الهام بهروزی:
زندگی جریان دارد؛ اما گاهی این جریان با یک تصمیم معنای پیچیده‌ای به خود می‌گیرد و انسانیت را عیان‌تر از هر زمان دیگری به رخ می‌کشد. نمی‌دانم چندین بار در بستر زندگی‌تان به اهدای عضو اندیشیده‌اید؟! طبیعتا هر آدمی یارای رویارویی با این واقعیت را ندارد!!! چراکه هنوز در جامعه اهمیت و ارزش این اقدام نوع‌دوستانه آن‌گونه که باید و شاید درونی و فرهنگ‌سازی نشده است؛ حقیقتی که بیش از هر زمان دیگری می‌توان آن را نهادینه کرد برای نجات جان انسان‌های دیگر...
امروز در سطح جامعه با مرگ مغزی شماری از افراد پیر و جوان در اثر تصادف،
سکته مغزی یا بیماری‌های خاص روبه‌رو هستیم که امید بازگشت آنها به زندگی نزدیک به
صفر است؛ اما می‌توان آنها را به طریقی دیگر در زندگی نگه داشت و وجودشان را لمس
کرد. بسیاری از این بیماران مرگ مغزی فقط تا ۱۲ یا ۱۴ روز مستعد اهدای
عضو هستند یعنی تا زمانی که قلب آنها می‌تواند بتپد و حیات اعضای دیگر را حفظ کند؛
از این رو، بازماندگان این افراد مدت زیادی را برای یک تصمیم بزرگ در اختیار
ندارند؛ آنها بین احساس و واقعیت باید یکی را برگزینند و عمدتا از این امتحان
پیروز بیرون می‌آیند و با تصمیمی نوع‌دوستانه زندگی می‌بخشند به افرادی که ماه‌ها
یا سال‌ها زندگی را با دردی جانکاه تحمل کرده‌اند.
تصمیمی که به‌سختی جان کندن است؛ اما اینجاست که این سه بیت سعدی در ذهن
انسان پرده از معنای شگرفی برمی‌دارد: «بنی‌آدم اعضای یکدیگرند/ که در آفرینش ز یک
گوهرند/ چو عضوی به‌درد آورَد روزگار/ دگر عضوها را نمانَد قرار/ تو کز محنت
دیگران بی‌غمی/ نشاید که نامت نهند آدمی.»
«گذشت» را فقط می‌توان
از قلب‌های سخاوت‌مند انتظار داشت؛ همان‌هایی که دیگران را دوست دارند و برای بودن
آنها تصمیم‌های بزرگی می‌گیرند. یکی از این تصمیم‌های بزرگ که تنها می‌توان آن را
از انسان‌هایی با روح بزرگ انتظار داشت، اهدای عضو عزیزانشان برای زندگی‌بخشی دیگران
است. این کار تا بدانجا اهمیت دارد که خداوند در آیه ۳۲ سوره مائده می‌فرماید: «و من أحيها فكانّما أحيا الناس
جميعاً؛ و هر كس، انسانی را از مرگ رهايی بخشد، چنان است كه گويی همه مردم را زنده
كرده است.»
بدون شک با آگاهی از ارزشمندی فرهنگ اهدای عضو در جامعه می‌توان بیش از
پیش قدردان کار بزرگ مصطفی میدری‌ها و خانواده‌هایشان بود که با باورمندی و سخاوت‌مندی
از آزمون‌های سخت زندگی‌شان پیروز بیرون می‌آیند و پس از آن فاطمه‌های خود را در
وجود چند نفر دیگر به نظاره می‌نشینند. در نگاه یکی نگاه فاطمه و در وجود دیگری
لبخندهایش را می‌بینند... راحت نیست نوشتن از ایثار پدر و مادر و خانواده‌هایی که
می‌بخشند؛ بخشیدنی که یک‌پایش مرگ عزیزی است و پای دیگرش زندگی‌بخشی دیگرانی که از
این پس می‌شوند یادگار آن عزیز!
فرهنگ ارزشی اهدای عضو امروز در جامعه ما نیاز به بسترسازی برای نهادینه شدن دارد. به گزارش روزنامه جام‌جم: «ما در مقایسه با دیگر کشورهای دنیا سابقه طولانی در اهدای عضو نداریم؛ بنابراین باید در زمینه فرهنگ‌سازی اقداماتی انجام شود. فرهنگ‌سازی در کشور ما نهادینه نشده و به‌صورت جزیره‌ای انجام می‌شود. هر کدام از مراکز فراهم‌آوری برای خودش کارهای فرهنگی انجام می‌دهد و برای مثال کارت اهدا صادر می‌کند. این در حالی است که در کشورهای پیشرفته فرهنگ‌سازی از مباحث علمی جدا و به نهادهای مردمی واگذار شده است.»
