بامداد جنوب: 

داستان تامین سرمایه پالایشگاه سیراف هر بار از یک منبع سر درمی‌آورد؛ یک روز گزینه بخش خصوصی و روز دیگر سرمایه خارجی مطرح است. روزی پرونده صندوق توسعه ملی باز می‌شود و روز دیگر منابع داخلی شرکت ملی نفت برای تامین سرمایه توسعه این پالایشگاه در نظر گرفته می‌شود.

حدود چهار سال از معرفی طرح احداث فراگیر پالایشی سیراف از سوی وزارت نفت  با هدف جلوگیری از خام‌فروشی و ایجاد ارزش افزوده، گذشته است. بر این اساس مقرر شد این طرح در قالب هشت پالایشگاه میعانات گازی مستقل هر یک به ظرفیت ۶۰ هزار بشکه در روز به‌همراه تاسیسات یوتیلیتی، پشتیبان و واحدهای فرآیندی مشترک در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس جنوبی - سایت پارس 2 - راه¬‌اندازی شود .از آنجا که قرار بود این طرح با مشارکت بخش خصوصی ساخته شود، در همان سال وزارت نفت از سرمایه¬‌گذاران بخش خصوصی که دارای توانایی فنی و مالی لازم بودند، طی فراخوانی برای مشارکت در این طرح دعوت کرد.

حدود یک سال بعد از معرفی طرح اعلام شد ایران قصد دارد با جذب سه میلیارد دلار سرمایه برای طرح فراگیر پالایشی سیراف، در بازار فرآورده‌های نفتی آسیا فعال‌تر شود .علیرضا صادق‌آبادی - مدیرعامل وقت شرکت زیرساخت فراگیر پالایشی سیراف - اعلام کرد: این مجموعه پالایشی تلاش می‌کند ۸۰ درصد هزینه پروژه را با جذب سرمایه‌های خارجی تامین کند. این شرکت برای جذب سرمایه‌گذاران و شریک‌های احتمالی، طی دو تا سه ماه آینده یک مناقصه برگزار می‌کند .شرکت‌های چینی و ژاپنی برای حضور در این پروژه ابراز تمایل کرده‌اند .این مجموعه در سه سال آینده تولید خود را آغاز می‌کند و طی چهار سال آینده به حداکثر تولید خود می‌رسد، اما در میان کشورهای آسیایی، ژاپن و کره جنوبی بیش‌ترین تمایل را برای سرمایه‌گذاری در این پروژه نشان داده‌اند.

صادق‌آبادی هم‌چنین در ۱۴ تیرماه ۱۳۹۵ با بیان این‌که تاکنون سه قطعه از زمین‌های این طرح تحویل مالکان شده است، گفت: تا پایان هفته، چهار قطعه زمین به مالکان پالایشگاه‌های هشتگانه تحویل داده می‌شود .از هفته گذشته تاکنون زمین پالایشگاه‌های ششم، هفتم و هشتم به مالکان تحویل داده شده است.

به‌گفته مدیرعامل شرکت زیرساخت فراگیر پالایشی سیراف، زمین پالایشگاه شماره سه تا پایان هفته به مالک تحویل داده خواهد شد. واگذاری زمین چهار پالایشگاه باقیمانده تا دو هفته آینده یعنی تا پایان تیرماه 1395 انجام خواهد شد.

اما ابتدای دی‌ماه همان سال، مدیرعامل شرکت زیرساخت فراگیر پالایشی سیراف با اشاره به نیاز طرح این پالایشگاه به سه میلیارد دلار سرمایه گفت: از آن‌جایی که تامین سه میلیارد دلار (حدودا معادل ۱۲ هزار میلیارد تومان) از منابع بانک‌های داخلی امکان‌پذیر نیست و تامین منابع ریالی فقط در قالب وام‌های کوتاه‌مدت و با نرخ بهره بالاتر از نرخ بازگشت داخلی طرح امکان‌پذیر است، بنابراین ناگزیر به تامین منابع مالی از بانک‌ها و اعتباردهندگان خارجی شدیم.

وی با تاکید بر این‌که طرح مذکور با ارزش تقریبی سه میلیارد دلار به‌عنوان بزرگ‌ترین مجموعه پالایشی میعانات گازی دنیا شناخته می‌شود، تصریح کرد: در حال حاضر عمده کارهای توسعه‌ای طرح شامل عملیات تحکیم، آماده‌سازی زمین هشت پالایشگاه، تاسیسات یوتیلیتی و همچنین انجام کار مطالعات امکان‌سنجی، طراحی مفهومی و طراحی پایه با مشارکت شرکت‌های EIED و TOYO ژاپن به‌همراه اخذ لیسانس‌های مورد نیاز برای محصولات با استانداردEuro ۵ از شرکت‌های KT ایتالیا، Axens  فرانسه وHaldor Topsoe  دانمارک در خردادماه سال جاری پایان یافته و همه مجوزهای قانونی مورد نیاز جهت اجرای طرح نیز گرفته شده است.

مدیرعامل شرکت زیرساخت فراگیر پالایشی سیراف در ادامه درباره خوراک و محصولات این پالایشگاه‌ها توضیح داد: خوراک این پالایشگاه‌ها از میعانات گازی تولیدی در فازهای واقع در سایت دو پارس‌جنوبی تامین می‌شود و حدود ۶۳ درصد از محصولات تولیدی این پالایشگاه‌ها نفتا خواهد بود که می‌تواند موتور محرک صنعت پتروشیمی کشور باشد .

