بامداد جنوب - ابوعلی زرین‌قلم:
اختلاف نظر در امریکا بر سر برجام، موضوع امروز و دیروز نیست. پس از روی کار آمدن رئیس‌جمهور جدید این کشور همه مسائل به هم ریخت و مشخص شد که ترامپ و دوستدارانش می‌خواهند افسار سیاست این کشور در حوزه خارجی را به سمت و سوی دیگری ببرند. در طول هفته‌های گذشته بارها وزیر امور خارجه سابق امریکا در محافل مختلف به انتقاد از رویکرد ضدبرجامی دولت ترامپ پرداخت و آن‌گونه که مشخص است، وی به‌صورت مشخص می‌خواهد توافق هسته‌ای به‌عنوان یک دستاورد مهم همچنان حفظ شود و احیانا ایرانی‌ها از آن خارج نشوند.
وزیر امور خارجه امریکا در دولت باراک اوباما که به‌عنوان نماینده این کشور در مذاکرات هسته‌ای ایران حضور داشت، پس از اظهارات اخیرش مبنی بر دیدار با ظریف در سال‌های اخیر، مورد انتقاد مقامات امریکایی قرار گرفت و به دیپلماسی موازی با ایران متهم شد. یکی از مقامات دولتی امریکا در گفت‌وگو با شبکه خبری فاکس نیوز، با اشاره به حضور ایران در سوریه، عراق و یمن، دیدارهای جان کری، وزیر امور خارجه امریکا در دولت باراک اوباما، رئیس‌جمهور پیشین امریکا را «شرم آور» دانست. برخی جمهوری خواهان امریکایی نیز بر این باورند که این اقدام اساسا غیرقانونی بوده است.
آری فلیشر، سخنگوی سابق کاخ سفید در دولت جرج بوش پسر نیز در واکنش به اظهارات کری به شبکه فاکس نیوز گفت: جان کری درباره اینکه ایران چگونه به اقدامات دونالد ترامپ واکنش نشان دهد، به آنها مشاوره می‌دهد؛ این توطئه‌آمیز است. نمی‌دانم چنین حرکتی قانونی است یا غیرقانونی و این مساله برایم مهم هم نیست، اما این کار نادرست است.
به گزارش نیویورک تایمز، جان کری اعلام کرده است، در دو سال اخیر پس از ترک کاخ سفید «سه، چهار مرتبه» در شهرهایی همچون نروژ، مونیخ و چند نشست بین‌المللی دیگر با محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، ملاقات کرده است. به نوشته نیویورک تایمز، کری مدعی شده است که در این دیدارها به‌صراحت از ظریف خواسته است که موضع جامعه جهانی درباره برنامه موشکی ایران و حمایتش از حزب‌الله را درک کند.
به گزارش فاکس نیوز، کری همچنین در برنامه‌ای رادیویی تائید کرد که از زمان ترک کاخ سفید، «سه چهار بار» با وزیر امور خارجه ایران دیدار داشته است. او در این‌باره توضیح داد که در این دیدارها کارش مشاوره دادن به جواد ظریف، برای مواجهه با سیاست خارجی دونالد ترامپ نبوده است، بلکه خواسته در دیدارهایش متوجه شود ایران ممکن است چه کاری برای بهبود مناسبات منطقه انجام دهد؟ بحران یمن چه‌طور حل می‌شود؟ برای صلح در سوریه چه کار خواهید کرد؟
کری همچنین در گفت‌وگویش با برنامه «نشست روزانه با دانا پرینو» که از شبکه فاکس نیوز پخش می‌شود، تکذیب نکرد که به ایرانی‌ها گفته است، تا پایان دوره ترامپ و روی کار آمدن یک رئیس‌جمهور دموکرات دیگر منتظر بمانند. این دیپلمات سابق امریکایی گفت: فکر می‌کنم همه در جهان درباره منتظر مانده‌اند تا پایان دوران ریاست جمهوری ترامپ صحبت می‌کنند.
