بامداد جنوب- مريم خوئيني:
انتخابات مجلس شوراي اسلامي يكي از موضوعات و مباحث مهمي است كه ميتواند در يك شهرستان توجه فعالان سياسي و مدني را جلب كند و جنب و جوشي ميان آنها به وجود آورد، در استان بوشهر و شهرستانهاي مختلف استان نيز ما شاهد جنب و جوش و حركتهاي انتخاباتي بودهايم و در گزارشهاي پيشين روزنامه بامداد جنوب به آن پرداختهايم. در آن گزارشها، تاکید داشتیم که مردم عموما از نمایندگان مجلس رضایت کافی ندارند، این نارضایتی در هر شهرستان به شدت متفاوت است.
اكنون ميخواهيم از شهرستان دشتستان بگويیم و به بررسي اتفاقها و ويژگيهاي خاص اين شهرستان بپردازيم، چراكه در اين شهرستان نيز چهرههاي شناخته شدهای نظير نمايندگان پيشين و حتي نماينده فعلي اين حوزه انتخابيه فعاليتهاي انتخاباتي خود را آغاز كردهاند. اگرچه بهنظر ميرسد محمدباقر سعادت نتوانست رضايت مردمي را كه به او راي دادهاند، جلب كند. این روزها انتقادات بسیار شدیدی نسبت به عملکرد او در محافل عمومی و خصوصی وجود دارد و به جز اندک اطرافیانش بهنظر نمیرسد که کسی چندان از عملکردش راضی باشد. بیش از سه سال حضور در مجلس، فقط یک بار در صحن علنی صحبت کرد، له یا علیه هیچ وزیری برای تشکیل کابینه یا در دوره استیضاح حرفی نزد و یکی از ساکتترین نمایندگان دشتستان در طول دوره قانوگذاری در جمهوری اسلامی بوده است.
رای آوردن محمدباقر سعادت باعث شد تا بسیاری دیگر نیز به فراست افتاده و تلاش کنند تا وارد گود شوند، هر چند مسائل اقتصادی این روزها عاملی شد تا برخی از افراد شمشیر حضور در عرصه انتخابات را غلاف کنند، اما واقعیتهای موجود حکایت از آن دارد که در این حوزه وضعیت مانند همیشه متفاوت است. دشتستان تنها شهرستان استان بوشهر است که یک تنه یک نماینده را باید راهی مجلس شورای اسلامی کند، آیا دوباره نظارت شورای نگهبان و ردصلاحیتها فرصت را در اختیار یک فرد خاص قرار خواهند داد تا با ناباوری کامل، راهی بهارستان شوند یا آنکه این بار افراد شناخته شده و توانمندی که بتوانند نام دشتستان را سربلند کنند، وارد گود خواهند شد. این سوالی است که این روزها بسیاری از خود میپرسند و ضرورت دارد که در مورد آن بیشتر حرف زده شود.
با اين حال نميتوان با قاطعيت در مورد آنچه در اين حوزه رخ خواهد داد پيشبيني كرد، چراكه اين منطقه همواره شاهد انتخاباتهای هيجانانگيزی بوده است حتي در آن زمان كه انتخابات در اين حوزه تائيد نشد. مردم دشتستان همچون ديگران تحت تاثير مسائل سیاسی و موضوعات مهم روز و همچنين مسائل قومیتی و طایفهگرایی قرار ميگيرند با اين حال اين حوزه انتخابيه داراي ويژگيهاي خاص است، ویژگیهایی که باعث شده تا کمتر کسی بتواند به عینه خود را پیروز صحنه انتخابات معرفی کند.
با این حال، برای انتخابات یازدهم، اوضاع بسیار متفاوت است، تفاوت از این نگاه که در استانداری بوشهر، چینش مدیران در شهرستان دشتستان بهگونهای بوده که خروجی آن، رسیدن به یک گزینه باشد. افرادی که در خفا در حال فعالیت بوده و از همه امکانات دولتی برای رسیدن به منظور و دیدگاه خود نهایت استفاده را میکنند. بامداد جنوب در آیندهای نزدیک موارد بسیاری از رفتارهای انتخاباتی که از استانداری بوشهر مدیریت میشود را خدمت خوانندگان و شهروندان هماستانی ارائه خواهد کرد و این نکتهای است که دیر یا زود خود را نشان خواهد داد.
