|
الهام بهروزی
آخرین کتابی که خواندهاید؟ کدام کتاب بوده؟ در ماه چند کتاب میخوانید؟ نقش کتاب در زندگیتان چیست؟ سهم کتاب در سبد خریدتان چقدر است؟! چرا کتاب میخوانید؟ چه کتابهایی باید خواند؟ سهم کتاب در برنامههای فرهنگی شهرتان چقدر است؟ و هزار و یک سوال دیگر...
کتاب بدون شک نقش سترگی را در زندگی بشر ایفا میکند و بهیقین دوست ارزشمندی برای انسانها بهشمار میرود. بدیهی است که کتاب یکی از میراث فرهنگی فاخر است که برای بشر به یادگار مانده و سهم بسزایی را در آگاهیبخشی و داناییافزایی ایفا میکند. از اینرو، میطلبد کتاب بهعنوان ضروریترین ابزار کارامد در راستای فرهنگسازی از سوی متولیان جدی گرفته شود؛ چون جای خالی کتاب امروز در جامعه بهشدت احساس میشود.
هرچند هر از گاهی دوستداران کتاب یکسری اقداماتی انجام میدهند که سهلانگاری مسوولان فرهنگی و اجرائی را جبران میکند؛ اما برای ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی در جامعه یک اراده همگانی نیاز است تا خیز بلندی به سوی آینده روشن با پرورش نسلی کتابخوان و مسوولیتپذیر برداشته شود.
گناوه از جمله بنادری است که در زمینه فرهنگی نیاز به کار فراوان دارد، هرچند در این شهر نخبگان و چهرههای فرهنگی بنامی زیست کرده و میکنند، اما بهواسطه حاکمیت نگاه اقتصادی و تجاری بر این بندر کهن و مهاجرپذیر، میطلبد که در حوزه فرهنگ جدیتر کار شود تا بتوان توسعه فرهنگی را همپای توسعه اقتصادی شهر به نظاره نشست. خوشبختانه این شهر فرهیختگانی را در بطن خود پرورش داده که دغدغه دارند و با کتاب مانوس. افرادی نظیر غلامحسین دریانورد، جهانشیر یاراحمدی، محمد مظفری، منصور گرگیپور و... سرمایههایی که در حوزه کتاب و کتابخوانی هر کدام به سهم خود میکوشند تا تلنگری به متولیان شهر وارد کنند که این شهر بیش از هر چیزی به شهروندانی کتابخوان نیاز دارد!!!
پنجشنبهشب برنامهای بهنام «ضیافت بفرمایید کتاب» به همت ستاد برگزاری هفته فرهنگ گناوه که امسال به همت موسسه مردمنهاد نیمدری سبز به مدیریت محمد مظفری برگزار میشود، با حضور نویسندگان مطرح نظیر سعید بردستانی، زهره سعدزاده و... و کتابخوانهای گناوهای در تالار فرهنگ این شهر برگزار شد که البته این برنامه یکی از برنامههای تخصصی است که در حوزه کتابخوانی استان برای پنجمین بار برگزار میشود. هرچند این برنامه قرار بود با حضور فاطمه کرمپور مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شود که این اتفاق نیفتاد.
کتاب جام جهان نماست
غلامحسین دریانورد یکی از متولیان پنجمین ضیافت بفرمایید کتاب گناوه در بخش نخست برنامه گفت: «همه عالم کتاب حق تعالی است/ به نزد آنکه جانش در تجلی است» مقدم حضار عزیز و و میهمانان گرامی و مسوولان بزرگوار و نویسندگان مهمانی که در این ضیافت حضور دارند به ویژه داستاننویس معاصر ایران سعید بردستانی در پنجمین ضیافت بفرمایید کتاب مبارک و خجسته میداریم. ما بار دیگر به نام کتاب در این محفل گرد آمدهایم تا پیرو سخن ویکتور هوگو که میگوید: «کتاب جام جهان نماست» تجربه جمشید و جام او را تکرار کنیم. آمدهایم تا با تکیه به جمله ولتر که میگوید: «هر چه بیشتر کتاب بخوانید، بیشتر از زندگی حقیقی برخوردار خواهید شد» از خود بپرسیم که زندگی حقیقی یعنی چه ؟
این نویسنده، نمایشنامهنویس و پژوهشگر هماستانی در ادامه با بیان اینکه تا پیرو سخنان ولتر که میگوید: «برگهای کتاب بهمنزله بالهایی هستند که روح ما رو به جهان روشنایی پرواز میدهند» آمدهایم تا پرنده بودن را بیاموزیم و یاد بگیریم، افزود: آری ما بسیار خرسندیم و خوشحالیم که در روزهای آخر این سال با بوی کتاب نفس کشیدیم و چشممان به جمال کلمات روشن شد مسروریم که در ضیافتی حضور داریم که به نام کتاب مزین شده است به قول اقبال: «چه خواهم درین گلستان گر نخواهم/ شرابی، کتابی، ربابی، نگاری» ما امشب نیز در اینجا گرد آمدهایم تا به کوشش و همت ستاد برگزاری ضیافت بفرمایید کتاب این مراسم را برای بار پنجم برگزار کنیم .
