در پی انتشار یک ویدئو با محتوای تیزر تبلیغاتی و بخشی از تمرین یک گروه نمایشی – که از سوی شورای نظارت و ارزشیابی رد شده بود - دو تن از فعالان تئاتر به صورت موقت بازداشت شدند. اینکه چرا باید برای یک گروه نمایشی چنین اتفاقی رخ دهد. آن هم نمایشی که قرار بود پس از ایام محرم و صفر در سالن دیگری روی صحنه رود، اکنون با مشکل قضایی پیدا شده احتمالاً پروندهاش بسته میشود. تئاتر «رویای شب تابستان» قربانی چه جریان یا اندیشهای شده است؟ آیا این اتفاق باز هم تکرار میشود؟ آیا تنها گروه نمایشی مذکور، مقصر اصلی ماجراست؟
به نظر میرسد که ریشه ماجرا را باید در دو مقوله خصوصیسازی و تئاتر تجاری جستوجو کرد.
تئاتر ایران سالهاست که در بخش غیرآزاد، درگیر موضوعی به نام فروش شده است. تئاتر که تا اواخر دهه هشتاد با حمایت مستقیم دولت روی صحنه میرفت و عوامل یک نمایش به واسطه اجرا از دولت دستمزد دریافت میکردند، ناگهان به سمت و سوی خصوصیسازی سوق داده شد.
در دهه نود همه چیز برای خصوصیسازی مهیا شد تا دولت، سایه حمایت مالی خود را از سر تئاتر برچیند و همه چیز تنها به کمکهای مالی مختصر خلاصه شود. تا جایی که در سال گذشته از 64میلیارد هزینه توسعه تئاتر، تنها اندکی بیش از میلیارد هزینه تولید تئاتر شده است که آن هم به بیش از 200 نمایش تعلق گرفته است. این در حالی است که در سال گذشته متوسط تولید یک نمایش بین 50 تا 100 میلیون در نوسان بوده است. بخش مهمی از این هزینه متعلق به سالنهای خصوصی است که کف فروشی بین یکونیم تا سه میلیون تومان برای هر شب از یک نمایش دریافت میکردند. به عبارتی برای یک اجرای 30 شبه، یک گروه بایستی بین 45 تا 90 میلیون تومان هزینه اجاره سالن میکرده است. این وضعیت زمانی سختتر میشود که در همان سالن دو نمایش دیگر نیز روی صحنه میرود تا شرایط اجرا با چنین هزینهای مشکل شود.
با سخت شدن شرایط اجرا، مسائل اقتصادی به یک اصل بدل میشود و در همین نقطه است که مفهوم تهیهکننده در تئاتر مطرح میشود. افرادی که کارشان بستن قرارداد با سالنها و کاستن شرایط مالی آنهاست. تهیهکنندگانی با نگاهی غیرهنری به ماجرا راه پیدا میکنند و هدف را فروش بیشتر میپندارند.