مهدی مطهرنیا:
جهتگیری حقوقی رئیسجمهوری در صحن عمومی سازمان ملل متحد در تقابل کامل با رویکرد تهاجمی دونالد ترامپ بود و جامعه جهانی باید نشان دهد که با رویکرد اقتدارگرایانه محور امریکا چه خواهد کرد.
جهت گیری رئیس جمهوری امریکا در صحن علنی سازمان ملل در حد یک «بیزینس من» سیاستمدار توصیف میشود، ترامپ با رویکرد واقعگرای تهاجمی نسبت به مسائل بینالمللی وارد عمل شد و حسن روحانی در همان روز با توجه به مرکزیت موضوع ایران در سخنرانی ترامپ، در هیبت یک سیاستمدار حقوقدان با گزارههای مطرح شده درقالب حقوقی در عرصه سیاسی، با جهتگیری ایدهآلیسیتی و آرمانطلبانه موضوع را دنبال کرد. این دو جهتگیری بهنوعی در تقابل با هم در صحن عمومی سازمان ملل مطرح شد و سخنان رئیسجمهوری با وجود تعداد کمتر مستمعین بازتاب بسیار بیشتری در مجامع بینالمللی پیدا کرد.
نشانههایی از اجماع بینالمللی علیه امریکا، پیش از این در زمان بوش پسر هم در فضای جامعه ایران، از منظر نخبگان حکومتی و توده های مردم تا حدودی قابل ردیابی بود. بهدلیل چنین تقابلی بود که جرج فرای و آرمیتاژ در سال 2006 ماموریت پیدا کردند تا پروژه قدرت هوشمند امریکایی را شکل دهند که از دل همان پروژه باراک اوباما قدرت را به دست می گیرد تا چهره مخدوش شده امریکا در جهان بازسازی شود.
امروز امریکا و دولت ترامپ در پی ایجاد یک چهره دموکراتیک در نظام بینالملل نیستند، بلکه چهره مقتدر و هژمونیک را در حوزه امنیتی و اقتصادی را برای امریکا طلب میکنند و گزارههای موجود در سخنرانی ترامپ هم از همین معنا حکایت میکرد. جهان در وهله نخست به صحبتهای ترامپ پوزخند میزند ولی نباید فراموش کرد که در عمل 30 درصد از قدرت جهان در اختیار ایالات متحده امریکاست و بازارهای مالی و تجاری تحت تاثیر سخنان ترامپ قرار دارند.
در عرصه واقعیت سیاسی ایجاد اجماع جهانی علیه ترامپ به اندازه خنده حضار در صحن مجمع عمومی سازمان ملل آسان نخواهد بود. جهان باید در عمل نشان دهد که در برابر سیاستهای آتوریتهطلبانه دولت ترامپ چه خواهد کرد. ترامپ بر اساس سخنان سال گذشته خود، کرهشمالی را پای میز مذاکره آورد و مجبور کرد تاسیسات هستهای خود را نابود کند، بنابراین باید در عمل مشخص شود پیامد سخنرانیهای رئیسجمهوری ایالات متحده برای جهان چه خواهد بود.
رئیسجمهوری ایران روز سهشنبه در سخنرانی مجمع عمومی سازمان ملل بیتفاوتی و بیاثری نهادهای بینالمللی در برابر اقدامات یکجانبه امریکا را خطری برای صلح جهانی توصیف کرد. حجتالاسلام حسن روحانی در واکنش به نقض پیمانهای بینالمللی از سوی رئیسجمهوری امریکا، گفت: دولتی که هنوز به دولت بودن خود آگاه نیست و عهد و پیمان سلف خود را نقض میکند و اصل حقوقی مسوولیت دائمی دولتها را نمیشناسد، از ایران میخواهد با او گفتوگو کند!
دیگر سخنران روز گذشته مجمع عمومی سازمان ملل ترامپ بود که اظهارات او درباره ایران تکرار مکرر اتهاماتی بود که بارها از زبان او و دیگر دولتمردان امریکا شنیده شد. او کوشید بار دیگر پیمانشکنی خود در موضوع توافق هستهای را با حضور ایران در منطقه و قدرت نظامی کشورمان توجیه کند. توجیهی که با واکنش چندان مطلوبی از سوی جامعه جهانی روبهرو نشد.