وی با اشاره به نیاز طرح پالایشگاه سیراف به سه میلیارد دلار سرمایه، و این‌که تامین سه میلیارد دلار حدودا معادل 12 هزار میلیارد تومان از منابع بانک‌های داخلی امکان‌پذیر نیست و تامین منابع ریالی فقط در قالب وام‌های کوتاه‌مدت و با نرخ بهره بالاتر از نرخ بازگشت داخلی طرح امکان پذیر است، اظهار کرد: بنابراین ناگزیر به تامین منابع مالی از بانک‌ها و اعتباردهندگان خارجی شدیم. با توجه به تمامی جوانب که شامل درجه ریسک کشور، اعتبار مالکان پالایشگاه‌ها، میزان وام مورد نیاز و دوره بازپرداخت مورد نیاز می‌شود، بهترین ساختار تامین منابع مالی خارجی، تامین مالی ساختاریافته از نوع اعتبار بانک خریدار است. بنابراین در طرف خارجی نیاز به مذاکره با اکسپورتر، کردیتور و شرکت بیمه و در طرف داخلی نیاز به مذاکره با بانک وام‌گیرنده و گارانتور است، به عبارت دیگر بیش از شش قرارداد بین طرف‌های درگیر در فاینانس ساختار یافته باید مذاکره و نافذ شود.

صادق‌آبادی هم‌چنین در نشست خبری که در اواخر سال ۱۳۹۶ برگزار شد، به‌عنوان مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی درباره پروژه سیراف توضیح داد: اکنون این پروژه به مرحله HEAD OF AGREEMENT رسیده است. تامین مالی و تضمین مالی نیز از سوی بخش خصوصی تصمیم‌گیری می‌شود.

اما بیژن زنگنه، وزیر نفت در  نشست خبری خود با اشاره به پروژه سیراف تاکید کرد: این پروژه نیمه‌تمام است اما در اتمام آن تاخیری رخ نداده است. از هشت پالایشگاه، هفت پالایشگاه آماده هستند که از خطوط اعتباری خارجی استفاده کنند. این کار طولانی است و حداکثر دو ساله به نتیجه می‌رسد.

پس از آن بود که صادق‌آبادی در آخرین نشست خود درباره این پروژه، با اشاره به فرآیند تکمیل پالایشگاه سیراف، گفت: LC چهار پالایشگاه نافذ شده است و قرارداد برای یکی از پالایشگاه‌ها با یک شرکت چینی در حال مذاکره است. سه پالایشگاه دیگر هنوز قرارداد APC نافذ نشده است، اما کنسرسیومی از شرکت‌های ایرانی در حال مذاکره هستند.

مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآروده‌های نفتی هم‌چنین در گفت‌وگو با ایسنا درباره میزان سرمایه‌گذاری چین توضیح داد: فاینانس‌های چین معمولا ۱۵ و ۸۵ درصد است. فاینانس صندوق توسعه نیز ۳۰ به ۷۰  نسبت آورده و فاینانس است. نحوه سرمایه‌گذاری در پالایشگاه مذکور هم به همین نحو است. مذاکرات سه پالایشگاه دیگر هنوز نهایی نشده است. سه شرکت ایرانی سازه، ناروان و ناموران پیمانکاران هستند. اما آخرین اخبار حاکی از آن بود که پرونده تامین سرمایه سیراف از سوی خارجی‌ها با خروج ترامپ از برجام بسته شد و گزینه صندوق توسعه ملی روی میز قرار گرفت. آن‌طور که اعلام شد، قرار بود سایر پالایشگاه‌ها منابع خارجی جذب کنند اما ممکن است در شرایط کنونی این هدف‌ میسر نباشد و برای تکمیل سایر پالایشگاه‌ها از صندوق توسعه ملی برداشت شود.

اکنون حدود سه ماه از گشایش پرونده صندوق توسعه ملی برای تامین سرمایه مورد نیاز طرح توسعه سیراف گذشته است. پرونده‌ای که هنوز به نتیجه نرسیده و به‌نظر می‌رسد قرار است ارز مورد نیاز این مجموعه از طریق منابع داخلی شرکت ملی نفت تامین شود. بر این اساس، زنگنه در کنگره نفت و نیرو در مورد ساخت پالایشگاه میعانات گازی سیراف تاکید کرد که ظرفیت این پالایشگاه ابتدا ۴۸۰ هزار بشکه (هشت واحد ۶۰ هزار بشکه‌ای) بود. دو پالایشگاه این مجموعه براساس تصمیمات اتخاذ شده به‌عنوان فاز جدید پالایشگاه خلیج فارس در نظر گرفته شد و سرمایه شش واحد باقیمانده که هر کدام ۶۰ هزار بشکه ظرفیت دارند، از طریق منابع داخلی تامین می‌شود.

به‌گفته وی، ارز مورد نیاز این مجموعه هم از طریق منابع داخلی شرکت ملی نفت تامین خواهد شد. به‌طور کلی تکمیل این پالایشگاه به دو میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار سرمایه نیاز دارد.