بامداد جنوب - الهام بهروزی:
نمایش «پل» نوشته محمد رحمانیان، کاری متفاوت از شیما جوادپور کارگردان مطرح تئاتر بوشهر است که این روزها در تئاتر شهر به روی صحنه میرود. با توجه به شناختی که بر اساس تماشای آثار این کارگردان بهدست آوردهایم، متوجه شدهایم وی عمدتا دست روی سوژههای خاص، سترگ و جهانشمول میگذارد تا ناگفتههایی که بدونشک مخاطب را به چالش میکشاند، عیان سازد. جوادپور برای خلق یک اثر عمدتا به لایههای زیرین سوژه انتخابی خود رسوخ میکند، سپس با کندوکاو پیرامون آن با استفاده از ابزار تئاتر مقصود خود را به مخاطب منتقل میکند؛ مسالهای که راحت نیست و نیاز به تخصص، تجربه و مهارت دارد. او در نمایش «پل» کوشیده تا واقعه کربلا را این بار از زاویهای متفاوت روایت کند؛ این روایت گاه گیجکننده است و مخاطب را در چالهای از تردید فرو میبرد، سپس کمکم پرده از ماجرا برمیدارد، شاید همین ابهامها موجب میشود که تماشاگر برای رسیدن به پاسخی روشن برای تردیدها و توهمهای ذهنیاش در خصوص مرد پلساز در سکوتی محض پردهپرده کار را ببیند!!!
یکی از شگردهای جوادپور در هنر نمایش این است که بیشتر آثارش را با روایتی معکوس شروع میکند؛ یعنی از پایان قصه به آغاز میرسد؛ نظیر «رئیس»، «مجلس قربانی سنمار» و... . نمایش «پل» هم همینگونه است، او واقعه کربلا را از زبان مرد پلساز -که حجت محمدی مجری توانمند صدا و سیمای مرکز بوشهر این نقش را ایفا میکند- پس از شهادت امام حسین (ع) روایت میکند و واقعیتهای این واقعه را ریزه ریزه به خورد مخاطب میدهد. جوادپور لحظههای حساس داستان را با نوای حزین نوحه و سنج و دمام همراه میکند که این به جذابیت کارش میافزاید... . از نقاط قوت این اثر میتوان به حضور بازیگران پیشکسوت تئاتر بوشهر در کنار بازیگران جوان اشاره کرد.
بدونشک این اقدام میتواند در تجربهاندوزی هنرمندان جوان تاثیر بسزایی داشته باشد. در این اثر در مجموع بازیگرانی شامل سهیل عرب، حجت محمدی، زینب نباتخور، ساعد احمدنیا، آرین برجیان، سارا احمدی، زهرا صادقیزاده، قاسم رشیدی، رضا جاسميان، امين بديعه و آوا محمدی و فاطمه رشیدی (بازیگران خردسال) ایفای نقش کردهاند که با حضور احمد قربانی، مرتضی فیروزی و کوروش زنگویی (بازیگران پیشکسوت تئاتر بوشهر) به اعتبار آن افزوده شده است. دیگر عوامل نمایش «پل» عبارتند از: سجاد بهادری (موسیقی)، سیدحسین حسینی (نوحهخوان)، محمد سیفزاده (نور)، سهیل عرب (طراح صحنه)، شیما جوادپور (طراح لباس)، لاله گرگوری (دستیار صحنه)، مهدی مکاریان (گریم)، شهاب جوادپور (طراح پوستر و بروشور) و سروش جلیلی (عکاس). این اثر به همت گروه نمایشی «گلینا» تولید شده است و با همکاری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری بندر بوشهر به روی صحنه میرود.
در خصوص نمایش «پل» گفتوگویی را با شیما جوادپور، کارگردان و مدرس بازیگری که حضور موفق و پررنگی در جشنوارههای معتبر تئاتری و اجراهای عمومی دارد، صورت دادیم که در ادامه شما را به خواندن آن دعوت میکنیم.