وی در تشریح بخشهای این ویژه برنامه ادامه داد: این مراسم که به همت دوست بزرگوار و کتابدوست و کتاببازم مهندس منصور گرگیپور و علاقهمندان به کتاب و کتابخوانی و همچنین اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی گناوه و انتشارات دریانورد و موسسه فرهنگی نیمدری سبز و در نهمین جشن فرهنگ گناوه برگزار میشود قرار است از چهار پنج کتاب جدید از نویسندگان گناوه رونمایی شود و به چند کتاب که امسال از سوی اهل قلم این شهرستان چاپ شده است، معرفی گردد. با دو نویسنده از نویسندگان دیداری داشته باشیم. از دو خادم کتاب تقدیر و قدردانی میشود. همچنین صحنهخوانی و پاراگرافخوانی بخشهای دیگر برنامه است و بالاخره قرار است به تمام حضار در جلسه با کتاب پذیرایی شود و با یاری مهربان آنها را به استقبال عید و نوروز، به خانه بفرستیم. کتابهای که از جنس رمان و تاریخ و ادبیات و البته برخی از آثار اهل قلم گناوه خواهد بود.
دریانورد در پایان با بیان اینکه در همین جا لازم به یاد آوری است که در پنج سالی که از تشکیل ستاد برگزاری نذر و اهدا کتاب در قالب مراسم نذر کتاب در ایام محرم و صفر و ضیافت بفرمایی کتاب میگذرد تا کنون بیش از شش هزار کتاب به شهروندان این شهرستان و کتابخانههای مدارس، دانشآموزان، ملوانان، هیاتهای مذهبی، انجمنهای ادبی و نمایشی اهدا و تقدیم شده است، تصریح کرد: و جا دارد از دوستان خیّر فرهنگی که با اهدا کتاب ضیافت ما رونق دیگر بخشیدند تشکر و قدردانی کنم بهخصوص مهندس گرگیپور که در حقیقت وی میزبان بودند و ما مهمان و همچنین شورای اسلامی شهر و اعضای محترم آن، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و انتشارات دریانورد. در پایان باید از دوستان و عزیزانی که در ستاد برگزاری پنجمین ضیافت بفرمایید کتاب و نهمین جشن فرهنگ گناوه ما را در برگزاری این ضیافت همراهی کردند تشکر و قدردانی کنم و دستشان بابت همکاری صمیمانه ببوسم . «جز صراحی و کتابم نبود یار و ندیم/ تا حریفان دغا را به جهان کم بینم».
افراد کتاب نخوان را درک نمیکنم
در بخش بعدی برنامه زهره سعدزاده یکی از نویسندگان بانو و جوان گناوهای نیز به ایراد سخن پرداخت و گفت:
بسیار خوشحالم که این همه کتابخوان را در سالن میبینم. اتفاقا امروز داشتم با دوستی صحبت میکردم و به او میگفتم: افرادی که کتاب نمیخوانند! تنها افرادی هستند که هیچ وقت درکشان نمیکنم. در این برنامه قرار است از سوی یکی از دوستانم بخشی از کتاب اولم که سالهاست از انتشارش میگذرد برای شما خوانده شود که شخصیت اصلی آن دختری افغان است؛ اما در مجموع این دختر نماد زنان جامعه ماست.
