بامداد جنوب - الهام بهروزی:
«موسیقی» مسکنی برای جامعه خموده و افسرده امروز است؛ از اینرو متولیان فرهنگی و سیاستگذاران با ترویج این هنر در سراسر کشور بهدنبال این هستند تا بذر شادی و نشاط را در جامعه بپراکنند و مردم را به سمت آیندهای امیدوارکننده سوق دهند. طبیعتا در جامعهای که مردمش از نظر اقتصادی در شرایط بد و ویژهای قرار دارد، خواه ناخواه شیوع بیماریهای روحی روانی تشدید میشود. بدون شک برای قرار دادن آن جامعه در شرایط نرمال ضرورت دارد یکسری برنامهها و طرحهایی برنامهریزی و اجرائی شود تا بتوان نسلی باانگیزه، سالم و شاد را پرورش داد. با این اوصاف، یکی از راههایی که برای درمان افسردگی جامعه تجویز میشود، هنردرمانی است؛ بهویژه موسیقی. خوشبختانه در دولت تدبیر و امید توجه ویژهای به این هنر شد و گواه این ادعا آماری است که در حوزههای اجراهای صحنهای، انتشار آلبومهای موسیقایی، فعالیت گروهها و خوانندگان جدید مشاهده میکنیم.
این در حالی است که در دولت بهار هنر موسیقی به انزوا رفت و بیشتر موسیقدانان و هنرمندان مطرح و نامآشنای کشور به دلیل سیاسیبازیها خانهنشین شدند، در نتیجه با جامعهای روبهرو بودیم که برای شنیدن موسیقی دچار محدودیت بودند و بسیاری از نیازهای موسیقایی خود را از طریق پناه بردن به ماهواره و شبکههای آن سوی آب تامین میکردند. از اینرو، مخاطبانی در این فضا پرورش یافتند که ذائقهشان بیمار شده بود و بیشتر به سمت موسیقی کشیده میشدند که از نظر هنری و محتوایی ارزشمند نیست. این وضعیت ادامه یافت تا دولت تدبیر و امید به روی کار آمد. در این دولت بود که به موسیقی به شکل بهتری نگاه و فضای مناسبتری برای ترویج و گسترش آن در کشور ایجاد شد؛ بهگونهای که در برخی از استانها این هنر با رشد چشگیری مواجه شد.
بوشهر از جمله استانهایی بود که در کنار موسیقی بومی و محلی، انواع گونههای موسیقایی در آن جانی تازه گرفت؛ هم در حوزه اجرا و هم در حوزه آموزش موسیقی وارد مسیر تازهای شد؛ مسیری که هر چند در آغاز یکی دوبار از سوی دلواپسان دچار چالش شد اما در ادامه با اجرائی شدن یکسری از سیاستهای بجا و حمایت همهجانبه نماینده دولت در استان و حمیده ماحوزی مدیرکل سابق اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی سامان یافت و از آن پس با رشد چشمگیر موسیقی و فعالیت آموزشگاههای موسیقی و جذب بخش خصوصی به سرمایهگذاری در اجراهای صحنهای روبهرو شدیم. این رشد تا بدانجا پیش رفت که بوشهر با توجه به جمعیت خود به پایتخت کنسرت معروف شد.
