به گزارش خبرگزاری اویل پرایس، در روزی که تحریمهای امریکا علیه ایران اجرائی شد، قیمت هر بشکه نفت برنت 68/72دلار بود، حالا با گذشت سه هفته از تحریمها، قیمت نفت برنت به ۵۹/۵۹ دلار رسیده است و رئیسجمهور ترامپ در مورد قیمتهای پایین به خود تبریک میگوید. قیمتهای نفت به جای اینکه تا ۱۰۰ دلار جهش کنند، حالا در حال سقوط هستند و علت اصلی آن معافیتهایی است که امریکا به هشت خریدار بزرگ نفت ایران اعطا کرده است اما تاثیر این معافیتها تا چه مدت ادامه خواهد داشت؟
بلومبرگ بهتازگی در یک بررسی کلی گزارش داد که هر کدام از هشت مشتری بزرگ ایران که از امریکا معافیت دریافت کردهاند، چه میزان میتوانند از ایران نفت وارد کنند که این اعداد نشان میدهد که این کشورها روی هم رفته میتوانند تا پایان مهلت معافیت، روزانه بیش از یک میلیون بشکه نفت از ایران وارد کنند. برای مثال ژاپن، یکی از بزرگترین واردکنندگان نفت جهان و مشتری بزرگ ایران، قبل از اجرای تحریمهای امریکا خرید نفت از ایران را متوقف کرد تا شانس خود برای دریافت معافیت را افزایش دهد. پالایشگاههای ژاپنی، حالا بعد از اینکه به سختی این معافیت را به دست آوردند، هنوز از آن استفاده نکردهاند. به هر صورت این پالایشگاهها خواهند توانست ۱۰۰ هزار بشکه در روز از ایران نفت وارد کنند که نسبت به ۱۶۵ هزار بشکه در روزی که قبل از تحریمها، وارد میشد، کاهش چشمگیری است. به همین ترتیب به کرهجنوبی، هند و چین هم اجازه داده شده است که به ترتیب ۲۰۰ هزار، ۳۰۰ هزار و ۳۶۰ هزار بشکه در روز، نفت از ایران وارد کنند. چین همچنین مجاز است از تولید میادین ایرانیای که در آنها سهام دارد، استفاده کند که این واردات این کشور از ایران را افزایش میدهد. در این میان هند کشوری است که باید بیش از همه واردات نفت خود از ایران را کاهش دهد و این درحالی است که این کشور بیش از همه کشورهای دیگر، با پایان این معافیتها، برای یافتن نفت جایگزینی به ارزانی نفت ایران، به مشکل بر خواهد خورد. هند خوششانس است که پیشبینیهای بدبینانه راجع به اقتصاد جهانی و وجود نشانههایی از عرضه بیش از حد نفت، قیمتهای این کالای سیاه را پایین آورده است اما این موقتی خواهد بود؛ اوپک دوباره در حال مذاکره برای کاهش تولید نفت است.
سایر واردکنندگان هم باید بهدنبال نفتی جایگزین بگردند که از لحاظ قیمت بتواند با قیمت نفت ایران رقابت کند. پیدا کردن چنین جایگزینی بسیار نامحتمل است، چراکه تهران برای حفظ سهم خود در بازار، نفت خود را با تخفیف بالایی میفروشد. سایر تولیدکنندگان توانایی ارائه چنین تخفیفهایی را ندارند. پس با پایان یافتن معافیتها چا اتفاقی خواهد افتاد؟ واردکنندگان دو انتخاب پیش روی خود خواهند داشت: تخطی از تحریمها و ریسک مواجهه با خشم واشنگتن یا روی آوردن به نفت خام گرانتر که در آن زمان حتی گرانتر هم خواهد بود، چراکه پایان معافیتها قطعا قیمتهای نفت را بالا خواهد برد. این هزینههای سنگینتر واردات نفت، کمکی به بهبود رشد اقتصادی این کشورها نخواهد کرد و ما همین ماه گذشته شاهد این بودیم که چشمانداز بدبینانه در مورد رشد اقتصادی، بهویژه اگر در مورد هند و چین باشد، چه بلایی بر سر بازار نفت خام میآورد.