بامداد جنوب:
استان بوشهر با دارا بودن بیش از 900 کیلومتر نوار ساحلی دارای اشکال ساحلی متنوع است. از 10 شهرستان در استان تنها شهرستان‌های دشتستان و جم دارای خط ساحلی ندارند و هشت شهرستان دیگر در جوار ساحل خلیج فارس هستند.
از هشت منطقه تحت مدیریت سازمان محیط زیست در استان، شش منطقه دارای عرصه‌های دریایی و ساحلی است. مهمترین زیستگاه‌های دریایی اکوسیستم‌های مرجانی هستند. در آب‌های استان بوشهر مناطقی مانند جزایر خارک و خارگو، جزیره فارسی، نایبند و سواحل شهر بوشهر واجد مناطق مرجانی هستند. پایداری اکوسیستم دریایی، تولیدات دریایی، اکوتوریسم، مطالعه و تحقیق از مهمترین دلایل حفاظت از این مناطق است.
جزایر متعدد استان نیز دارای ویژگی‌های طبیعی منحصر به‌فردی هستند. زادآوری پرندگان مهاجر نابستانه در جزایر نخیلو و ام‌الگرم و خارگو، مهاجرت پرندگان زمستان گذران در جزایر خان و تهمادون و جزایر منطقه حفاظت شده حله، تخم‌گذاری لاک‌پشت‌های دریایی به‌شدت در معرض خطر انقراض منقار عقابی در جزایر نخیلو، ام‌الگرم، خارگو و سواحل پارک ملی نایبند، تخم‌گذاری لاکپشت سبز در معرض تهدید در جزایر خارگو و فارسی و تخم‌گذاری لاکپشت دریایی زیتونی در پارک ملی نایبند از ویژگی‌های زیست‌بوم‌های دریایی استان است.
وجود پستانداران دریایی در اطراف جزایر و آب‌های استان نیز از فرصت‌های استان بوده به‌طوری که گله‌هایی از دلفین گوژپشت در منطقه حفاظت شده مند و پارک ملی دیر نخیلو به‌صورت دائم حضور داشته و بومی منطقه هستند.
پایش لاک‌پشت‌های دریایی تخم‌گذار در جزایر استان از سال‌ها پیش آغاز شده و تاکنون بیش از 300 قطعه از لاک‌پشت‌های ماده‌ای که جهت تخم‌گذاری به مناطق و جزایر استان مراجعه کرده‌اند بیومتری و پلاک‌گذاری شده و مطالعه بر روی آن ادامه دارد.
یکی از بزرگ‌ترین فرصت‌های اقتصادی استان، وجود منابع نفت و گاز و همچنین موقعیت مناسب جهت انتقال و صادرات نفت و گاز و پتروشیمی است. بزرگ‌ترین صنعت و درآمد کشور از طریق صنایع نفت و گاز و پتروشیمی حاصل می‌شود و در این میان استان بوشهر یکی از مهمترین استان‌ها در استقرار این صنایع بوده و به تبع آن در معرض آلودگی‌ها و آسیب‌های ناشی از آن قرار دارد. در شمال استان نیز استقرار لوله‌های انتقال نفت برای صادرات، استقرار سکوهای نفتی متعدد در فلات قاره و لوله‌های انتقال نفت در دریا، مخازن بزرگ نفتی در سواحل و جزیره خارگ، بزرگ‌ترین و مهمترین پایانه صادرات نفت خام کشور در جزیره خارگ و در جنوب استان نیز استقرار سکوهای گاز و لوله‌های انتقال گاز و معانات گازی و بزرگ‌ترین پالایشگاه‌ها و تاسیسات گاز و پتروشیمی از تهدیدات بالقوه این صنایع محسوب می‌شود.
بنابراین سواحل نیمه جنوبی استان تحت تاثیر صنایع نفت و گاز و پتروشیمی قرار گرفته یا قرار خواهد گرفت. آلودگی‌های ناشی از استقرار صنایع در کنار دریا و همچنین استحصال زمین از دریا، رعایت نکردن حریم دریا و همچنین تغییر شکل خط ساحلی تاثیر مهمی بر تخریب سواحل خواهد داشت. هم‌اکنون سواحل مورد استفاده در طرح‌های پارس جنوبی اغلب با استحصال اراضی از دریا و همچنین سنگ چین شدن ساحل شکل طبیعی خود را از دست داده است.