وی در ادامه با بیان اینکه در مجموع شخصیتهای اصلی داستانهایم را زنان تشکیل میدهند، چون تمام تلاشم این است که جایگاه زن را در جامعه کنونی تشریح کنم، افزود: اثر دیگری هم برای انتشار به دست ناشر سپردهام اما به دلیل وسواس فکری فعلا به ناشرم گفتم کتاب را چاپ نکنند تا آمادگی روحی را برای چاپ آن پیدا کنم.
سعدزاده در پایان که در صحبت کردن بهدلیل مشکلی که برای حنجرهاش پیش آمده بود، کمی معذب بود، در این خصوص گفت: سال گذشته بهدلیل یک عمل کل تارهای صوتیام آسیب دید و در کل نمیتوانستم صحبت کنم؛ اما من مدیون خداوندم؛ چراکه این مشکل باعث شد کمتر سخن بگویم و بیشتر فکر کنم و دغدغهها و حرفهایم را بنویسم که اینک دارد تبدیل به اثر دومم میشود.
«نهنگ تاریک» بازخورد دلگرمکنندهای برایم داشت
در ادامه بخشی از کتاب اول این نویسنده خوانده شد که با استقبال حاضران روبهرو شد. سپس از سعید بردستانی دعوت شد تا وی گفتوگوی کوتاهی را با دوستداران کتاب داشته باشد. نویسنده مجموعه داستان «نهنگ تاریک» که بهواسطه نوشتن این اثر نامزد جوایز معتبر ملی شده است، در خصوص نویسندگی خود گفت: اگر واقعا بخواهم مختصری از خودم بگویم از خیلی سالها پیش بود که مرتکب نوشتن شدم؛ اما بهصورت جدی و حرفهای سال ۷۵ یا ۷۶ بود که شروع کردم و تمام وقت به نوشتن پرداختم. حدود ۱۰ سال که گذشت اولین مجموعه من به نام «هیچ» به همت انتشارات ققنوس منتشر و موفق شد که نامزد جایزه گلشیری و یکی دو جایزه دیگر کشور مثل جایزه «گام اول» شود که به همت سرای اهل قلم تهران برگزار میشد و متاسفانه الان هیچ کدام از این دو جایزه وجود ندارند.
بردستانی ادامه داد: این گذشت و اثر دومم را 9 سال بعد؛ یعنی سال ۹۴ بهنام «نهنگ تاریک» این بار به همت انتشارات «پیدایش» چاپ کردم. این مجموعه بازخورد بسیار دلگرمکنندهای برایم داشت. در محافل رسانهای کشور استقبال زیادی از آن شد. سپس یک سال بعد تنها رمانم به نام «تار مو» از سوی نشر «نیماژ» راهی بازار کتاب شد. البته اگر بخواهم دقیقتر بگویم این رمان سال ۸۴ به پایان رسید؛ ولی خب ۱۰ یا ۱۲ سال مانده بود و در این مدت شاید ۲۰ یا ۲۵ بار بازنویسی شده بود. در هر صورت، بنا به یک شرایطی که پیش آمد، تصمیم به چاپش را گرفتم.
نویسنده «هیچ» در پایان یادآور شد: در این مدت من بهجز لطف و مهربانی هم از سوی خوانندهها و هم از سوی منتقدان چیزی دریافت نکردم. همیشه هم خودم را در حال یادگیری میبینم و فکر میکنم هر چقدر که ما بیشتر پیش میرویم، بیشتر متوجه میشویم که هنوز هیچ نمیدانیم! از اینرو، همیشه خودم را یک دانشآموز میبینم. در هر حال، بسیار خوشحالم که در جمع صمیمی شما بودم.
در قسمت پایانی برنامه هم رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان گفت: آنچنان که معمول است نویسندگان محجوب در مورد اثر خودشان سخن نمیگویند؛ از اینرو، سعید بردستانی عزیز به همان اندازه که نویسنده خوبی است، به همان اندازه هم نویسنده محجوبی است؛ ولی ای کاش این نویسنده بیشتر در مورد اثر خودش حرف میزد. احساس کردم در شهر ما مقداری مظلوم است.
