جهان به کدام سمت در حال حرکت است؟ آیا جهانی را که در آن زیست میکنیم کروی شکل است یا مسطح؟! بهنظر میرسد جهان کروی ما، به یک معنا امروزه مسطح شده است؛ از این جهت که فناوریهای ارتباطی، جهان گستر شدهاند. فناوریهای نوین ارتباطی، از طریق ابزارها و نرمافزارهای جدید صورت میگیرد و همین امر موجب شده از مرحله نخست تا پایانی کارکرد یک رسانه روی گوشیهای تلفن همراه به انجام برسد.
در این میان روزنامهنگاری نیز دچار تحول گستردهای شده است. به عبارت دیگر با پیدایش عصر اطلاعات و فناوریهای نوین ارتباطی، مسیری تازه پیش پای این حرفه ایجاد شد. خبررسانی نیز در این فضا تغییر کرد و انتشار اخبار و اطلاعات رویکردی جدید یافت. بر این اساس نرمافزارهای موبایلی، خبررسانی و روزنامهنگاری را وارد ساحت جدیدی کردهاند. در حالی که در گذشته از تولید به مخاطب میرسیدیم اکنون از مخاطب به تولید میرسیم، زیرا پدیده جدیدی با عنوان «شهروند-خبرنگار» شکل گرفته است و همه مردم میتوانند تولیدکننده خبر باشند.
سوالی که مطرح میشود این است که آیا رسانههای مدرن توانستهاند جای رسانههای سنتی را بگیرند. در این زمینه البته دیدگاههای مختلفی مطرح شده است؛ برخی بر این باورند که رسانههای سنتی جایگاه خود را از دست دادهاند، دستهای دیگر معتقدند که رسانههای سنتی در حال از دست دادن جایگاه خود هستند و گروهی نیز اعتقاد دارند که رسانههای مدرن هر چند از قابلیتهای بسیاری برخوردارند اما نمیتوانند بهراحتی جای رسانههای سنتی را بگیرند.
واقعیت موجود نشان میدهد که هنوز هم از رسانههای سنتی به اشکال مختلف استفاده میشود چون هر رسانهای دارای ویژگیهای منحصر بهفرد خود است که رسانه دیگر آن ویژگی را ندارد. همچنین مرجعیت خبری، صحت و دقت در رسانههای سنتی به مراتب بیشتر از رسانههای مدرن است، زیرا رسانههای اصلی دارای سازمان مشخص بوده و بهصورت حرفهای عرصه رسانهای را دنبال میکنند و باید پاسخگوی مطالب خود باشند اما چنین مسالهای چندان برای رسانههای مدرن صادق نیست.
به گزارش ایرنا، در حال حاضر رقابت بیشتر رسانههای سنتی و مدرن برای جذب مخاطب بیشتر است، چراکه افزایش منابع فرستنده به رقابت رسانهها منجر شده است. رقابتی که در جهت جذب هرچه بیشتر مخاطبان است؛ مخاطبانی که امروزه با ویژگیهایی چون متنوع بودن، فعال بودن و گزینشی عمل کردن نسبت به گذشته مشخص میشوند.
البته بهدلیل گستره رسانههای مدرن و قابلیت چندرسانهای که دارند نوعی تنوع در آنها دیده میشود و همین امر خود جذب مخاطبان را تسریع بخشیده است اما همین گستره بهمثابه آفتی برای رسانههای مدرن است، چراکه شایعه پراکنی، فقدان مرجعیت رسانهای و نداشتن منبع خود آفتی است که باعث اعتمادزدایی مخاطب در فرایند زمانی میشود.
یکی از ویژگیهای که با آمدن رسانههای مدرن رواج یافته است، حضور فعالانه رسانههای اصلی در فضای مجازی و روزنامهنگاری سایبر است. از همینرو، امروز رسانههای جریان اصلی خبری در دنیا سعی میکنند از ابزارها و شیوههای نوینی برای ایجاد سرویسهای تعاملی استفاده کنند.
از طرفی نیز روزنامهنگاری سنتی با روزنامهنگاری آنلاین دارای تمایزهای مهمی هستند از جمله اینکه برخلاف روزنامهنگاری سایبر که در تولید اطلاعات فاقد سلسله مراتب قدرت است، روزنامهنگاری سنتی دارای سلسله مراتب قدرت است. در حالی که روزنامهنگاری سایبر یک روزنامهنگاری تعاملی است که بخش وسیعی از اجزای آن را خود مخاطبان آن میسازند و همین دلیل کافی است که بگوییم، روزنامهنگاری سایبر بر روزنامهنگاری سنتی تاثیر گذاشته و آزادی بیان را نیز تقویت میکند.
برای مدتهای مدید منازعهای میان رسانههای جریانساز و مخاطبان وجود داشت و مبتنی بر وب1 بود که جریان ارتباط یک طرفه در اینترنت است. گوگل، فیسبوک، توئیتر و یوتیوب با ایجاد شرایطی، ارتباطی دوسویه بین مخاطبان برقرار کردند که این مرحله وب2 است. شاید چنانکه کارشناسان این حوزه معتقدند در 10 سال آینده ما شاهد تغییر دیگری به سمت وب3 خواهیم بود که بر اساس آن فناوری نوین درک و کیفیت بهتری را در فضای چند پلتفورمی ارائه میکنند.