بامداد جنوب: 

نمایندگان و دیپلمات‌های جمهوری اسلامی ایران روز دوشنبه در سومین سمینار همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای و چهارمین دور از گفت‌وگوهای سطح بالای ایران و اتحادیه اروپا که در بروکسل برگزار شد، بر لزوم تسریع در اجرای موثر برجام در شرایط خروج غیرقانونی امریکا تاکید کردند.

اتحادیه اروپا، روسیه و چین به‌عنوان اعضای باقیمانده برجام، پس از خروج یک جانبه امریکا از این توافق، ضمن پایبندی به این سند بین‌المللی اعلام کردند که از مبادلات تجاری شرکت‌های خود با تهران حمایت می‌کنند. اتحادیه اروپا نیز ضمن فعال کردن قانون مسدودسازی در قبال اقدام امریکا، اعلام کرده است که سازوکار مالی ویژه‌ای را نیز برای ادامه تجارت ایران با جهان راه‌اندازی می‌کند.

فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پیش‌تر گفته بود که مکانیسم ویژه برای ادامه همکاری اقتصادی با ایران تا«قبل ازماه نوامبر» آماده خواهد شد. با این حال اعمال دور دوم تحریم‌های امریکا که از 14آبان‌ماه گذشته به اجرا گذاشته شد و تاخیر اروپایی‌ها، در مذاکرات روز گذشته ایران و اروپا مورد توجه قرار گرفت. 

سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر خارجه طی اظهاراتی در سومین سمینار همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران و اروپا با اشاره به این‌که منافع اقتصادی ایران در برجام و لغو تحریم‌ها محقق نشده است، هشدار داد که این توافق در شرایط دشواری قرار گرفته است. وی با بیان این‌که «اعمال مجدد تحریم‌های امریکا، بهره‌مندی ایران از مزایای برجام را به صفر نزدیک کرده است»، گفت: برجام متعلق به امریکا یا ایران نیست، بلکه توافقی بین‌المللی است که اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد در قالب قطعنامه 2231 آن را تائید کرده‌اند. این در حالی است که امریکا این قطعنامه را نقض کرده و سایر کشورها را به‌دلیل پیروی از آن مجازات می‌کند. حفظ برجام وظیفه بین‌المللی است و همه موظف هستیم که در راستای اجرای این توافق گام برداریم.

وی درادامه اقدامات اتحادیه اروپا در راستای حفاظت از برجام را تحسین کرد و گفت: این مساله نشان می‌دهد که اروپا به لحاظ سیاسی در مسیر درستی قرار دارد اما واقعیت این است که هنوز راهکارهای عملی، مکانیسم‌هایی که ایران بتواند از مزایای اقتصادی برجام بهره‌مند و سبب شود تحریم‌های امریکا این توافق را از بین نبرد، محقق نشده است.

عراقچی بابیان این‌که توازن«بده بستان» برجام از بین رفته است، هشدار داد: اگر ایران از مزایای برجام بهره‌مند نشود این توافق زنده نمی‌ماند.

از سوی دیگر، علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی نیز در همین سمینار، به تلاش‌های دولت امریکا برای جلوگیری از اجرای برجام از جمله از طریق فشاربر دیگران برای پیروی از سیاست‌های این کشور اشاره کرد و گفت: این رویکرد غیرسازنده امریکا نشان می‌دهد که این کشور به‌عنوان عضو دائم شورای امنیت به تعهدات بین‌المللی خود پایبند نیست. خروج امریکا از توافقات چندجانبه و حتی معاهدات بین‌المللی فهرستی طولانی دارد و شامل توافق آب و هوایی پاریس و ترانس پاسفیک و برنامه جامع اقدام مشترک می‌شود که در قطعنامه سال 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد تائید شده است.

صالحی، چنین توافقات و معاهداتی را نتیجه تلاش‌های طولانی و چندجانبه برای تبدیل کردن جهان به مکانی بهتر برای زندگی و احترام متقابل دانست.

به گفته وی، منطق امریکا برای خروج از برجام به وجود سیزده گزارش آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای در تائید تعهدات تهران به تعهداتش از دیدگاه بسیاری از کشورهای مستقل در جهان امری عجیب به‌نظر می‌رسد. نکته طنز قضیه این است که یک عضو دائم شورای امنیت با انتقاد از نتایج توافقی که در سطح بین‌المللی و از طریق همان شورای امنیت به تائید رسیده است تعهدات خود را در قبال صلح و امنیت در جهان نقض می‌کند.

این در حالی است که دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا در اظهاراتی در سومین سمینار همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران و اروپا در بروکسل اذعان داشت که ایران بر اساس برجام بایستی به‌ طور موثر از مزایای لغو تحریم‌ها بهره‌مند شود.

هلگا اشمید در ابتدای سخنانش برگزاری این سمینار را نشان‌دهنده حمایت قوی اتحادیه اروپا از برجام توصیف کرد و گفت: تمام 28 کشور عضو اتحادیه اروپا به اجرای کامل برجام متعهد هستند. وی گفت: ما از چالش‌‌هایی که بازگشت تحریم‌های امریکا ایجاد کرده است آگاهیم و موضع ما در بسیاری از بیانیه‌‌ها در بالاترین سطوح کاملا روشن بوده است.

اشمید تصریح کرد که موضع اروپا فقط در حرف نیست و در این رابطه، به بیانیه اخیر طرف‌های اروپایی برجام در حمایت از این توافق و تلاش برای راه‌اندازی کانال ویژه مالی با ایران اشاره کرد.

وی گفت: پیام ما روشن است، مادامی‌که ایران به تعهداتش در قالب برجام عمل کند، چنانچه سیزدهمین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی این مساله را تائید می‌کند، ما هم به اجرای کامل برجام متعهد می‌مانیم. لغو تحریم‌ها بخش مهمی از برجام است اما توافق هسته‌ای ایران بیش از آن‌که یک سند اقتصادی باشد بایستی جلوی رقابت تسلیحات هسته‌ای در منطقه را بگیرد. در واقع برجام قراردادی است که در امنیت خاورمیانه، اروپا و دنیا سهم دارد.

دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا در ادامه اظهاراتش ضرورت همکاری‌های هسته‌ای ایران و اروپا در چارچوب ضمیمه3 برجام را موردتوجه قرارداد و آن را بخش کلیدی این توافق خواند. من قویا معتقدم که هر اقدامی در راستای اجرای ضمیمه3 برجام گامی مثبت است و از این فرصت استفاده می‌کنم و از تمام شرکا می‌خواهم که به تلاش‌های خود در این زمینه ادامه دهند. اینک گام بعدی برای ایران این است که به کنوانسیون‌های بین‌المللی مرتبط بپیوندد و روند تصویب قوانین در این رابطه را در داخل به جریان بیندازد تا به‌طور کامل از ظرفیت‌های ضمیمه3 برجام بهره‌مند شود. اقدامات ایران در این رابطه، فضای همکاری برای شرکت‌های علاقه‌مند به فعالیت در ایران را تسهیل می‌کند.