بامداد جنوب - الهام بهروزی:
«من هیچ غمی نداشتم که خواندن یک صفحه کتاب از بین نبرده باشد. کتاب، عمر دوباره است. در دنیا لذتی که با لذت مطالعه برابری کند، نیست.» (بارون دو مونتسکیو)
نمیدانم چقدر کتاب در زندگی شما حضور دارد و چقدر از همنشینی با آن لذت میبرید؟! و بیشتر در چه حالت روحی و چه زمانی مطالعه را مناسب میدانید؟ بدون شک در زندگی گاه شرایطی برای شما پیش میآید که میطلبد با یک همنشین دانا همصحبت شوید تا اندکی از اضطراب، اندوه و نگرانیهای ذهنی شما کاسته شود؛ این همنشین میتواند یک کتاب باشد که با محتوای مفید خود آرامش را مهمان لحظاتتان میکند و وجودتان را از خشم، کینه، افکار منفی و پوچگرایی تهی میسازد. اگر تاکنون این لحظه گرانبها را تجربه نکردهاید، توصیه میکنم برای یکبار که شده کتابی را به دست بگیرد و ذهنتان را بهتمامی درگیر دنیای آرام و شگفتانگیز آن کنید، بهطور قطع از مصاحبت با آن لذت خواهید برد، بهخصوص زمانی که آن اثر از نثری روان، موضوعی جذاب و اندیشهای صائب برخوردار باشد.
در هر صورت کتاب میتواند دوست صامت اما مفیدی برای انسان باشد. بدیهی است در جامعه که از مردمی کتابخوان و مانوس با کتاب برخوردار است، آسیبهای اجتماعی کمتری دیده میشود و عموما مردمان آن از روحیه ملایمتر و منعطفتری برخوردارند؛ از همین روی بود که سیاستگذاران و متولیان فرهنگی کشور بر آن شدند تا حضور کتاب را در جامعه پررنگتر کنند که این امر ملزم یک عزم جدی بود و پویشی را میطلبید تا بتوان بهکمک آن، این ابزار فرهنگی را در جامعه فراگیر کرد. در این راستا طرحهای تاثیرگذار اما زمانبری نظیر طرح پایتخت کتاب ایران، باشگاههای کتابخوانی، نشستهای کتابخوان و ... با هماندیشی سوی اصحاب قلم و اندیشمندان پیشنهاد، طراحی و اجرائی شد که نتایج آنها را در سالهای آتی میتوان بهوضوح به تماشا نشست. طرح پایتخت کتاب ایران یکی از طرحهایی بود که استان بوشهر بهواسطه تم فرهنگی که داشت، از آن استقبال ویژهای کرد و موفق شد در دوره سوم اجرائی شدن این طرح، پایتخت کتاب ایران شود و در راستای اهداف کلانی که این طرح دنبال میکرد، طرحهای کارشناسیشده و تاثیرگذاری را در سطح شهر بهخصوص در حوزههایی که پیش از این کتاب جایگاهی نداشته، پیاده کند و موفق ظاهر شود البته باید عمده توفیق این عنوان را در حوزه کودک و نوجوان دانست؛ چراکه بر اساس آماری که سیدعلی هاشمی، مدیرکل کتابخانههای عمومی استان در نشست خبری خود بهتازگی ارائه کرده، گروه کودک و نوجوان با عضویت 65 درصدی در کتابخانههای عمومی استان بیشترین قشر کتابخوان استان را تشکیل میدهد و این نشان از تاثیرگذاری برنامههای کتابخوانی دارد که در قالب طرح پایتخت کتاب ایران و... در استان اجرائی شده است. بدون شک در زمینه فرهنگسازی ما باید از کودکان آغاز کنیم؛ چون وجود آنها همچون لوحی سفید است که مستعد پذیرش مفاهیم، فرهنگها، ارزشها و ... است و اگر ما بتوانیم از همان کودکی آنها را با کتاب البته کتاب خوب و بامحتوا آشنا سازیم، بدون شک کتابخوانها و اندیشمندان ارزندهای را به جامعه معرفی خواهیم کرد و کمکم با جامعهای دانا، آگاه، باسواد و منعطف روبهرو خواهیم شد.
