بامداد جنوب:
چند هفته پیش بود که گزارشی در روزنامه بامداد جنوب در مورد تخریب جنگل‌های حرا در ساحل شهر دیر منتشر کردیم که با واکنش صاحب یکی از حوضچه‌های پرورش میگو مواجه شد. آنچه در این گزارش قابل توجه بود، اختلاف‌نظر میان مسوولان مختلفی که وظیفه دادن مجوز را داشتند، است. موضوعی که در حال حاضر هم پاسخ قانع‌کننده‌ای برای آن پیدا نشده است. پس از انتشار جوابیه صاحب حوضچه پرورش میگو، این بار انجمن اقلیم پاک بوشهر جوابیه‌ای را به دفتر بامداد جنوب ارسال کرده است که عین آن را در ادامه بدون هیچ دخل و تصرفی می‌خوانید:
با پیگیری مستمر فعالان محیط زیست و جوامع محلی بندر دیر و دیگر نقاط استان در خصوص مکان‌یابی نامناسب اجرای طرح تکثیر لارو میگو، طی چند هفته اخیر اظهارات و صحبت‌های ضد و نقیض از سوی اداره کل محیط زیست، منابع طبیعی و راه و شهرسازی استان با انداختن توپ در زمین یکدیگر در پس لابی‌های موجود و سلب مسوولیت در توجیه صدور مجوز تکثیر لارو میگو در منطقه حساس زیست محیطی از جانب خود، درفضای مجازی، روزنامه‌ها و نشریات استان منتشرشد.
این سایت تکثیر لارو میگو خارج از اصول و ملاحظات زیست محیطی در محدوده جزر و مدی سواحل جنوب شرق بندر دیر و خور بردستان و حوزه رویش جنگل‌های حرا می‌باشد و پس از اخذ مجوز فعالیت، سرمایه‌گذار شروع به کار نموده است.
همچنین با رونمایی سرمایه‌گذار طی یک نامه در روزنامه بامداد از سیر دریافت مجوز مبنی بر این که «با طرح فوق هیچ مخالفتی از سوی مسوولین ذی‌ربط از سایت انتخابی نشده و برابر موافقتنامه‌ای که به امضا مدیر کل محیط زیست استان بوشهر رسیده است اداره کل راه وشهرسازی بهعنوان مالک، زمین را جهت اجرای طرح به شرکت اجاره داد و موافقت اصولی از سوی سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی صادر گردیده است و پیوست‌های آن موجود می‌باشد.»
بدین منظور برخی از فعالان محیط زیست با تیم کارشناسی، جهت شفاف‌سازی در فضای عمومی و رسانه‌ای و جلوگیری از تکرار تجربیات تلخ و نامطلوب گذشته در مناطق حساس طبیعی، همچنین گام برداشتن در راستای توسعه پایدار بر اساس برنامه آمایش سرزمینی استان با مشارکت جوامع محلی در 19 شهریورماه 97 اقدام به بازدید میدانی از منطقه و سایت انتخابی تکثیر لارو نمودند. لذا نتایج بررسی و مطالعات میدانی خود را در چند بند به صورت مستدل بدین شرح اعلام می‌دارند:
۱- با بازدید میدانی و بررسی نقشه‌های موجود مشخص شد که سایت تکثیر میگو با ابعاد مشخص شده (چهار هکتار) دقیقا در محدوده جزر و مدی دریا و حریم جدید شهر دیر و خور بردستان قرار گرفته و در مواقع مد کاملا به زیر آب می‌رود. وجود سواحل عریض و پست، شیب بسیار ملایم، وجود خور و شبه تالابی بودن منطقه سبب شده که گستردگی دامنه جزر و مد، سطح وسیعی از اراضی کم‌شیب ساحلی را پوشش دهد و شرایط رویش گیاهان حرا را فراهم نماید به طوری که در قسمت جنوبی شهرداری بندر دیر با احداث خاکریز مانع ورود آب به منازل مسکونی همجوار ساحل شده است. ایجاد موج‌شکن و کاشت درخت جهت تثبیت خاکریز ضروری به نظر می‌رسد.
۲- احداث جاده مواصلاتی ورود به سایت انتخابی بر اساس عکس‌های ماهواره‌ای، عملا در محدوده جزر و مدی و حریم دریا، مانع ورود سیلاب‌های فصلی و اتفاقی و بهره‌مندی جنگل‌های حرا از منابع آب شیرین ناشی از بارش می‌شود که قطعا این مساله نابودی حراها را به دنبال خواهد داشت.
۳- با توجه به شیب ساحل به سمت منازل مسکونی، تالابی بودن منطقه مورد نظر، وجود خور وخلیج‌های کوچک، جزر و مدهای شدیدتری در طول سال نسبت به دیگر مناطق اتفاق می‌افتد که با احداث این جاده ارتباطی امکان پیشروی آب دریا به درون خشکی بیشتر شده و سبب بالا آمدگی آب دریا در مواقع طوفانی و اغتشاشات جوی، آسیب دیدگی تاسیسات ساحلی و خانه ساحل نشینان را در پی خواهد داشت.
