بامداد جنوب:
فرهنگ پسانداز در سالهای نهچندان دور مشکلات خانوادهها را حل میکرد اما امروز به فراموشی سپرده شده است. یکی از دلایل فراموشی این فرهنگ این است که قدرت خرید خانوادههای کارگری بهطرز وحشتناکی کاهش یافته است، در چنین شرایطی اگر خانوادهای قصد پسانداز هم داشته باشد، قدرت پسانداز ندارد.
موضوع پسانداز یکی از اصلیترین شاخصهای معیشتی است که متاسفانه در جامعه کنونی ما رفته رفته کمرنگ و کمرنگتر شده است. اگر در دهه 70 یا ابتدای دهه گذشته، خانوادههای ایرانی میتوانستند مبلغی را برای پسانداز کنار بگذارند امروز دیگر آن مبلغ به قدری ناچیز است که پساندازی شکل نمیگیرد.
یافتههای مرکز آمار از میزان درآمد و هزینه سالانه خانوارها در سال 96، درآمد یک خانوار شهری در سال گذشته 43 میلیون و 927 هزار تومان و هزینه نیز 42 میلیون و 130 هزار تومان بود که بهطور متوسط هر خانوار شهری توانسته نزدیک به یک میلیون و 797 هزار تومان (ماهانه 149 هزار تومان) پسانداز کند.
در ظاهر ماجرا میزان درآمدها نسبت به سال 95 حدود 12 درصد افزایش یافته است این در حالی است که مخارج نیز 2/7 درصد افزایش یافته است. در عین حال، 5/35 درصد از مخارج 421 میلیون و 308 هزار و 524 ریالی خانوار در بخش مسکن به میزان 149 میلیون و 376 هزار و 554 ریال بوده و پس از مسکن، بالاترین هزینه خانوار شهری در سال گذشته خوراکیها و آشامیدنیها اختصاص داشته است. این بخش بهطور متوسط 99 میلیون و 130 هزار ریال برای هر خانوار ایرانی هزینه برداشته است.
بر پایه این گزارش، حمل و نقل با رقم 44 میلیون و 641 هزار و 156 ریال 6/10 درصد و کالا و خدمات متفرقه نیز با 34 میلیون و 592 هزار ریال، 2/8 درصد مخارج سال گذشته یک خانوار شهری کشور را تشکیل داده است.
دخل و خرج شهریها 2 برابر روستاییها
طبق این محاسبات مرکز آمار ایران در مجموع بودجه هر خانوار شهری کشور در سال گذشته به 5/69 میلیون تومان رسید که از این میزان 6/36 میلیون تومان درآمد و 9/32 میلیون تومان هزینه بوده است. بودجه هر خانوار روستایی نیز در مجموع طی سال گذشته به 8/37 میلیون تومان رسید که از این میزان 20 میلیون تومان درآمد و 8/17 میلیون تومان هزینه خانوار روستایی بوده است اما از آنجا که نحوه درآمد خانوادهها حاکی از این است که درآمد خانوارهای شهری از محل درآمدهای متفرقه به دست میآید. بیشترین درآمدی که خانوارهای شهری در سال 96 به دست آوردهاند از طریق درآمدهای متفرقه و مشاغل مزد و حقوقبگیری بوده که هر کدام به ترتیب سهم 6/49 و 4/34 درصدی از درآمد سالانه خانوارها را در اختیار داشتهاند.
یافتههای آماری به اینجا ختم نمیشود و وضعیت درآمد خانوار روستایی در مساله پسانداز نیز شبیه خانوارهای شهری و حتی بدتر از خانوارهای شهری است، چراکه اعداد و ارقام مربوط به هزینه و درآمد سالانه خانوارهای روستایی نشان میدهد یک خانواده روستایی بهطور متوسط، سال گذشته توانسته در نهایت حدود 50 هزار تومان از درآمد خود را پسانداز کند.
در شرایطی که شاهد افزایش درآمد خانوارها در روستا و شهر هستیم، قدرت پسانداز بنا به دلایلی مانند تورم، ناتوانی دولت در تقویت واقعی دستمزد قدرت پسانداز خانوار ایرانی کاهش یافته است. کاهش چشمگیر پسانداز خانوارها در 10 سال گذشته بیانگر این است که خط فقر جدیدی بهوجود آمد که رفته رفته شیب آن تندتر خواهد شد.
با وجود اینکه دولتیها صحبت از کنترل تورم میکنند اما با توجه به افزایش چشمگیر قیمتها قدرت خانوار تا حدود 50 درصد برای تامین هزینههای زندگی کاهش یافته است و این مساله میان اقشار کمدرآمد مانند کارگران نمود بیشتری دارد. جامعه کارگری حدود 13 میلیون نفر که با احتساب خانوار خود حدود 43 میلیون نفر را تشکیل میدهند که قدرت پساندازی ندارند. آمارهای ارائه شده در گزارش مربوط به سال 96 است اما با افزایش قیمتها در سال 97 این آمار تغییرات ملموسی در زندگی مردم داشته است.
دریافتی 90 درصد کارگران کمتر از 3 میلیون تومان است
به اعتقاد حمیدرضا امامقلیتبار، بازرس مجمع عالی نمایندگان کارگران کشور با اشاره به اینکه از مسوولان انتظار داریم که تورم تیر ماه را واقعی و حدود 300 درصد اعلام کنند، گفت: از ابتدای سال 97 تاکنون قدرت خرید کارگران حدود 50 درصد بهصورت غیر قابل انکار کاهش یافته است.
علی خدایی، عضو کارگری شورایعالی کار با اشاره به اینکه بررسیها نشان میدهد که قدرت خرید کارگران از اول تیر ماه نسبت به دیماه سال گذشته حدود 2/48 درصد کاهش یافته است، گفت: افزایش 5/19 درصدی دستمزد سال 97 نتوانست پاسخگوی هزینههای زندگی کارگران باشد. بر اساس آمار رسمی سازمان تامین اجتماعی بیش از 80 درصد کارگران، دریافتی کمتر از یک میلیون و 400 هزار تومان دارند که با این تحلیل قطعا دریافتی 90 درصد کارگران کمتر از سه میلیون تومان در ماه است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر میزان درآمد کارگران در نهایت میتواند 33 درصد از هزینه خانوار را تامین کند، گفت: به عبارتی برای تامین هزینههای یک خانوار سه نفره، کارگر سرپرست خانوار باید سه شغله باشند یا هر سه عضو خانواده باید شاغل باشند تا یک خانواده کارگری بتواند صد درصد هزینه حداقلی یک ماه را تامین کند.
به گزارش تسنیم، در حال حاضر وضعیت پسانداز مردم به گونه ای است که حتی برای هزار تومان پسانداز کردن هم باید دوتا دوتا چهار تا کنند تا در تامین معیشت با مشکل روبهرو نشوند. با دستمزد یک میلیون و 400 هزار تومانی، یک کارگر باید بیش از 27 ماه دستمزدش را بهصورت کامل پسانداز کند تا بتواند صاحب یک پراید 131 شود؛ البته مشروط بر اینکه در این مدت حتی یک ریال از حقوقاش را خرج نکند و همه را یکجا برای خرید خودروی وطنی پسانداز کند. در حالی که به گفته نماینده کارگران در شورایعالی کار، دستمزد ماهیانه 90 درصد کارگران کمتر از سه میلیون تومان است و درآمد آنها 33 درصد از هزینه خانوار را تامین میکند، رقمی برای پسانداز باقی نمیماند. بنابراین جبران قدرت خرید نخستین مطالبه نمایندگان کارگران از وزیر کار است.