بدیهی است هفته کتاب و کتابخوانی فرصت مناسبی برای ترویج و تبلیغ فعالیتهای کتابخوانی است و هر ساله با فرارسیدن این هفته در سراسر کشور برنامههای متنوع و مختلفی با موضوع کتاب و کتابخوانی اجرائی میشود که در جریان اجرای این برنامهها فرصتهایی آفریده میشود که به خودی خود به اشاعه فرهنگ کتاب و کتابخوانی کمک میکند. عمدتا در میان برنامههایی که در طول این هفته گنجانده میشود، نویسندگان، ناشران، کتابخوانها و مسوولان با هم و در کنار هم به ترویج فرهنگ کتابخوانی میپردازند و میکوشند سایر افراد جامعه را که سالهای سال لذت کتابخوانی را لمس نکردهاند، با بهترین دوست و مونس آشنا سازند. از این رو، در استان بوشهر نیز همزمان با هفته کتاب و کتابخوانی که از امروز 24 آبانماه آغاز میشود و تا 30 آبانماه ادامه دارد، برنامههای متنوعی اجرائی خواهد شد. بدونشک این برنامهها میتواند به سهم خود نقش شگرفی را در معرفی پتانسیلی که در این حوزه وجود دارد، ایفا کند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر در گفتوگو با بامداد جنوب در خصوص تعداد برنامههایی که قرار است همزمان با هفته کتاب و کتابخوانی در استان اجرا شود، گفت: امسال 77 برنامه در طول این هفته در سراسر استان برگزار میشود که 20 برنامه به شهر بوشهر اختصاص دارد.
حمیده ماحوزی در ادامه در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه در برنامههای پیشبینی شده چند درصد به قشر کودک و نوجوان اختصاص دارد و فکر میکنید پایتخت کتاب ایران شدن بوشهر در سال ۹۶ چه تحولی را در گروه سنی کودک و نوجوان به وجود آورد و چقدر آنها را به سمت کتاب و کتابخوانی جذب کرد، توضیح داد: در برنامههای ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی که از سوی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر در سطح استان تاکنون اجرا شده، همواره کودکان و نوجوانان در اولویت بودهاند؛ چراکه اثرپذیری در این سنین در بالاترین سطح ممکن است. بنابراین با استفاده از طرحهای نوین ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی میتوان به شکلگیری شخصیت کودکان کمک کرد. در بیست و ششمین دوره هفته کتاب نیز با نگاه ویژه به کودکان و نوجوانان، برنامههای متنوعی در دستور کار قرار گرفته است که از جمله آنها میتوان به دو جشن کتاب-ویژه کودک و نوجوان- با حضور نویسندگان کشوری و استانی، ایستگاه بازی و کتاب، قصهگویی، کارگاه ساخت فیلم معرفی کتاب، ایستگاه تعویض کتاب ویژه کودکان، کارگاه داستاننویسی، ایستگاه نقاشی با محوریت کتاب و.... و همچنین اهدای کتاب به تعدادی از مدارس چند پایه در استان اشاره کرد.
وی همچنین در پاسخ به پرسش که آیا در برنامههای پیشبینی شده برنامهای هم برای حمایت از ناشران و نویسندگان و شاعران هماستانی در نظر گرفته شده است، گفت: در راستای حمایت از نویسندگان هماستانی، همه شهرستانهای استان برگزاری جشن امضا و رونمایی از کتابهای نویسندگان بومی را در برنامههای هفته کتاب پیشبینی کردهاند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان در ادامه در خصوص نقش انس زنان جامعه با کتاب تاکید کرد: بهطور مسلم با توجه به نقش مادری و مدیریت خانواده، مانوس شدن زنان یک جامعه با کتاب به خانواده و بهخصوص فرزندان تسری خواهد یافت و در نهایت رشد فرهنگی جامعه را در پی خواهد داشت. با توجه به حضور پررنگ و موثر زنان در برنامههای ترویج کتابخوانی از جمله باشگاههای کتابخوانی کودک و نوجوان، مخاطب بسیاری از برنامههای هفته کتاب خواهند بود.