خواه ناخواه وقتی پیشرفتی در یک حوزه حاصل میشود، یکسری آفتها هم سربرمیآورند که با قانونمندی و توسل به آییننامههای بهروز میتوان بسیاری از آسیبها و آفتها را برطرف کرد اما در بوشهر این آسیبها در سایه یکسری تعللها و کمکاریها کجدار و مریز پیش آمدند تا جایی که امروز با موسیقی روبهرو هستیم که بیمار شده و به مداوا نیاز دارد؛ با یک نگاه اجمالی به نحوه فروش کنسرتهای بهمنماه در بوشهر متوجه میشویم که ما در موسیقی اشباع شدهایم اما آنچه در این میان از نگاه مسوولان و کنسرتگزاران دور مانده، کاهش قدرت خرید مردم است. از اینرو میطلبد از این پس متولی این حوزه با توجه به شرایط اقتصادی و با توجه به جمعیت و فضای استان در بحث اجراهای صحنهای گام بردارد و با تدوین آییننامهای جدید موسسات و کنسرتگذاران را در این زمینه همراهی و هدایت کنند. با یک حساب سرانگشتی، ما امروز به استثنای سه ماه، در هر ماه با چهار اجرای صحنهای که اغلب از میان سبک پاپ و خوانندههای محبوب انتخاب میشوند، روبهرو هستیم که همین مساله باعث منزوی شدن گونههای دیگر موسیقی مثل موسیقی نواحی، بومی، سنتی و ایرانی شده است، بهگونهای که در سال جاری کمتر کنسرتگزار بوشهری در انتخاب گروههای موسیقایی از سبکهای متفاوت بهره گرفته است و عمدتا کنسرتگزاران به سوددهی برنامه نظر دوختند تا رشد صحیح موسیقی در استان؛ از اینرو ما با مخاطبی امروز مواجه هستیم که تعریفش از کنسرت صرفا رفتن در فضا و پریدن است تا شنیدن کاری ارزشمند و با محتوا!!
البته در این میان، باید موسیقیهای شاد در جامعه ترویج پیدا کند تا ما بتوانیم با نسلی شاد و باانگیزه روبهرو باشیم اما سعی کنیم موسیقی درست و اصولی را در جامعه بسط دهیم تا دچار بیهویتی فرهنگی نشویم؛ معضلی که امروز در نتیجه بسیاری از سهلانگاریها داریم آن را بهصورت محسوس و نامحسوس در گوشهگوشه شهرها میبینیم.
بهنظر میرسد که در این زمینه انجمن موسیقی استان میتواند بهعنوان یک نهاد معتبر تاثیرگذار ظاهر شود و با اعمال یکسری سیاستهای بجا، تدوین آییننامهای جدید و تکیه بر نگاهی منصفانه و دوریگزینی از تصمیمگیریهای سلیقهای موسیقی را از رکودی که بدان گرفتار شده، رهانید. بهرنگ حکیمیپور، مسوول انجمن موسیقی استان بوشهر که خود یکی از موسیقدانهای خوشذوق است، بهتازگی اقدام به برگزاری یک نشست هماندیشی با اهالی موسیقی کرده که میطلبید در این نشست علاوه بر هنرمندان، از موسسات فرهنگی-هنری و کنسرتگزاران نیز دعوت بهعمل میآمد تا به شکل اصولی به بحرانی که گریبان موسیقی استان چه در حوزه اجراهای صحنهای و چه در حوزه آموزش گرفته است، پرداخته شود اما بههر حال این نشست میتواند نویدی برای فراررسیدن روزهای روشن موسیقی باشد البته به شرط اینکه انجمن موسیقی به گفتههای خود پایبند باشد. یکی از مباحثی که از سوی حکیمیپور در این نشست مطرح شد، تشکیل باشگاههای سهگانه موسیقی بومی، سنتی و کلاسیک با عضویت هنرمندان و هنرجویان موسیقی است که رشد و تعالی موسیقی استان را در پی دارد.
مسوول انجمن موسیقی استان در اینباره گفت: این باشگاهها در قالب سمنها بهصورت رسمی مجوز فعالیت خواهند داشت و طبق اساسنامه یار و حامی انجمن موسیقی برای انجام فعالیت است و امتیازهای خاصی برای اعضای آن مانند تخفیف بلیت کنسرتها، برگزاری کارگاه موسیقیایی و... در نظر گرفته شده است.
همانطور که اطلاع دارید یکی از مبحثهایی که همواره در حوزه موسیقی چالشبرانگیز بوده، حوزه آموزش است که باید از مدرسان باتجربه و بهروز شده استفاده شود، وی در این خصوص افزود: این موضوع از دغدغههای انجمن موسیقی و تمامی دلسوزان موسیقی استان بوشهر است که بر کیفیت آموزش هنرجویان تاثیر منفی دارد اما بر اساس وظایف تعریف شده قانونی در اساسنامه انجمن موسیقی، نظارت بر عهده این انجمن نیست و در این خصوص تنها میتواند پیشنهاد به مدیران آموزشگاههای موسیقی یا اطلاعرسانی به اداره کل ارشاد استان بوشهر داشته باشد و هیچگونه ابزار اجرائی برای اعمال نظر انجمن در خصوص سطح هنری مدرسان موسیقی در استان بوشهر وجود ندارد.
