الهام بهروزی:
دومین هفته فیلم بوشهر (يادواره زنده
ياد همايون شهنواز) شنبهشب یازدهم اسفندماه
با اکران فیلم مستند «رافائل» به کارگردانی رشاد بالف در کافه حاجرئیس با حضور
سیدنورالدین امیری شهردار بوشهر و اعضای شورای اسلامی شهر بوشهر و رئیس سازمان
فرهنگی، اجتماعی و ورزشی بندر بوشهر گشایش یافت. در این آیین از تمبر دومین هفته
فیلم بوشهر نیز رونمایی شد. اجرای این برنامه را شاهین بهرامنژاد مجری توانمند
صدا وسیمای مرکز بوشهر برعهده داشت.
در بخش نخست آیین گشایش دومین هفته فیلم بوشهر، رئیس شورای
اسلامی بوشهر گفت: در این دوره سعي شده جشنهاي روز بوشهر با مشاركت
مردم برگزار شود؛ چراکه روز بوشهر متعلق به سازمان يا نهاد خاصي نيست و براي هرچه
باشكوهتر برگزار شدن اين جشنها به حضور و مشاركت مردم و تمامي سازمانها نياز
است.
ابوذر دهدار در پایان با تشکر از مشاركت هنرمندان در برگزاري اين رویداد
گفت: برگزاري مراسم نكوداشت روز بوشهر از سوی هنرمندان و با مشاركت مردم موجب
افزايش نشاط اجتماعي ميشود.
در ادامه این آیین امید غضنفر و خانم دهار به شعرخوانی
پرداختند. همچنین غضنفر یکی از سرودههای خود را در وصف رافائل بر حاشیه یکی از
عکسهای رشاد بالف از کشتی رافائل بر لوحی چاپ کرده بود و به رسم یادبود به
کارگردان این اثر تقدیم کرد. پس از آن فیلم مستند «رافائل» به کارگردانی رشاد بالف
به اکران درآمد. فیلمی که نخست تولد کشتی تجملاتی و منحصربهفرد رافائل را به شکلی
مستند و دقیق و با تکیه بر عکس و فیلمهای آرشیوی باکیفیت به تصویر کشید و در ادامه
داستان هر چه به جلوتر پیش میرفت روایت تمی تراژدیک به خود میگرفت و کارگردان
اثر متبحرانه و با نگاهی علمی و مسلط حکایت غریب این کشتی را که امروز بزرگترین
زیستگاه جانوران دریایی در خلیج فارس به شمار میرود، به تصویر کشیده بود. ساخت
فیلم چنان حرفهای بود که مخاطب در سکوت برای رسیدن به سوالهای بیجوابی که در
ذهنش یکی پس از دیگری در خصوص سرنوشت این کشتی غولپیکر جاخوش کرده بود، تشنه دیدن
و دانستن بود. گویندگی استادانه رامتین بالف هدایت ذهن را در دست گرفته بود و با
ادای جملاتی متقن و در عین حال شاعرانه کارگردانی رشاد بالف را تکمیل کرده بود.
تا زمانی که مستند را به تماشا ننشنید، نمیتوان به هنرمندی
سازنده اثر و دشواری کار معترف شوید؛ در حقیقت رشاد بالف با همراهی تیم خود راه
ناهمواری را برای ثبت تاریخچه کشتیای که با اصابت موشکهای جنگندههای عراقی به
زیر آب فرو رفت و برای همیشه زیباییهای خود را در میان موجهای خروشان خلیج پنهان
ساخت؛ اما این بار سرنوشت پرده دیگری برایش ساز کرد و سکنی گزیدن گونههای متنوع و
متفاوت دریایی شامل پروانه ماهی آنتندار، فرشته ماهی، عروس دریایی، خرگوش ماهی،
مرجانها و... آن را به شهری زیبا بدل ساخت و مامنی برای حیات جانوران زیبایی شد
که خلیج در دل خود پرورده بود. آری، این بار بهجای نقاشیهای زیبای رافائل سانتسیو
نقاشی بینظیر و منحصربهفرد معبود هستی بر تن و کالبد کشتی نقش بسته بود که هر
ببیندهای را به شگفتی وامیداشت.
رامتین بالف با انتخاب متنی مناسب، افزون بر معرفی این زیستگاه
جانوری، دغدغههای خود و برادر و دیگر حافظان و دوستداران محیط زیست را عیان شرح
داد؛ مستندی که نمایانگر فریاد خاموش جانوران به سیاستهای اشتباه محیط زیستی بود
و توانست صدای اعتراض جانوران را به آدمیانی برساند که ناخواسته یا خواسته حیات
جانوری را به مخاطره انداخته و نجات و بقای این زیستگاه را با امضای فرمانی تضمین
کند. بدون شک اگر تلاشهای هنرمندان دغدغهمندی چون رشاد بالف، رامتین بالف و دیگر
فعالان محیط زیستی نبود؛ چه بسا ما امروز با نابودی تدریجی و حیف و میل این
زیستگاه جانوری منحصربهفرد در خلیج فارس از سوی افرادی سودجو روبهرو بودیم.