با این احوال، برای بررسی تحولات انتخاباتی در این شهرستان به سراغ دو تن از فعالان سیاسی اصولگرا و اصلاحطلب رفتیم و از آنها خواستار ارائه دیدگاهشان در این مورد شدیم. آنچه در ادامه میآید، گفتوگوی بامداد جنوب با این دو نفر است.
دشتستان، همواره پیچیده بوده است
يكي از فعالان سياسي اصولگرا دشتستاني در گفتوگو با روزنامه بامداد جنوب در اينباره ميگويد: برای بررسی فضای سیاسی دشتستان ذکر سه نکته لازم است، اول اینکه این حوزه برخلاف سایر حوزههای انتخابیه استان، از یک شهرستان تشکیل شده و رقابتهای بین شهرستانی که در حوزههای سهگانه استان جاری است در این شهرستان وجود ندارد. نکته دوم اینکه در فضای سیاسی دشتستان خصوصا در موضوع انتخابات مجلس همچنان روابط خویشاوندی و سنتی بر مناسبات سیاسی سایه افکنده است اگرچه در برخی دورهها مثل انتخابات مجلس دهم سیاست بر سنت غلبه کرد و جریان اصلاحات توانست با اجماع روی مهره خود بر رقبای اصولگرای خود غلبه کند. نکته سوم نيز آغاز زودهنگام پروسه انتخابات در دشتستان است؛ ميتوان گفت از فردای انتخابات، نامزدهای احتمالی فعالیت خود را برای دور بعد آغاز میکنند، ۸۰ درصد فعالیتها معطوف به سنتها و ارتباطات خویشاوندی و بهنوعی بیعتگیریهای طایفهای است و در ماههای منتهی به انتخابات، فعالیتها و مذاکرات و ائتلافهای سیاسی شروع میشود.
اللهکرم مشتاقي در پاسخ به اين سوال كه جنب و جوشهاي انتخاباتي در اردوگاههاي مختلف اصلاحطلب و اصولگرا را چگونه ارزيابي ميكنيد، گفت: قاعدهای وجود دارد که در اولین انتخابات مجلس بعد از استقرار هر دولت، معمولا مجلسی همسو با آن دولت شکل میگیرد، مانند مجلس ششم که همسو با دولت اصلاحات بود، مجلس هشتم که مملو از طرفداران دولت اصولگرا بود و مجلس دهم که جو غالب بهنفع دولت است. از سوی دیگر مجلسهایی که در دور دوم دولتها شکل میگیرد معمولا به دست منتقدان دولتهای مستقر خواهند افتاد، مثل مجلس هفتم و نهم. بهنظرم مجلس آینده (یازدهم) هم از این قاعده پیروی خواهد کرد. البته ذکر این مساله لازم است که سنتهای قومی در شهرستانهای کوچکتر، این قاعده را به هم میزند. اكنون در دشتستان اصلاحطلبان سه کار را همزمان پیش میبرند اول امید به اتفاقات خوشایندی که انتظار دارند در آینده بهدست دولت اتفاق افتد و معیشت مردم را تحت تاثیر مثبت قرار دهد تا بلکه مردم بار دیگر به اصلاحات اعتماد کنند، مساله دوم آمادگی برای برائت از دولت است! کما اینکه چندی پیش یکی از بزرگان اصلاحات گفته بود دولت روحانی نسخه واقعی اصلاحات نیست! بعید نیست اگر دولت روحانی نتواند در سالها و ماههای آینده معیشت و اشتغال و مسکن مردم را سامان دهد، اصلاحطلبان کم کم از دولت اعلام برائت کنند و در کسوت اپوزیسیون دولت در آیند، کار سوم تلاش برای اجماع است، اصلاحطلبان دشتستان خوب میدانند آنچه موجب موفقیتشان در مجلس ششم و دهم شد ائتلاف نسبی کاندیداهای اصلاحطلب بود، در مجلس دهم اگر رای کاندیداهای دوم و سوم که در جبهه اصولگرا قرار داشتند تجمیع میشد، از کاندیدای اصلاحات بیشتر میشد، در انتخابات مجلس یازدهم اصلاحطلبان چارهای جز ائتلاف نخواهند داشت.