۴- جنگل‌های شورزی حرا مهمترین محل زیست آبزیان دریایی و مکانی مناسب جهت تخم‌ریزی و تکثیر این آبزیان می‌باشد که ارزش زیست محیطی فراوانی دارند و کارشناسان محیط زیست کاملا به این مساله واقف هستند، هرگونه ورود به حریم حرا و دستکاری انسانی از قبیل تجهیزات و سازه مصنوعی با هر درجه از آلایندگی در محدوده زیست آن‌ها در این نقطه حیات دیگر آبزیان را به خطر می‌اندازد.
۵- خور بردستان و جنگل حرای واقع شده در این منطقه آخرین نقطه تنفسی شهر دیر و مکانی با پتانسیل گردشگری فراوان است، همچنین در امتداد دهکده گردشگری کنگان، بنک، بردستان و دیر قرار دارد و جاده گردشگری وفاق دیر – کنگان در نزدیکی این منطقه می‌گذرد با توجه به این که بخش زیادی از سواحل دیر درگیر آلودگی‌های صنایع پتروشیمی می‌باشند باید به کاربری گردشگری و اکوتوریسم این بخش از ساحل توجه شود. اجرای این گونه طرح‌ها سبب محروم شدن مردم از ساحل و از دست دان محدوده گردشگری ساحلی خواهند شد.
۶- حرا بهعنوان گیاه بوم – محور روندی روبه گسترش در سواحل جنوب شرق دیر و خور بردستان دارد مطالعات نشان داده که حرا از درختان گرمسیری حساس است. بذر این گیاه با جریان آب و جزر مد مکان مناسب برای رشد و نمو را انتخاب می‌کند و در اقدام اخیر فعالان محیط زیست دیر نیز با کاشت پانزده هزار نهال حرا در این محدوده، رو به افزایش است. هرگونه واگذاری اراضی در محدوده خور و مجاورت جنگل‌های حرا، حریم رویش آن‌ها را در معرض خطر قرار می‌دهد.
۷- مطالعه عکس‌های ماهواره‌ای، بررسی نقشه شیب و جهت باد غالب نشان می‌دهد که احداث جاده و جاده‌کشی با توجه به شیب زمین و شیب حوضه آبریز منطقه موجب تغییر مسیر روان‌آب‌های فصلی و مانع ورود آن به خور بردستان می‌شود و حیات جنگل حرا به خطر می‌افتد و زندگی ساحل‌نشینان در مواقع بارش‌های سیلابی را تهدید می‌کند.
۸- با مد نظر قرار دادن روند رو به گسترش شهرنشینی، کمبود فضای سبزشهر در شرایط اقلیمی خشک و توجه به طرح توسعه شهری، هرگونه تغییر کاربری، واگذاری، اجاره و فروش زمین که در حریم شهر واقع شده به بخش خصوصی جهت هرنوع فعالیت کشاورزی، صنعت، شیلات و... اداره کل راه و شهرسازی، شورای شهر و شهرداری مسوولیت دارند که مطابق آیین‌نامه‌های توسعه شهری عمل نمایند. واگذاری اراضی حریم شهر جهت تکثیر میگو چه به صورت موقت یا دائم در مکانی با پتانسیل گردشگری طبیعی اقدامی نسنجیده است.
لذا فعالان محیط زیست با بررسی شرایط و وضعیت موجود و ارزیابی توان طبیعی منطقه که در محدوده شهری بندر دیر قرار دارد، موارد زیر را با رعایت ملاحظات زیست محیطی پیشنهاد می‌کنند:
- با توجه به پتانسیل منطقه و جلوگیری از ورود آب به منازل مسکونی مجاور ساحل، کشت جنگل‌های حرا گسترش یابد تا بهعنوان یک سد طبیعی از ساحل محافظت نماید.
- با عبور جاده گردشگری وفاق دیر-کنگان از نزدیکی این منطقه و با در نظر گرفتن نوع گذران اوقات فراغت شهروندان، گسترش تاسیسات پتروشیمی در سواحل بندر دیر و مجاورت با حوزه شهری، حداکثر تعریفی که برای کابری این منطقه می‌توان داشت، توسعه گردشگری و اکوتوریسم بدون تخریب بیشتر زیست محیطی می‌باشد.
- این منطقه با گسترش پهنه جزر ومدی، پیشروی آب در خشکی، شرایط طبیعی مناسب، شیب ملایم، وضعیت حوضه آبریز، سرازیر شدن سیلاب‌های فصلی و روان آب‌های سطحی و وجود درختان خودرو حرا می‌تواند بهعنوان یک تالاب معرفی شود.
- با توجه به تمایل سرمایه گذار و دغدغه ایشان به اشتغالزایی و سرمایه‌گذاری در منطقه، می‌توان از اراضی روستای جبرانی، روستاهای غرب دیر مانند روستای گزنگ و... که عوارض زیست محیطی کمتری در پی دارد، سود برد.
جمعی از فعالان محیط زیست و سمن های زیست محیطی استان