به روایت این مستند، رافائل 300 متر طول با 9 طبقه و امکان پذیرش
1800 مسافر، شش استخر شنا، سالن آمفیتئاتر 500 نفره و حاوی آثار نقاشی نقاش بزرگ
ایتالیایی «رافائل» و از بینظیرترین کشتیهای گردشگری جهان بوده است که متاسفانه
در ایران هیچ گاه مجالی برای تکاپو نیافت.
پس از پایان نمایش فیلم، داریوش غریبزاده منتقد و فیلمساز با حضور
عوامل فیلم شامل رشاد بالف (کارگردان و تدوین)، رامتین بالف (نویسنده، گوینده و
مشاور کارگردان) و... به نقد و بررسی این اثر پرداخت. غریبزاده با بیان اینکه
رافائل مستندی علمی و ارزشمند است، گفت: امروز مستندهای اجتماعی زیاد تولید میشود
ولی مستند علمی به ندرت؛ چون ساخت مستند علمی به هزینه و زمان زیادی نیاز دارد.
آقای بالف با ساخت این مستند کار بزرگی انجام داده است. رافائل هر چند علمی است؛
اما در خود لایههای مستتر شاعرانه دارد و روایتگر یک دغدغه بزرگ محیط زیستی است.
کارگردان فیلم کوتاه داستانی «لاکپشت»
در ادامه با تاکید بر اینکه فقط یک فیلمساز رنج کارگردان این اثر را درک میکند،
افزود: این اثر به بخشی از تاریخ دریانوردی و محیط زیست بوشهر پرداخته است؛ از
همین روی کار دشواری را برعهده داشته است و رنج فراوانی را متحمل شده؛ رنج پژوهشهای
میدانی، رنج مطالعه برای ارائه یک متن باارزش و اطلاعات ارزشمند تاریخی و محیط
زیستی. این اثر از فرم اجرائی ارزشمندی برخوردار و تهیه آن بسیار پرمشقت بوده
است.
وی با اشاره به اینکه ساخت فیلم مستند بر اساس چندین روایت پراکنده
نیاز به تبحر و تجربه دارد، تصریح کرد: رشاد بالف با مهارت توانسته یافتههای
میدانی خود را در کنار پژوهشهای علمی و مطالعاتی به صورتی یکدست روایت کند. او به
خوبی درک کرده که در این فیلم هر چیزی نباید گفته شود. بلکه این اثر در مورد شهری
برای ماهیان سخن میگوید و دغدغه الان را دارد؛ در واقع دغدغه لاشه کشتی رافائل
را دارد که الان بزرگترین زیستگاه جانوری خلیج فارس بهشمار میرود و به فکر حفظ
این زیستگاه است.
غریبزاده با تاکید بر اینکه کاری که رشاد بالف در ساخت این فیلم
انجام داده است، همانند کارهایی است که برخی از رزمندگان در هنگام جنگیدن انجام
دادند، گفت: همانطور که این جوانان با دشمن در جریان جنگ تحمیلی میجنگیدند و از
صحنههای جنگ خود فیلم میگرفتند، بالف هم این شاهکار را تولید کرد و دغدغههای
محیط زیستی خود را به نمایش گذاشت؛ چون عاشق محیط زیست است و نیمی از جنگلهای
حرای بوشهر را به کمک پرفسور نبیپور کاشته است.
این فیلمساز برجسته بوشهری در پایان گفتههای خود در خصوص برگزاری
دومین دوره هفته فیلم بوشهر یادآور شد: همانگونه که ما هنرمندان همیشه زبانی برای
نقد کردن داریم، زبانی هم برای تشکر باید داشته باشیم. از اینجا از شهرداری بوشهر
و متولیان هفته بزرگداشت روز بوشهر به دلیل برگزاری این رویداد در بافت تاریخی شهر
با محوریت فیلم کوتاه تشکر میکنم؛ اما تجربه نشان داده است که عمر این رویدادها
نمیتواند طولانی باشد! یادآوری میشود، دومین
هفته فیلم بوشهر (يادواره زنده ياد همايون شهنواز) از یازدهم تا
پانزدهم از سری برنامههای یازدهمین نکوداشت روز بوشهر با اکران آثار فیلمسازان
فیلم کوتاه هماستانی در کافه حاج رئیس بافت تاریخی بوشهر هر شب برگزار میشود.