اين فعال سياسي اصولگرا در خصوص آنچه در اردوگاه اصولگرايان رخ ميدهد، نيز گفت: اصولگرایان اكنون به دو دلیل وضعیت بهتری دارند اول اینکه دیگر نمیتوان ناکامیهای دولت روحانی را گردن آنها انداخت، کما اینکه در سالهای ۹۲ تا ۹۶ گرفتاریها را گردن اصولگرایان و دولت احمدینژاد میانداختند. دوم اینکه در جایگاه منتقد قرار دارند و از وضع موجود ناراضی هستند، نکته منفی که در اردوگاه اصولگرایان وجود دارد تعدد کاندیداهاست، کاندیداهایی که هر کدام حداقل ۱۵ هزار رای دارند، اگر تعداد کاندیداهای اصولگرایان در انتخابات پیشرو بیشتر از دو نفر شود.
پیروزی آنها بسیار سخت خواهد بود.
مشتاقي در ادامه در خصوص شاخصههاي اين حوزه انتخابيه، گفت: شاخصههای حوزه دشتستان را میتوان در چهار محور بررسی کرد، شاخص اول تقابل سنت_سیاست است، همانطور که عرض شد با وجود سیاسی شدن جامعه کماکان سنتهای طایفهای بر ائتلافات سیاسی غلبه دارد. شاخص دوم مساله شهری_روستایی است که البته سالهاست کمرنگ شده ولی باز هم برخی طایفهها بر آن تاکید دارند و کاندیدای مورد نظرشان حتما باید ریشه شهری یا روستایی داشته باشد.
دو شاخصه دیگر نيز مختص انتخابات یازدهم است، اول تقابل دولت_منتقدان است، در انتخابات یازدهم شانسی برای مستقلین وجود ندارد. شاخصه دوم تقابل درونگروهی است بهنظرم در انتخابات پیشرو نه اصولگرایان و نه اصلاحطلبان حاضر به ائتلاف نخواهند بود. اصلاحطلبان بر سر حمایت کردن یا حمایت نکردن از دولت به چالش میرسند و از طرفی برخی از کاندیداها به هیچ عنوان با کاندیداتوری مجدد نماینده کنونی موافقت نخواهند کرد و بهنفع او کنار نخواهند رفت. برخی از کاندیداهای اصولگرا نیز به احتمال زیاد ساز و کار جمنا یا شورای اصولگرایی یا هر شورایی با این عناوین را نخواهند پذیرفت، بنابراین انتخابات یازدهم یکی از پرکاندیداترین انتخابات مجلس در دشتستان خواهد بود.
مشتاقي در پاسخ به سوال آيا جريان اخير و نارضايتيهاي اقتصادي روي سبد آراي منطقه تاثير ميگذارد، تصريح كرد: بهنظرم در رایدهی مردم دشتستان سه فاکتور عمومی و سه فاکتور محلی وجود دارد؛ فاکتورهای عمومی که برای مردم سراسر کشور عمومیت دارند؛ عبارتند از: ۱) وضعیت اقتصاد و معیشت ملت، اگر وضع مسکن و اشتغال و معیشت همین باشد و تغییری در آن حاصل نشود قطعا مردم اقبالی به اصلاحطلبان نخواهند داشت. ۲) وضعیت بینالمللی، دولت ۹۰ درصد از تخممرغهای خود را در سبد سیاست خارجی خصوصا برجام گذاشته است، خروج امریکا و بهدنبال آن خروج شرکتهای تجاری و اقتصادی از ایران موجب شده اصلاحطلبان دیگر نتوانند روی این موضوع مانور دهند، اصلاحطلبان همواره دولت نهم و دهم را متهم به ارتباط موثر نداشتن با همسایگان و کشورهای دنیا میکردند حالا خود نتوانستهاند تعامل صحیح و سودمندی با دنیای عرب و غرب داشته باشد، سایر بخشهای دنیا مثل افریقا و شرق آسیا و امریکای جنوبی را نیز به بوته فراموشی سپردهاند. معاون اقتقادی وزارت خارجه تاکنون اقدام مهمی انجام نداده، وضعیت سفرای ما در هند و چین کماکان در ابهام است و مواردی از این دست که مجموعا موجب شده اصلاحات نتواند دیگر روی سیاست خارجی خود مانور بدهد. ۳) یکی از مهمترین فاکتورها، نسبت دو جریان سیاسی با مفاهیمی مثل آزادی، ساده زیستی، جامعه، انقلاب، فضای مجازی، استقلال کشور، هنر و مواردی از این دست است، اكنون دو جریان سیاسی نمیتوانند مواضع خود را پنهان کنند یا موضعی دو پهلو و مبهم اتخاذ کنند، جریانهای سیاسی اگر میخواهند ملت به آنها اعتماد کند باید موضعی صحیح و صادقانه در این موارد اتخاذ کنند.