ماحوزی در ادامه در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه چند درصد برنامههای بوشهر در قالب طرح پایتخت کتاب ایران در زمینه کاهش آسیبهای اجتماعی در جامعه هدف تاثیرگذار ظاهر شد، بیان کرد: یکی از شاخصههای طرح پایتخت کتاب بوشهر نگاه ویژه به قشرهای آسیبپذیر جامعه بوده است و برنامههای نوین و موثری را در این رابطه نوشته و اجرا کرده است، از جمله آن میتوان به «کتاب آزادی» در زندان با نگاه ویژه به بند زنان و کانون اصلاح و تربیت و همچنین طرحهای ویژه کودکان کار اشاره کرد. بدون شک اجرای چنین طرحهایی تاثیر خود را در کاهش آسیبهای اجتماعی خواهد گذاشت، منتها پروسهای زمانبر است تا بتوان فرهنگی را در جامعه نهادینه کرد.
وی در مورد آن دسته از طرحهایی که از زمان پایتخت کتاب شدن بوشهر اجرائی شده و همچنان پویا هستند، نیز گفت: ببنید طرحهایی که در جریان پایتخت کتاب ایران در بوشهر طراحی و اجرائی شدند، میتوان زمانی را برای آغاز آنها در نظر گرفت ولی بهطور مسلم پایانی نخواهد داشت؛ چراکه ترویج یعنی گسترش کتابخوانی و گسترش بیپایان است. از اینرو، تاثیر برنامههای فرهنگی در تداوم آنهاست و حتی گاهی برداشت ثمره به نسل آینده واگذار میشود. سال 96 را میتوان آغاز اجرای برنامههای پایتخت کتاب بوشهر دانست و هدف هم نهادینه شدن این برنامهها در جامعه است. بنابراین بسیاری از برنامههای پایتخت کتاب همچنان در سطح شهر در حال اجراست که از میان آنها میتوان کتاب شفا، کتاب ازادی، سرباز دانش، بامداد کتاب، زنگ کتاب، دوشنبههای قصه، اردوی کتاب، نشستهای کتابخوان، مروجان کتابخوانی و... را نام برد.
مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان با بیان اینکه شعار امسال هفته کتاب و کتابخوانی «حال خوش خواندن» است، افزود: همین شعار مبین نگاهی نو به بحث کتابخوانی در ایران است؛ در حقیقت تمامی افراد جامعه کم و بیش از مزایایی کتاب خواندن آگاه هستند ولی چرا کمتر مطالعه میکنند؟ شاید یکی از دلایل، این است که جامعه ما لذت خواندن را از یاد برده است. در مباحث مربوط به مطالعه، بیشتر به جنبه آموزشی پرداخته شده است و لذت بردن از کتاب به کودکان منتقل نشده است. انشاءالله امسال حال خوب خواندن شامل همه افراد جامعه شود.
ماحوزی در بخش دیگری از سخنانش به پیشتازی بوشهر در باشگاههای کتابخوانی کودک و نوجوان اشاره و بیان کرد: اکنون شهر بوشهر بالغ بر هزار باشگاه کتابخوانی کودک و نوجوان داردو خوشبختانه امسال استان ما از معدود استانهایی است که باشگاههای کتابخوانی کودک و نوجوان در همه شهرستانهای آن فعال شده است؛ این باشگاهها بهدلیل استفاده از روشهای نوین ترویج کتابخوانی در ترغیب کودکان و نوجوانان به مطالعه بسیار موثر بودهاند. همچنین طرح دوشنبههای قصه که از برنامههای پیشنهادی بوشهر در طرح پایتخت کتاب بود که با توجه به قابلیت آن، امسال با انعقاد تفاهمنامهای میان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان بهزیستی این برنامه در مهدهای کودک کل کشور در حال اجراست.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان در پایان یادآور شد: اميدوارم که برنامههاي هفته كتاب بتواند گامي موثر در راستای آشنايي جوانان و نوجوانان با مسائل مختلف عرصه مطالعه برداشته و به ترويج کتاب و کتابخوانی کمک کند.
در پایان این گزارش یادآوری میشود، بیست و ششمین هفته کتاب و کتابخوانی با شعار «حال خوش خواندن» از 24 تا 30 آبانماه همزمان با سراسر کشور در بوشهر برگزار میشود.