در کشور ما برای اولین بار اسفند 1393 سامانه کارت اهدای عضو کشوری به شانیehda.centerراه‌اندازی شد و دکتر هاشمی، وزیر وقت بهداشت، درمان آموزش پزشکی نخستین فردی بود که در این سامانه ثبت نام کرد. هرچند این سامانه برای تسهیل امر اهدای عضو راه‌اندازی شد؛ اما کارت اهدای عضو از نظر قانون اجرائی در ایران وجهه قانونی ندارد. وقتی فردی دچار مرگ مغزی می‌شود، حتی اگر کارت اهدای عضو هم داشته باشد، رضایت اولیای دم ضروری است. البته وقتی کارت اهدای عضو را به خانواده نشان داده می‌شود، خانواده بلافاصله رضایت می‌دهند و تاکنون موردی گزارش نشده است که فرد مرگ مغزی کارت اهدای عضو داشته باشد و خانواده به اهدای عضو رضایت ندهد.
البته از نظر شرعی و قانونی برای اهدای عضو نیازی به رضایت نیست، چون از نظر شرع انسان مالک کالبد خودش نیست. از نظر قانون مجلس شورای اسلامی در صورتی که فردی شفاهی یا از طریق کارت اهدای عضو رضایت خود را اعلام کرده باشد، به گرفتن رضایت از خانواده نیازی نیست؛ اما براساس قانون مدنی در همه کشورها اخذ رضایت از خانواده برای اهدای عضو الزامی است.
با این اوصاف، پی می‌بریم پروسه اهدای عضو، پروسه‌ای راحت نیست و از نظر قانونی هم باید روال خود را طی کند تا این اقدم نوع‌دوستانه محقق شود. البته فرهنگ اهدای عضو هر چه به جلوتر می‌رویم در جامعه فراگیرتر می‌شود که گواه این ادعا، رشد ۷۰ درصدی اهدای عضو در کشور است که این بیانگر گذشت و نوع‌دوستی ایرانی‌ها و پذیرش فرهنگ اهدای عضو دارد.
بوشهر هم از جمله استان‌هایی است که در زمینه اهدای عضو گام‌های استواری برداشته است؛ چراکه خانواده‌هایی خیّر و فداکار با اطمینان از مرگ مغزی عزیزانشان، دست به کار می‌شوند و با اهدای اعضای سالم عزیز خود که دچار مرگ مغزی شده، به زندگی چند نفر دیگر سلامتی و معنا می‌بخشند. نمونه بارز این فداکاری هفته پیش در شیراز از سوی یک خانواده دیّری صورت گرفت. دختر دوازده ساله آنها دچار سکته مغزی شد و بعد از اطمینان از سوی تیم پزشکی بر آن شدند تا با اهدای اعضای جگر گوشه خود به زندگی افراد دیگر جانی دوباره ببخشند.
مسوول واحد فراهم‌آوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی استان بوشهر در این خصوص به بامداد جنوب گفت: فاطمه میدری کودک نوجوان دیّری به دلیل سکته مغزی در بیمارستان شیراز بستری و تحت درمان بود که متاسفانه پس از اعلام مرگ مغزی از سوی پزشکان معالج و همچنین تائید مرگ مغزی وی از سوی تیم تائیدکننده مرگ مغزی دانشگاه علوم پزشکی استان فارس، با رضایت پدر و مادر ایثارگر و نوع‌دوست این عزیز سفر کرده اعضای بدنش اهدا شد.
علیرضا باقری در ادامه با بیان اینکه برداشت اعضای فاطمه میدری در بیمارستان نمازی استان فارس انجام شده است، افزود: با برداشت و اهدای چهار عضو از جمله روده‌ها، کلیه‌ها و کبد فاطمه عزیز، تعدادی از عزیزان هم وطن ما از مرگ حتمی نجات یافتند. علاوه بر ارگان‌های حیاتی این نوجوان به بیماران نیازمند که در فهرست پیوند وزارت بهداشت و درمان بودند با رضایت خانواده میدری، پوست و قرنیه‌های فاطمه مهربان نیز به تعدادی از بیماران نیازمند اهدا شد و آنها نیز از معلولیت حتمی نجات یافتند.
وی در ادامه با اشاره به اینکه فاطمه میدری دانش‌آموز کلاس ششم دبستان سوره دیّر بود که متأسفانه به علت سکته مغزی در یکی از بیمارستان‌های شیراز بستری شد، بیان کرد: اما بعد از تائید مرگ مغزی وی با رضایت پدر و مادر تعدادی از اعضایش به بیماران نیازمند اهدا شد که ۱۶ خردادماه پیکر بی‌جان این عزیز پس از تشییع در شاهزاده ابوالقاسم دیّر به خاک سپرده شد.
مسوول واحد فراهم‌آوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی استان بوشهر در
ادامه با بیان اینکه البته هفته پیش همزمان با اهدای عضو فاطمه میدری، یکی از
اعضای بانوی ۶۸ ساله جمی که نیز
دچار سکته مغزی شده بود، اهدا شد، تصریح کرد: خانواده این بانو پس از اطمینان از
سکته مغزی بیمار خود به اهدای عضو وی رضایت دادند که کبد این بانو به یک بیمار ۶۰ ساله در شیراز اهدا شود و این پیوند با موفقیت همراه شد.