نخستین بار در ماه مه اخباری مبنی بر اینکه جان کری برای کمک به حفظ توافق هسته‌ای ایران با ظریف دیدار کرده است منتشر شد و روزنامه بوستون گلوب این اقدامات را ماموریتی «تهاجمی اما مخفیانه» برای اعمال فشار بر دولت ترامپ به منظور حفظ توافق هسته‌ای توصیف کرد.
پیش از این نیز مطرح شده است که دیدار کری با مقامات کشورهای خارجی ممکن است «قانون لوگان» را نقض کند. به موجب این قانون، شهروندان امریکایی که مسوولیتی دولتی ندارند، نمی‌توانند به نمایندگی از دولت امریکا و بدون داشتن مجوز مذاکره کنند.
فلیشر در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره جان کری گفت: سوال این است که جان کری چه کرده است؟ چه گفته؟ جزئیات آن چه بوده است؟ فکر نمی‌کنم این صحبت‌ها کلی بوده باشند. به نظر من او درباره اینکه ایران چگونه تا پایان دولت ترامپ منتظر بمانند به ایرانی‌ها مشاوره داده است.
یکی از تحلیلگران امنیتی فاکس نیوز نیز با اشاره به نقض قانون لوگان از سوی مایک فلین، مشاور امنیت ملی سابق ترامپ اظهار کرد، رسانه‌ها دیدار فلین با دیپلماتی که کشورش در واشنگتن سفارت دارد را یک رسوایی قلمداد کردند اما وقتی کری با نظامی که در فهرست ترور امریکا قرار دارد دست به دیپلماسی موازی می‌زند، آن را عادی می‌دانند.
تام کاتن، سناتور جمهوری خواه نیز از دموکرات‌ها و رسانه‌های وابسته به حزب آنان برای دورویی و عدم واکنش درباره اظهارات کری انتقاد کرد و قانون لوگان را «قانونی احمقانه و بی‌تاثیر» دانست. دونالد ترامپ نیز این هفته در توییتر خود نوشت: امریکا به دیپلماسی مخفیانه غیرقانونی احتمالی جان کری درباره توافق بسیار بد ایران نیازی ندارد. او کسی بود که در وهله اول این توافق آشفته را ایجاد کرد.
کری اما در گفت‌وگو با فاکس نیوز تکذیب کرد که مذاکراتش نامناسب بوده‌اند. همه وزرای خارجه سابق به دیدار با رهبران خارجی ادامه می‌دهند، به کنفرانس‌های امنیتی می‌روند و به سراسر جهان سفر می‌کنند. همه ما این کار را انجام می‌دهیم و همه ما درباره وضعیت امور با جهان گفت‌وگو می‌کنیم تا بتوانیم آنان را درک کنیم.
این در حالی است که اقدامات دولت امریکا در قبال ایران و برجام همچنان انتقادات بسیاری را در داخل این کشور باعث شده و می‌شود. نشریه امریکایی فارین افرز، معتبرترین نشریه در زمینه سیاست‌ها و روابط خارجه امریکا، در توییتی جدید بار دیگر از اقدامات دولت دونالد ترامپ انتقاد کرد و نوشت: تدابیر دولت ترامپ تنها موجب جسورتر شدن تندروها در تهران شده است؛ همان کسانی که به سیاست‌های امریکا به‌عنوان شواهد و مدارکی برای اثبات اینکه این کشور از ابتدا نیز قصد نداشته که به توافق هسته‌ای احترام بگذارد، اشاره کرده بودند.
این نشریه چندی پیش نیز در توییتی نوشته بود که همیشه گمان می‌کردیم که بزرگ‌ترین چالش برای به موفقیت رسیدن توافق هسته‌ای، تخطی از سوی ایران باشد، نه برنامه‌های سیاسی رئیس‌جمهور امریکا. به گمانم در اشتباه بودیم.
این نوع نگاه که به‌نظر می‌رسد از محافل نئولیبرال‌های رانده شده از قدرت در امریکا مطرح می‌شود در میان افکار عمومی این کشور اهمیت بسیاری دارد و نظر و دیدگاه کلی بسیاری از صاحب‌نظران عرصه روابط خارجی و اندیشکده‌هایی است که واقعیت‌ها را بهتر تشخیص می‌دهند، باشد.
