید خدری یادآور شد: من جزء كساني بودم كه پيشنهاد دادم رايگيري برای شفافيت آرا علني انجام شود. در حال حاضر نمايندگاني كه به اين طرح راي مثبت دادهايم تلاش ميكنيم، راي خود را علني به موكلان خود اعلام كنيم تا مردم بدانند چه كساني موافق شفافيت آرا بودند و چه كساني مخالف، به همين منظور كمپيني هم تشكيل شده است.
نماينده مردم بوشهر، گناوه و دیلم در خصوص نظر برخي مخالفان اين طرح و نگرانيهایي مبني بر تسلط نهادهاي نظارتي گفت: نماينده نبايد از اظهار نظر كردن بترسد و نگران باشد. حق طبيعي نماينده است كه در صحن مجلس اظهار نظر كند و شفاف نظر خود را پيرامون لوايحه و طرحهاي مختلفي كه در صحن مجلس عنوان ميشود، بيان كند. دوستان در در نهادهاي نظارتي نيز حقوقدان عاقل و عادل هستند و بر اين امر واقف هستند بنابراين تصور نميكنم، دغدغهاي در اين خصوص وجود داشته باشد.
به گفته وی، در حال حاضر تلاش ميكنيم مقدماتي را فراهم كنيم، در چند ماه آينده كه بار ديگر طرح شفافيت آرا در صحن علني مجلس مطرح ميشود، با راي بالا تصويب شود. هر چند طرح ديگري هم قرار است آماده شود كه جامعتر است و حضور و غيبت نمايندگان و اينكه چه روزهایی در حوزه انتخابيه حضور دارند را بهصورت آنلاين اعلام به موكلانمان اعلام ميكند. طرحي كه به شفافيت مجلس كمك شاياني خواهد كرد.
گفتني است نماينده مردم دير، گنكان، جم و عسلويه نيز موافق طرح شفافيت آرا نمايندگان بوده و در مصاحبهاي گفته است این طرح موجب افزایش اعتماد عمومی جامعه میشود. این نماینده مجلس اظهار امیدواری کرد که این طرح در آینده نزدیک در مجلس مطرح و تصویب شود. با اين حال همچنان نظرات متفاوتي در خصوص اين طرح در صحن مجلس شوراي اسلامي مطرح ميشود. براي مثال محمدجواد فتحي، طراح اين طرح با اشاره به نگراني برخي مخالفان در اينباره گفته است؛ برخي همكاران ميگويند كه مشخص شدن آراي نمايندگان باعث سلب تحفظ آنها و تسلط نهادهاي امنيتي و نظارت استصوابي ناصواب ميشود ولي به نظر بنده، محاسن اين طرح نسبت به معايبش بيشتر است، چراكه ما بهعنوان نمايندگان ملت بايد اين حق را به مردم بدهيم كه از آرا و نظراتشان مطلع باشند. كما اينكه شفافيت راي نمايندگان رمز موفقيت همه ملل متمدن دنياست. برخي مخالفان اين طرح نيز ميگويند با اصل شفافيت مخالف نيستند اما بر اين باور هستند كه اين طرح آنچه را كه در ذهنشان است، محقق نميكند.
حال بايد در چند ماه ديگر ديد آيا نمايندگان به شفافيت آرا خود راي ميدهند يا خير رويدادي كه البته باعث شفافتر شدن عملكرد فراكسيونهاي مجلس نيز ميشود.