باقری در ادامه در خصوص مهم‌ترین شرایط اهدای عضو گفت: فرد دهنده عضو در هر سنی که باشد باید قابلیت اهدا را داشته
باشد. البته مهم‌ترین شرط اهدای عضو، تائید مرگ مغزی فرد دهنده است و بعد سالم
بودن ارگان‌هاست که فارغ از سن فرد است؛ چراکه در برخی از شرایط ارگان‌ها برای اهدا
مناسب نیست و در اثر ضربه یا آسیب‌دیدگی و یا داشتن بیماری‌های خاصی نظیر برخی از
سرطان‌هاآسیب دیده‌اند. در خصوص سن تقریبا در همه سنین می‌شود اهدا کننده
باشیم؛ اما نه برای همه ارگان‌ها؛ چون برای اهدای برخی از اعضا سن دهنده اهمیت
دارد. البته برخی دیگر را حتی یک فرد ۷۰ تا ۸۰ ساله هم می‌تواند اهدا کند.
وی با اشاره به اینکه تاکنون اعضای بدن ۵۲ بیمار مرگ مغزی در استان بوشهر برداشت و برای پیوند به
بیماران نیازمند به استان‌های دیگر ارسال شده است، خاطرنشان کرد: تعدادی دیگری نیز
در بیمارستان‌های خارج از استان بوشهر مرگ مغزی آنها از سوی تیم پزشکی تائید و
اعضای بدن آنها اهدا شده است که با توجه به اینکه اهدای عضو این عزیزان خارج از
استان صورت گرفته آمار دقیقی از خانواده‌های اهدا کننده بوشهری در بیرون استان
نداریم.
باقری با تاکید بر اینکه در حال حاضر تعداد زیادی از مردم استان تقاضای دریافت کارت اهدای عضو دارند، افزود: آنها این کار بزرگ انسانی را قبول دارند. بدون شک تعداد زیادی به عضویت سامانه اهدای عضو درآمده‌اند که به‌دلیل کشوری بودن سایت صدور کارت عضویت آمار دقیقی از اعضای بوشهری سایت نمی‌توان ارائه کرد؛ ولی در سایت دانشگاه علوم پزشکی حدود ۷۰ هزار نفر تاکنون در این سایت ثبت نام کرده‌اند.
مسوول واحد فراهم‌آوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی استان بوشهر با
بیان اینکه فرهنگ اهدای عضو باید در جامعه گسترش داده شود، گفت: ترویج فرهنگ اهدای
عضو نیازمند همکاری همه سازمان‌ها و نهادها است. در همین راستا ما با تاسیس انجمن
اهدای عضو بوشهر با هدف مددکاری خانواده‌های اهدا کننده و همچنین کمک به فرهنگ‌سازی
اهدای عضو به‌دنبال تحقق این مهم هستیم که از همین جا از خیرین و مردم عزیز دعوت
می‌کنم با کمک‌های نقدی خودشان این انجمن را حمایت کنند.
باقری با تاکید بر اینکه در استان بوشهر ۴۹۱ نفر
پیوند عضو داشتند، تصریح کرد: ۴۴۵ نفر از این شمار
از بیماران مرگ مغزی عضو گرفتند که این خود به‌وضوح اهمیت فرهنگ‌سازی اهدای عضو را
در جامعه بیش از پیش نمایان می‌سازد.
وی در ادامه در توصیه به خانواده‌ها برای اهدای عضو عزیزانشان که دچار مرگ مغزی در اثر تصادف، سکته مغزی و... شده‌اند، گفت: خداوند بخشنده نیکوکار است و از بندگانش نیز انتظار نیکی کردن را دارد. همان‌طور که در سوره مائده به اهمیت زندگی‌بخشی انسان‌ها اشاره کرده است، در سوره عنکبوت نیز فرموده است که «ما تمامی انسان‌هایی را که ایمان آورده‌اند، در معرض امتحان قرار می‌دهیم.» حال فارغ از این موارد، خانواده‌هایی که می‌توانند با تصمیمشان جلوی یتیم شدن بچه‌ها و یا بیوه شدن یک زن را بگیرند و چندین خانواده را از مصیبت نجات هند، چرا در انجام این کار بزرگ شک کنند!
به عقیده باقری، هر چه خانواده‌ها در اهدای عضو عزیزانشان زودتر اعتماد کنند، ارگان‌های اهدا شده با کیفیت بهتری به فرد نیازمند پیوند زده می‌شود؛ چون با توجه به سن بیمار حداکثر تا دو هفته می‌توان قلب فرد را با دستگاه نگه داشت و سلامت اعضا را حفظ کرد.
در پایان این گزارش یادآوری می‌شود هر بیمار مرگ مغزی می‌تواند جان هشت انسان دیگر را نجات دهد. با عضویت در انجمن اهدای عضو زندگی‌بخشی را به هم‌نوعان را نوید دهیم. چراکه در هر دو ساعت یک بیمار نیازمند پیوند عضو جان خود را از دست می‌دهد. می‌طلبد همه دست به دست هم دهیم و فرهنگ‌ها نوع‌دوستانه را در جامعه ترویج دهیم و با گذشت به زندگی هم‌نوعان خود معنا و جان ببخشیم.
پربازدید ها