شورای شهر گناوه در کارهایتان مشورت کنید!
جهانشیر یاراحمدی سپس در خصوص کتاب «بوم» غلامحسین دریانورد که در این آیین رونمایی شد، توضیح داد: آنچنان که درباره این کتاب گفته شد این کتاب در واقع پایاننامه کارشناسی ارشد استاد دریانورد است و پایاننامه برتر حوزه ادبیات مقاومت در کشور شد که انتشارات سوره آن را نشر داده است. در پایان این کتاب گونهای نمایشی آورده شده که نمونه بیرونی آن را در هیج جای کشور نداریم. نمایشی که میتواند به نام گناوه ثبت و اجرائی شود.
وی در ادامه با بیان اینکه من یک سوال اساسی از دوستانی که در این شهر مسوول هستند دارم، اینکه بنای جریانات فکری، هنری و فرهنگی در این شهر با چه ایدهای، فکری یا طرحی دارد پیگیری میشود، تصریح کرد: هرچند اگر هم سریعا نقد بکنید موجب ناراحتی دوستان مسوول میشود؛ ولی آیا این واقعا مهم است؟! از آنجایی که کتاب ما مسلمانان «قرآن» میگوید که در کارهایتان مشورت کنید. پس به من بهعنوان یک شهروند به اعضای شورای اسلامی این شهر توصیه میکنم که طبق نص صریح قرآن مشورت کنید!!! چراکه این اتفاقاتی را که در شورای شهر گناوه این مدت رخ داده است، نمیتوان توجیه کرد؟ در واقع، در پایان این کتاب «بوم» مقالهای است که در آن، یک نوع نمایش را پیشنهاد داده است که تاکنون، تجربه بیرونی در ایران و جهان نداشته؛ یکی دو کشور اروپایی هم یک سال بهصورت آزمایشی آن را برگزار کردند و آن هم ادامه پیدا نکرد. در طی سه چهار سال گذشته ما در جشن فرهنگ به شکل آزمایشی با تعدادی از گروههای محدود این تئاترها را انجام دادیم. همین هفته گذشته با مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی کشور در جزیره خارگ در رابطه با این نمایش صحبت کردیم که این اتفاق را به شکل عملی برگزار کنیم؛ ولی واقعیتش این است که برای ما روشن است که هیچکس در این شهر، در حوزه فرهنگ، هیچ قدمی برنمیدارد که بگوید ما از شما حمایت میکنیم و یک اتفاق فرهنگی بیفتد؛ در حالی که اینجا همه چیز باید دلی و عاشقانه باشد.
یاراحمدی در پایان با بیان اینکه ما باید پیشقدم شویم، کاری را انجام دهیم حتی اگر هیچ اتفاقی هم از جانب مسوولان نیفتد! یادآور شد: در حالی که این یک واقعیتی است: بودجهای که در دست شوراست، پول من و شماست و مالیاتی است که من و شما داریم متقبل میشویم؛ ولی اختیارش دست آنهاست! بنابراین امیدوارم که نه به همت آنها، بلکه به همت خود بچههای تئاتر گناوه در سال ۹۸ این جشنواره تئاتر را که نمونه برجستهاش نمایشنامه «بوم »است، به مخاطبان عرضه کنیم. این کار، یک نمونه کاملی از همین شکل تئاتری است که باید در سطح ملی برگزار شود.
در پایان یادآوری میشود، از دیگر بخشهای ویژهبرنامه پنجمین ضیافت بفرمایید کتاب میتوان به تقدیر از سعید بردستانی، زهره سعدزاده، رونمایی از 5 کتاب «فرصت سرودن» اثر سامان سپنتا، «بلاغت تطبیقی» اثر غلامرضا کریمی فرد، «برگریزان» اثر حسننظامپور، «جلوههاینمایشی جنگ» و «بوم» اثر غلامحسین دریانورد، معرفی کتاب از سوی آقای حیاتداودی کتابخوان حرفهای گناوهای، تقدیر از فعالان حوزه کتاب، اهدای کتاب به انجمنهای ادبی و نمایشی و حاضران در سالن، صحنهخوانی، اجرای موسیقی و ... اشاره کرد.