بامداد جنوب - جواد شکریان:

وزارت نفت با بستن تمام روزنه‌های تخلف و فرار، زمینه را برای فروش نفت از مسیری شفاف مهیا کرده تا دیگر بار به بهانه شرایط سخت، شاهد ظهور بابک زنجانی‌ها و بروز رانت در این کالای استراتژیک کشور نباشیم.

اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور 10 تیرماه 1397 در مراسم روز صنعت و معدن در این زمینه تاکید کرد که با کشورهای دوست خود گفت‌وگو کرده‌ایم و راه‌های فروش نفت خود را باز کرده‌ایم. نفت خام ایران در بورس داخلی عرضه خواهد شد، بخش خصوصی، شفاف نفت بخرد و صادر کند. برنامه ما این است که در کاهش فروش نفت خود، حتما کاری کنیم که امریکایی‌ها را به شکست بکشانیم. این سخنان در حالی زده شد که ترامپ فروش نفت ایران را تهدید به صفر شدن کرده بود. پیش از آن نیز دولت امریکا اعلام کرده بود: قصد دارد از تمام کشورها بخواهد که تا ماه نوامبر ۲۰۱۸ واردات نفت خود از ایران را به صفر برسانند در غیر این صورت تحریم خواهند شد.

از آن زمان تاکنون وزارت نفت و دولت برنامه‌ها و راهکارهایی را برای دور زدن محدودیت احتمالی فروش نفت که از 4 نوامبر آغاز می‌شود، اندیشیده و در حال تدارک هستند، یکی از آن راه‌حل‌ها نیز فروش از مسیر بورس است، در این بین بخش خصوصی بارها برای آزمودن بخت خود جهت یافتن مشتری و همکاری با دولت اعلام آمادگی کرده و معتقد است حتی اگر یک نفر هم مشتری پیدا کنند، خوب است. نمایندگان بخش خصوصی می‌گویند: اگر بورس نفت تداوم پیدا کند حتما در صادرت نفت خام و میعانات و فرآورده‌ها کمک می‌کنند.

وزیر نفت اما نمی‌خواهد بی‌گدار به آب بزند. به‌گفته او «این‌که نفت خام را در بورس عرضه کنیم، حرف خوبی است اما صدها مساله کوچک دارد که باید حل شود تا کسی که در این رقابت شرکت می‌کند، بداند در یک رقابت بدون ابهام و منصفانه شرکت کرده است. باید به جزء جزء سوالات جواب داده شود تا بتوان اوراقی را در بورس عرضه کرد. این موارد بهانه‌گیری نیست، بلکه باید تکلیف مردم روشن شود». زنگنه تاکید دارد: «باید تمام ابهام‌ها برطرف و حل شود». 

با این تفاسیر اکنون با توجه به فراهم شدن زمینه‌های قانونی و نهایی‌سازی چارچوب و اصول کلیدی موضوع توسط مراجع ذیصلاح، شرکت ملی نفت ایران با همکاری بورس انرژی ایران و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، ساز و کار اجرائی و جزئیات شرایط عرضه را طراحی و جمع‌بندی کرده است. ایجاد فضایی شفاف و سالم جهت استفاده از پتانسیل‌های بخش غیردولتی جهت صادرات نفت‌ خام از مزایای اصلی این طرح خواهد بود.

بر این اساس، فروش به صورت 20 درصد ریالی و 80 درصد ارزی خواهد بود که تسویه بخش ریالی (بر اساس نرخ تسعیر سنا) به‌صورت نقدی قبل از تحویل محموله و تسویه بخش ارزی به صورت اعتباری، با ارائه ضمانتنامه بانکی تعهد پرداخت ریالی معتبر از بانک‌های مورد قبول شرکت ملی نفت ایران، پس از تحویل محموله صورت می‌گیرد.

متقاضیان خرید جهت شرکت در معامله، بایستی 10 درصد ارزش سفارش را به‌صورت ریالی به میزان پیش پرداخت قبل از عرضه به حساب اعلامی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه واریز کنند که در صورت انجام معامله بخشی از 20 درصد ریالی محسوب خواهد شد.

خریداران بر اساس قیمت پایه اعلامی شرکت ملی نفت ایران که بر اساس قیمت‌های معاملاتی امور بین‌الملل این شرکت خواهد بود، بر روی قیمت نفت‌خام رقابت می‌کنند که انتظار می‌رود ایجاد چنین فضای رقابتی منجر به کشف قیمت مناسب و شفاف شود.

تحویل نفت‌خام به خریداران در محموله‌های حداقل پنج هزار تنی (معادل حدود 35 هزار بشکه استاندارد) قابل انجام بوده و البته، خریداران می‌توانند با تجمیع قراردادهای خرید، نسبت به برداشت محموله‌های بزرگ‌تر اقدام کنند.

حال شرکت ملی نفت در نظر دارد بند 13 سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری، مبنی بر ایجاد تنوع در روش‌های فروش نفت و مشارکت بخش خصوصی و همچینن اجرای بند (ح) ماده 4 قانون پنج ساله برنامه ششم توسعه کشور را اجرائی کند و مدیرعامل شرکت ملی نفت در چهارمین کنگره نفت و نیرو از آغاز عرضه نفت خام در بورس از 6 آبان ماه و درست یک هفته قبل از اعمال تحریم نفتی ایران از سوی امریکا خبر داده است.

به گزارش ایلنا، ناگفته پیداست که وزارت نفت بنا ندارد از یک سوراخ دوبار گزیده شود و این‌بار با بستن تمام روزنه‌های تخلف و فرار؛ زمینه را برای فروش نفت از مسیری شفاف مهیا کرده تا نه مانند دوره قبل تحریم در دولت نهم و دهم متهم به ورود نظامی‌ها به عرصه فروش نفت شود و نه دیگر بار به بهانه شرایط سخت شاهد ظهور بابک زنجانی‌ها و بروز رانت در این کالای استراتژیک کشور باشیم.