در ادامه به عمده‌ترین تهدیدات در بخش زیست‌بوم‌ها می‌پردازیم که مربوط به تخریب مناطق مرجانی به‌علت روش‌های مخرب صید، برداشت مرجان از سواحل، لنگراندازی در مناطق مرجانی و گرمایش و آلودگی‌های دریایی است. صید و صیادی از عمده‌ترین تهدیدات زیست‌بوم‌های دریایی است. افزایش تلاش صیادی، روش‌های مخرب صید مانند استفاده از تور ترال، گوشگیر کفی و تورهای مونوفلامنت، رعایت ممنوعیت در مناطق تحت مدیریت و مناطق حساس است.
استقرار شهرهای بزرگ در سواحل و تکمیل نبودن شبکه دفع پساب و تصفیه‌خانه پساب نیز یکی از عوامل آلایندگی در سواحل استان است. در اکثر محلات شهر، پساب خام به‌صورت مستقیم وارد کانال‌های دفع آب‌های سطحی شده و پس از پیمودن مسیری به کانال‌های بزرگ‌تر و در نهایت به دریا ریخته می‌شود و باعث آلودگی میکروبی آب‌های ساحلی، افزایش مواد مغذی آب دریا می‌شود.
از دیگر تهدیدات آلودگی‌های دریایی وجود پسماندهای شناور و در دریا و حرکت آنها با امواج و به ساحل رسیدن آنها است. این پسماندها که اغلب به‌وسیله شناورهای کوچک و بزرگ تولید می‌شود باعث آلودگی محیط زیست دریایی می‌شود. تورهای صیادی سرگردان و تورهای اسقاطی نیز باعث تولید پسماند شده و باعث گیر افتادن و تلف شدن انواع جانوران و نوزادان آنها می‌شود. همچنین تردد شناورهای بزرگ یکی از تهدیدات پستانداران دریایی است.
پایش اکوسیستم دریایی و گونه‌های جانوری دریایی در استان بوشهر
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر روز گذشته اعلام کرد که پایش اکوسیستم دریایی و گونه‌های جانوری دریایی در برنامه امسال مناطق تحت حفاظت دریایی استان بوشهر قرار دارد.
فرهاد قلی‌نژاد در جلسه شورای اداری اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر با اشاره به قابلیت‌های استان بوشهر در زمینه‌های نفت، گاز و پتروشیمی موضوع محیط زیست انسانی را یکی از دغدغه‌های استان معرفی کرد.
وی با تاکید بر توجه به بررسی مشکلات آلودگی‌ها و آلایندگی‌های زیست‌محیطی استان خواستار توجه به پسماند، آلودگی آب، هوا، خاک، صوت، ارزیابی زیست‌محیطی، خوداظهاری در پایش شد و بر برگزاری کارگروه‌های شهرستانی زیست‌محیطی و مقابله با آلودگی‌ها با حضور فرمانداران تاکید کرد.
قلی‌نژاد با تاکید بر تنوع گونه‌ای و اقلیمی استان و اهمیت محیط زیست طبیعی، گفت: باید مناطق مستعد جدید شناسایی و در ارتقا مناطق تحت عنوان مناطق حفاظت شده تلاش کنیم.
وی شناسایی مسائل و مشکلات مناطق تحت حفاظت و جمع‌بندی و ارائه راهکارها و جلوگیری از تخریب و تصرفات عدوانی در مناطق تحت حفاظت و پیگیری‌های لازم، برگزاری برنامه سرشماری گونه‌های جانوری شاخص استان، تصویب برنامه‌های مدیریت زیست‌بومی تالاب‌های استان و پایش مدام تالاب‌ها را خواستار شد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر از پایش جانواران دریایی استان خبر داد و بیان کرد: پایش اکوسیستم دریایی و گونه‌های جانوری دریایی در برنامه امسال مناطق تحت حفاظت دریایی استان بوشهر قرار دارد. این طرح‌ها از پیشنهادهای مناطق تحت حفاظت دریایی در استان بوشهر است که باید در دستور کار اداره دریایی قرار گیرد.
وی با تاکید بر رسیدگی به پرونده‌های حقوقی در راستای مقابله با متخلفان زیست‌محیطی، خواستار توجه و پیگیری جدی و موثر پرونده‌های حقوقی، ارسال آخرین وضعیت پرونده‌های حقوقی به اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر، تعیین وقت رسیدگی به پرونده‌های حقوقی در دادگستری شهرستان‌ها، دیدار روسای ادارات و مناطق با روسای دادگستری‌ها و دادستان‌ها شد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر در پایان اهمیت آموزش زیست محیط، برنامه‌ریزی و اجرای برنامه‌های آموزشی و اطلاع‌رسانی عملکرد به روابط عمومی را مورد تاکید قرار داد.
