بامداد جنوب - محسن دارا:
این روزها قیمت ارز در بازار کشور پس از هفتهها ثبات نسبی، با شیب ملایمی در حال افزایش است و این موضوع سبب ایجاد نگرانیهایی در مردم و فعالان اقتصادی شده است. این موضوع با توجه به فشارهای روزافزون امریکا و تهدیدات این کشور در خصوص تحریم و کاهش ارزش پولی ایران، بیش از پیش اهمیت یافته است تا جایی که کارشناسان اقتصادی نگران هجوم مردم به سمت بازارهای غیرقانونی ارز و افزایش مجدد نرخ ارز خصوصا دلار هستند.
در این خصوص نگاهی به بازار ارز در روزهای گذشته نشان میدهد که نرخ خرید دلار در شعب ارزی بانکها که مجوز آن در نیمه نخست امسال از سوی بانک مرکزی صادر شد، روز سهشنبه ۱۱ هزار و ۱۴۸ تومان بوده و در روز گذشته (۲۶ دیماه) با افزایش حدود ۲۰۰ تومانی به ۱۱ هزار و ۳۴۶ تومان رسیده است که با احتساب کارمزد حدود ۱۳ هزار و ۷۰۰ تومان به فروش میرسد. از سوی دیگر نرخ خرید یورو در بانکها نیز روز گذشته با افزایش همراه بود، بهطوریکه قیمت خرید هر یورو در روز سهشنبه ۱۲ هزار و ۸۰۰ تومان بود و روز گذشته به ۱۲ هزار و ۹۴۶ تومان رسید. بانکها همچنین در روز چهارشنبه هر پوند انگلیس را نیز با افزایش نسبت به روز گذشته ۱۴ هزار و ۵۹۱ تومان خریدند. بر این اساس، نرخ فروش هر یورو مسافرتی در شعب ارزی بانکهای عامل نیز روز گذشته به ۱۳ هزار و ۳۲۵ تومان رسید که با احتساب کارمزد بانک عامل و بانک مرکزی با قیمت بیش از ۱۳ هزار و ۷۰۰ تومان به فروش میرسد؛ این در حالی است که نرخ دلار در اواخر ماه گذشته به زیر 10 هزار تومان و نرخ یورو نیز به حدود 12 هزار تومان رسیده بود.
از اینرو نوسانات نرخ ارز که در هفتههای اخیر شکل منظمتری بهخود گرفته، نگرانیهایی را در خصوص کنترل نشدن آن از سوی بانک مرکزی در ماهها و هفتههای پایانی سال جاری ایجاد کرده است. با این حال، بانک مرکزی ایران اعلام کرده که با وجود تلاشهای امریکا برای برهم زدن بازار ارز و دسترسی نداشتن ایران به منابع ارزی، آمادگی دارد تا علاوه بر ایجاد ثبات در بازار، اطمینان خاطری برای تامین ارز فعالان اقتصادی فراهم کند.
امریکا پس از خروج از برجام و اعمال تحریمهای مجدد علیه ایران تلاش کرده تا از طریق فشارهای اقتصادی بر دولت و مردم شرایط را در داخل ایران ملتهب کند که آنطور که از سیاستهای آن بهنظر میرسد، تمرکز فشارهای اقتصادی امریکا بر تحت تاثیر قرار دادن بازار ارز ایران است. امریکا تلاش دارد تا از طریق تحریمها، دسترسی ایران را به منابع ارزی محدود کرده تا بتواند فشارهای اقتصادی بیشتری را متوجه کشورمان ساخته و مردم را نیز نسبت به این موضوع حساس کند.
در ماههای ابتدایی سال جاری، بازار ارز ایران با نوسانات شدیدی همراه شد و مردم در همین زمان برای خرید ارز به بازار هجوم بردند اما به تدریج با سیاستهای ارزی بانک مرکزی، قیمت ارز در بازار شکسته شد، تا جایی که مدتی است این بازار با ثبات همراه بوده است.
یکی از مواردی که نقش مهمی در کنترل بازار ارز و اتخاذ سیاستهای ارزی درست دارد، اندوخته و ذخیره ارزی کشور است و آنطور که بانک مرکزی اعلام میکند، ایران در حال حاضر وضعیت خوبی در زمینه ذخایر ارزی دارد و از این بابت نگرانی خاصی وجود ندارد.
امریکا اما در ادامه تلاشهای خود بهدنبال قطع دسترسی ایران به ارز از طریق به صفر رساندن صادرات نفت ایران بود؛ ادعایی که از همان ابتدا چندان عملی و معقول بهنظر نمیرسید و زمان نیز ثابت کرد که این کار از عهده امریکا خارج است. حال با گذشت چند ماه از وعده به صفر رساندن فروش نفت ایران از سوی امریکا، ایران بار دیگر فروش نفت خود را از سر گرفته و کانالهای مالی جدیدی را نیز با بسیاری از کشورها ایجاد کرده تا بتواند نقل و انتقالات مالی خود را با آنها انجام دهد.
در همین راستا، عبدالناصر همتی، رئیسکل بانک مرکزی روز گذشته با اشاره به فشارهای اقتصادی و جنگ روانی و تبلیغاتی دولت امریکا و متحدانش برای برهم زدن تعادل بازار ارز، از کنترل بانک مرکزی بر بازار ارز خبر داد و افزود: با اقدامهای انجام شده روند تامین و صدور حوالههای ارزی از طریق کشورهای مختلف بسط یافته است. وی تاکید کرد که بانک مرکزی با قدرت نیازهای واقعی مردم و فعالان اقتصادی را تامین میکند.
به این ترتیب با توجه به از سر گرفته شدن تامین ارز از طریق حوالههای ارزی خارجی قطعا اوضاع ارزی کشور بهبود خواهد یافت و از سوی دیگر بهنظر میرسد که بانک مرکزی مشکلی در تامین ارز موردنیاز برای فعالیتهای اقتصادی ندارد. در عین حال اگر سازوکار مالی اروپا موسوم به SPV نیز راه بیفتد، تامین ارز ایران بهبود خواهد یافت و این امر امکان کاهش قیمت ارز یا ثبات آن را افزایش میدهد.