اين فعال سياسي اصولگرا تاكيد كرد: مردم به کسانی که مواضع دو پهلو دارند و ساده زیستی آنها مختص به چهارماه پایانی انتخابات است و مردمداری آنها در حضور در مراسمات ختم و ترحیم خلاصه میشود، اعتماد نمیکنند. کسی که سالهای سال در پستهای مختلف هیچ سودی به حال مردم و کشور نداشته نمیتواند با فریبکاری رای مردم را کسب کنند.
اصلاحطلبان دنبال ائتلاف باشند
یکی دیگر از فعالان سياسي اصلاحطلب در گفتوگو با روزنامه بامداد جنوب، گفت: فضاي سياسي دشتستان بهدليل جو خاص خودش هميشه متمايز از ديگر شهرستانهاي استان بوده و بعضا متاثر از اتفاقهای پيشبيني نشدنی بوده است. در اين شهرستان اصولگرايان هميشه پايگاههاي سنتي خود را بهصورت ثابت داشته و نوسانات آراء در جبهه اصلاحطلبي تعيينكننده پيروز انتخابات بوده است. هرگاه اصلاحطلبان قدرت انسجام كافي نداشتهاند، اصولگرايان با همان ميزان آراء ثابت و هميشگي خود پيروز شده و هر گاه شور و شوقي در اردوگاه اصلاحطلبي ايجاد شده، اصلاحات پيروز بازي بوده است.
هادی بحريني در ادامه يادآور شد: در اين دوره متاسفانه با حفظ فرضيات قبلي، عاملي ديگري باعث تضعيف جبهه اصلاحطلبان شده و آن ضعف عملكردي نماينده فعلي اصلاحطلب دشتستان است، عملكرد آقاي سعادت در كنار دامن زدن به اختلافات سه بخش آبپخش، شبانكاره و سعدآباد وضعيت را براي اصلاحطلبان پيچيده کرده است. نماينده دشتستان نشان داده كه به هيچوجه نتوانسته نگاه يكساني به اين سه بخش داشته باشد و با مشاورههاي ضعيفي كه به وي داده ميشود، پايگاه خود را در بخشهاي سعدآباد و آبپخش به كلي از دست داده كه در كنار كاهش شور و شوق و نااميدي مردم از وضعيت اقتصادي كشور، اين عامل نيز كفه ترازو را بهسمت اصولگرايان سنگين كرده است و در حال حاضر اگر اتفاق خاصي رخ ندهد ميتوان گفت اصولگرايان با اختلاف در موضع بهتري قرار دارند.
به گفته وی، بهتر اين است كه اصلاحطلبان با هوشمندي مهرهاي نو و ترجيحا جوان رو كنند كه شايد بتوانند اين فضا را بهنفع خود تغيير داده و با توجه به كثرت كانديدا در جناح رقيب شانسي براي پيروز شدن داشته باشند.
تعداد زیاد کاندیداهای اصلاحطلبان
اسدالله بهادري يكي از اصلاحطلبان قدیمی دشتستان نيز در گفتوگو با روزنامه بامداد جنوب در اينباره گفت: با توجه به رفتار برخي اصلاحطلبان انحصارطلب در برهه كنوني كه موجب رنجش خاطر بعضي دوستان شده متاسفانه زمينهساز جدايي و ناهمگوني در آينده ميشود در گذشته بهخصوص انتخابات رياست جمهوري گويي دستي از غيب برون آمد كاري كرد كه اين مساله به منصه ظهور برسد.
بهادري در خصوص جنب و جوشهاي كه در اردوگاههاي سياسي منطقه رخ ميدهد، گفت: تا انتخابات وقت زيادي مانده و نميشود اظهار نظر دقيقي داشت. متاسفانه تعداد كانديداهايي كه گرايش اصلاحطلبانه دارند نيز بر افتراق افزوده و دور از ذهن ميبينم كه در انتخابات مجلس آينده اتحاد اصلاحطلبان فراهم آورده شود و اصلاحطلبان به اجماع برسند مگر اينكه در اين فرصت باقيمانده افرادي كه باعث شدند اين فاصله ميان اصلاحطلبان به وجود آيد، متوجه شوند و چارهانديشي کنند. البته همين موقعيت در اردوگاه مقابل نيز متصور است. البته مردم دشتستان ملتي عاطفي و با گذشت و اهل اغماض و چشمپوشي هستند در صورتي كه احترام و انعطاف ببينند، گذشت خواهند كرد.