بامداد جنوب - الهام بهروزی:
خبر بسیار دلچسب و خوشایند است: «دو اثر از صنایع دستی استان بوشهر نشان مهر اصالت یونسکو دریافت کردند». خبری که بدون شک بار مسوولیت مسوولان میراث فرهنگی را سنگینتر از پیش میکند؛ چراکه این موفقیت گواه خلاقیت، توانمندی و استعداد هنرمندان بومی است که سالها بهدلیل سهلانگاریها یا کمکاریها نادیده انگاشته شده بودند و بستر لازم برای معرفی این ظرفیت بهوجود نیامده بود اما خوشبختانه این مهم در نقاط دور و نزدیک کشور در سایه تلاشهای خستگیناپذیر بهمن نامورمطلق، معاون سابق صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری محقق شد؛ فردی که با اعتماد به دانش خود و خردجمعی نقشهراه خوبی را در دولت تدبیر و امید برای صنایع دستی بومی و سنتی تعریف کرد؛
هرچند نامورمطلق در دوره دوم فعالیت دولت تدبیر و امید راه خود را از سازمان میراث فرهنگی جدا کرد اما پویشی که در این بخش آغاز کرد، برای خودباوری صنعتگران و هنرمندان صنایع دستی کافی بود اما در بوشهر هم نمیتوان چشم بر تلاشها و فعالیتهای ارغوان مهدیزاده بست، وی در دوران تصدیگری معاونت صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان با شناسایی هنرمندان شاخص سراسر استان در همه رشتهها نظیر خوسدوزی، گلیمبافی، صدفسازی، رندبافی، حصیربافی و... ثابت کرد که مسیر روشنی را برای اشاعه صنایع دستی بوشهر پیشبینی کرده است. از جمله فعالیتهای قابل تامل وی میتوان به برگزاری کارگاههای آموزشی صنایع دستی با حضور اساتید برجسته استانی، کشوری و حتی بینالمللی، برگزاری نمایشگاههای صنایع دستی در خارج استان و پایتخت، ساخت کارگاههای صنایع دستی سنتی برای هنرمندان شاخص در شهرها و روستاهای استان و... اشاره کرد. پیش از این در گفتوگوهایی که با هنرمندان صنایع دستی در گوشه گوشه استان داشتیم، بارها و بارها از بیتوجهی مسوولان نالیده بودند اما در یکی دو سال اخیر از سیاستها و برنامههای ادارهکل میراث فرهنگی استان رضایت بیشتری دارند. این جای امید دارد و انتظار میرود که این روند روبهرشد در دوره معاونت جدید صنایع دستی هم ادامه یابد.
بههر حال موفقیت اخیر هنرمندان صنایع دستی بوشهر موید این حقیقت است که صنایع دستی بومی این خطه منحصربهفرد و بینظیر است و نه تنها در کشور بلکه در جهان حرفی برای گفتن دارد. در مراسم داوری شورای جهانی صنایع دستی WCC (این شورا، سازمانی غیرانتفاعی است که با هدف ارتقای جایگاه صنایع دستی بنیان نهاده شد. شورای جهانی صنایع دستی در تاریخ دوازده ژوئن ۱۹۶۴ توسط آیلین آزبورن وب در نیویورک با هدف ارتقای جایگاه صنایع دستی، تقویت ارتباط میان هنرمندان صنایع دستی سراسر جهان، تشویق، یاری رسانی و ارائه مشاوره به آنان در حوزه شیوههای درآمدزایی، کاربردی و بهروز کردن صنایع دستی در عین حفظ میراث گذشتگان و استفاده از فناوریهای مدرن در راستای دستیابی به بازارهای جدید، بنیان نهاده شد.) که در آن آثار هنری و دستساختههای با کیفیت و مرغوب هر دو سال یک بار مورد ارزیابی قرار میگیرد و در این پروسه آثاری که مبین هویت فرهنگی و ملی کشورها و دارای خلاقیت در طرح، روش تولید و استفاده از مواد اولیه طبیعی در خلق اثر باشند، موفق به دریافت گواهينامه جهانی میشوند. خوشبختانه پس از اعلام نتایج داوری شورای جهانی صنایع دستی، دو هنرمند از استان بوشهر بهنامهای لطیفه عبدالهی در رشته خوسدوزی و جانافروز کاویانی در رشته رندبافی موفق به کسب مهر اصالت صنایع دستی یونسکو شدند. مهر اصالت گواهینامهای است که از سوی یونسکو و دفترهای فرهنگی هنری منطقهای بهصورت مشترک برای حفظ، احیا و تداوم فعالیت حرفهها و ارزشهای بومی و سنتی به صنایع دستی اعطا میشود که به همت هنرمندان و صنعتگران ماهر و حرفهای خلق شدهاند و نمایانگر الگوها و مفاهیم سنتی بهشیوهای بدیع و نوآورانه است.