حکیمیپور همچنین در بخش دیگر این نشست با بیان اینکه انجمن موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حال تدوین ساختاری برای نحوه ارزیابی سطح کیفی مدرسان موسیقی و شرایط لازم برای آموزش موسیقی است و با نهایی شدن و ابلاغ این ساختار در استان بوشهر آن را اجرا میکنیم، تصریح کرد: اما تا آن زمان تشکیل یک شورا با حضور هنرمندان با تعامل و همکاری مدیران آموزشگاههای موسیقی بهترین راهحل است. متاسفانه باید یادآوری کنم که اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تاکنون در زمینه آموزش و نظارت بر آموزش آنگونه که انتظار میرود، اقدام نکرده است که بخشی از این وضعیت به همکاری نکردن برخی از آموزشگاههای موسیقی مرتبط میشود.
یکی از ایدههایی که در این جلسه از سوی مسوول انجمن موسیقی استان مطرح شد، تشکیل ارکستر استانی سازهای ملی بود. وی در این باره گفت: این ایده از سوی انجمن مطرح و در حال پیگیری است که اجرائی شدن آن در افزایش سطح کیفی موسیقی استان بوشهر موثر خواهد بود و افزایش انگیزه هنرمندان و هنرجویان به همراه ایجاد فرصتی جدید برای معرفی توانایی و استعدادهای موسیقیایی استان در سطح کشور از دیگر آثار تشکیل ارکستر سازهای ملی در استان بوشهر است.
ایدهای که تحقق آن بدون شک دستاوردهای مفیدی را برای موسیقی جنوب بهدنبال خواهد داشت اما میطلبد در این ارکستر در کنار سازهای ملی، سازهای شاخص بومی هم گنجانده شود تا بدین طریق ظرفیتهای موسیقایی جنوب به شکلی متفاوت به مخاطب سختپسند و شادیطلب امروزی معرفی شود.
یکی از موضوعات دیگری که از سوی این موسیقدان اشاره شد، سهیمه انجمن در اجراهای صحنهای بود که جای تامل فراوان دارد. وی در این خصوص نیز گفت: بودجه انجمن محدود و اندک است اما قانون به انجمن اجازه داده است تا تاریخ کنسرت بگیرد و در مناقصه به بخش خصوص واگذار کند و درآمد حاصل به حساب انجمن برای اجرای برنامهها واریز شود.
برای این کار هیچ محدودیت قانونی نمیتوان یافت، منتها در واگذاری این نوبت میان موسسات و کنسرتگزاران باید شرایطی لحاظ شود که جای شبه و تبانی با موسسه خاصی به ذهن متبادر نشود!!! البته در این زمینه بدون شک حکیمیپور به دلیل نگاه مستقلی که دارد موفق ظاهر خواهد شد. وی در پایان با تاکید بر اینکه از سال آینده از این طریق برای تامین بخشی از بودجه لازم برای اجرای برنامهها اقدام میکنیم، یادآور شد: حساب انجمن موسیقی مستقل از اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی است و طبق قوانین موجود درآمدهای آن با نظارت مسوولان مربوط هزینه میشود که در اطلاعرسانی درآمدها و هزینههای انجمن بهصورت شفاف ظاهر خواهیم شد.
در پایان این گزارش یادآوری میشود موسیقی برای رهایی از خمودگی و کلیشه شدن به تدوین و اجرائی شدن آییننامهای جامع و کارشناسیشده نیازمند است تا از این رهگذر کنسرتگزاران بومی با میل و رغبت بیشتری در این حوزه گام بردارند و با اعمال قوانینی مناسب و کارامد دست سوداگرانی که ارزش هنری را زیرپا گذاشتهاند از این عرصه کوتاه شود.