پل کاری بسیار متفاوت از آثار قبلی شما بود، چگونه به سمت این نمایشنامه جذب شدید؟
در ميان آثار نمايشي فراواني كه با موضوع شرح واقعه كربلا به رشته نگارش در آمده، نمايشنامه «پل» به قلم استاد محمد رحمانيان از زاويه ديد بسيار متفاوتي موضوع شهادت امام حسين (ع ) را روايت ميكند. ديالوگها از شكل كليشهاي و شعاري خارج است و انسان را به تفكر وا ميدارد. زير لايه متن هم به نوعي حكايت حال زمانه ماست: «-كاش ميشد حسين را تنها يك بار به خاك و خون كشيد. ميشنوي حر؟ طريق رستگاري بس دشوار است؛ چون گذر از لبه تيغ؛ يا عبور از پلي خونين، با دستهاي پاك!... چرا هر روز و هر ساعت مرا ميكشند؟ شهادت يكباره من اين جهان را كفايت نباشد؟ تا كي و كجا بايد مرد؟ هر روز و هر ساعت مرد؟... آري... تلخ است... ولي چه چاره؟ كه هر روز عاشوراست و هر زمين كربلا!». اين نگاه متفاوت در كنار قابليتهاي نمايشي كه در نمايشنامه وجود داشت، دليل انتخاب اين متن براي اجرا بود.
کمی در خصوص داستان نمایش برای ما توضیح دهید؟
داستان روايتگر زندگي مرد پلسازي است كه از طلايهداران سپاه امام حسين (ع) بوده و به درخواست امام پلي بين دو دره بنا ميكند تا در راه كوفه اگر سپاه دشمن به آنها حمله كند، بتوانند از آن پل بگذرند و بهجاي امني برسند. پل بنا ميشود اما اتفاقا اشقياء (شمر و حرمله و ابن سعد و ...) از پل ميگذرند و به امام و يارانش شبيخون ميزنند. داستان اما از جايي شروع ميشود كه ديگر دوستداران امام مرد پلساز را گرفتهاند تا محاكمه كنند. در اين محكمه واقعه كربلا را از زبان پلساز ميشنويم. در نهايت از جانب مختار دستور ميرسد كه او را رها كنند تا از كشتگان كربلا پلي بسازد تا يادگاري باشد براي ابناي بشر تا عبرت گيرند و خيانت نورزند.
مرد پلساز کجای تراژدی کربلا قرار دارد و نمایانگر کدام شخصیت است؟
به نظر ميرسد اين نمايشنامه ساخته و پرداخته ذهن خلاق نگارنده آن باشد تا يك واقعه مستند تاريخي اما هر چه كه است، بستر مناسبي است كه نويسنده توانسته به خوبي هم به شرح يك واقعه تاريخي بپردازد و هم حكايت حال مردماني را بيان كند كه چگونه در شرايط خاص اجتماعي دست به انتخابهايي ميزنند كه ميتواند فاجعه انساني به بار بياورد.
از نقاط قوت کارگردانی شما در این اثر سود جستن از بازیگران پیشکسوتی چون احمد قربانی و مرتضی فیروزی و همچنین بازیگران جوانی چون سهیل عرب و حجت محمدی در کنار بازیگران تازهکار بود، از دید خودتان چقدر در این انتخابها موفق ظاهر شدید؟
با حضور پيشكسوتان تئاتر و تعزيه استاد مرتضي فيروزي ، استاد احمدقرباني و كورش زنگويي در كنار سهيل عرب و ديگر بازيگران نوجويي كه تازه پا به عرصه نمايش گذاشتهاند از جمله حجت محمدي، قاسم رشيدي، سارا احمدي، زينب نباتخور، زهرا صادقيزاده، ساعد احمدنيا، آرين برجيان و بازيگران خردسالی چون فاطمه رشيدي و آوا محمدي اين نمايش سه نسل از بازيگران را در خود دارد. صبر و حوصله بزرگان و فروتني آنها در انتقال تجربه و داشتههاي تئاتريشان به سايرين تحسينبرانگيز است. بهعنوان كارگردان اين اثر سعي كردم براي بسياري از بازيگران كه اولين حضورشان روي صحنه نمايش است علاوه بر كسب تجربه، فرصت آموزشي مناسبي در اين زمينه فراهم كنم.
در پایان یادآوری میشود، نمایش «پل» به نویسندگی محمد رحمانیان و کارگردانی شیما جوادپور از 30 شهریورماه تا 6 مهرماه هر شب ساعت 19:30 در پلاتوی ایرج صغیری به روی صحنه میرود. همچنین لازم به ذکر است که جوادپور در مرحله بازبینی این دوره از جشنواره استانی تئاتر بوشهر با کاری به نام «اتللو» حضور خواهد داشت.