سرپرست ادارهکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر در این خصوص گفت: 50 اثر از ایران موفق به دریافت مهر اصالت صنایع دستی شدند که از این تعداد، دو اثر متعلق به بانوان هنرمند استان است.
ارغوان مهدیزاده در ادامه به ویژگیهای این دو اثر اشاره و تصریح کرد: این آثار ریشه در فرهنگ و قومیت در منطقه دارد و شاید در معنای دیگر بتوان گفت اصالت یک سرزمین در آن نقش و نگار بسته است. همانگونه که اطلاع دارید خوسدوزی رشتهای است که خاستگاه آن درجنوب استان و در شهرستان کنگان و عسلویه است که میتوان ظرافت و زیبایی را در این اثر هنرمندانه به تماشا نشست.
وی با بیان اینکه رندبافی نیز یکی از شاخههای بافتههای داری در استان بوشهر است که با توجه به حضور اقوام قشقایی در مناطق مختلف بوشهر بافته میشود که پیوند روح و اصالت این قوم با مردم جنوب در این اثر هویداست، افزود: این افتخار برای نخستین بار است که نصیب مردم استان شده که دو بانوی هماستانی در رشته صنایع دستی، بوشهر را در جهان بهگونهای دیگر معرفی کردهاند و این آثار در شورای جهانی صنایع دستی به نام استان بوشهر ثبت شده است .
سرپرست ادارهکل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر در پایان با تشکر از حمایتهای ناصر امیرزاده مدیرکل این اداره از صنایع دستی گفت: استان بوشهر ظرفیت بالایی چه در نیروی انسانی و چه در خلاقیت و اصالت در صنایع دستی دارد و این صنایع پیوند بسیار تنگاتنگی با فرهنگ و طبیعت منطقه برقرار کرده است و همه اینها وصلههای جداناشدنی از مردم استان هستند و امروز صنایع دستی استان جایگاه جهانی خود را بهدست آورده است و در آینده نیز این مهم بیشتر در جهان معرفی خواهد شد و امیدواریم با توجه به کسب این افتخار برای استان بوشهر گامی مهم و موثر در تولید و توسعه اشتغال و معرفی ظرفیتهای بومی برای توسعه صنایع دستی برداریم.
در پایان این گزارش یادآوری میشود، صنایع دستی بوشهر صنایعی پویا و شاخص است که در صورت توجه و رسیدگی و فراهم کردن زیرساختهای لازم نظیر راهاندازی یک بازارچه دائمی صنایع دستی میتوان به رونق و معرفی بیش از پیش آن کمک کرد و از قبل آن نگاه گردشگران و سرمایهگذاران صنایع دستی را به استان جذب کرد. بدون اغراق باید اعتراف کرد که صنایعی که در این خطه وجود دارد بهدلیل کیفیت، مرغوبیت، بافت و ظاهر چشمنواز در نوع خود منحصربهفرد و پرطرفدار است اما شوربختانه این صنایع بهدلیل نبود مکانی ثابت برای عرضه نتوانستهاند بازار پررونقی برای خود دست و پا کنند. از اینرو، میطلبد متولیان این حوزه برای حمایت از صنایع دستی بومی و سنتی بیش از هر چیزی به فکر راهاندازی یک بازار دائمی باشند، مانند سایر شهرهای دیگر تا بتوان ظرفیتهای مستعدی که در این حوزه وجود دارد، شناسانده شود.