داود
علیزاده:
وزراي بهداشت
كشورهاي جهان در سال 2005 طی« پنجاه و هشتمين مجمع بهداشت جهاني» بيانيه مشتركي را
در زمينه تعهد و حمايت از اهداي خون داوطلبانه به امضا رساندند و طی قطعنامهاي WHA58.13 روز 24 خرداد (14 ژوئن) به نام روز جهاني
اهداكنندگان خون بهعنوان رویداد سالانه نامگذاري شد. در این قطعنامه کشورهای عضو
ملزم به اجرای برنامههای سازماندهی شده، ملی و هماهنگ با برنامههای نظارتی شدهاند.
این حمایت مستلزم آن است که دولتها برای تأمین خدمات انتقال خون با کیفیت بالا و گسترش
این خدمات به تامین مالی کافی کمک کنند تا بتواند خون مناسب را برای پاسخگویی به نیازهای
بیماران جمعآوری کنند. در سال 2009، متخصصان انتقال خون، سیاستگذاران و نمایندگان
غیردولتی 40 کشور، اعلامیه ملبورن را تصویب کردند که هدف آن دستیابی به تمام منابع
خون از طریق اهداکنندگان داوطلبانه بدون چشمداشت مادی برای همه کشورها تا سال 2020
است.
از اهدای
خون بهعنوان اهدای زندگی یاد میشود. این یعنی خونی که من و شما اهدا میکنیم فرصت
زندگی دوباره به شخص دیگری میدهد؛ شخصی که ممکن است، دوست، همکار و یا یکی از نزدیکان
ما باشد. در واقع گاهی زندگی فردی که در جدال با مرگ است، بسته به یک حرکت ما و اهدای
یک واحد خون است؛ واحدی که قطرهقطره آن بسیار باارزش و حیاتی است. به دلیل همین اهمیت،
سازمان بهداشت جهانی روز جهانی اهدای خون را نامگذاری کرده تا علاوه بر آگاهیبخشی
به جوامع انسانی در زمینه نیاز به خون و فراوردههای خونی سالم، از کسانی که داوطلبانه
خون حیات میبخشند تقدیر کرده باشد.
مدیرکل
سازمان انتقال خون بوشهر در همین باره به بامداد جنوب گفت: «در سال 98 در اهدای
خون از سوی شهروندان بوشهری روند مثبتی داشته است و جز مقطعی کوتاه در ماه مبارک
رمضان (طبیعی است)، در مابقی ایام استقبال خوبی صورت گرفته است و شاید اوج آن را
بتوان به مناسبت روز جهانی اهدا خون 25 خردادماه دانست که با استقبال بینظیر مردم
بوشهر روزی بهیادماندنی در اذهان ثبت شد.»
نرگس عبیدی
از اعزام هیاتی از اتریش برای بررسی سازمان انتقال خون بوشهر خبر داد. وی گفت: «قرار
بر این است که بوشهر از تاریخ 15 تا 27 تیرماه سال جاری، میزبان هیاتی از اتریش باشد
تا استاندارهای این مرکز را از نظر فعالیت، فرایند و محیط انتقال خون بررسی نمایند،
در صورت تایید استاندارهای لازم از این پس برای پالایش، پلاسما به اتریش ارسال شود.»
لازم
به ذکر است که ایران در حال حاضر فاقد تکنولوژی پالایش پلاسما است و این محصول با
همکاری کشورهای دیگر صورت میگیرد. رسول دیناروند در زمان تصدی خود بهعنوان رئیس
سازمان غذا و دارو در سال 96 گفته بود: «تولید فرآوردهای مشتق از پلاسمای خون علاوه
بر مشكلات ناشی از تحریمها، نیازمند سرمایهگذاری بالای 200 میلیون دلاری است، البته
این كف سرمایه موردنیاز است و اگر بخواهد با ظرفیت بالا تولید كند حداقل به 300 میلیون
دلار سرمایه نیاز دارد.»
مدیرکل
سازمان انتقال خون بوشهر افزود: «اکنون در بوشهر از خون چهار فراورده تولید میشود:
گلبول قرمز، پلاسما، پلاکت و رسوب کرایو که از این فراوردهها از هر کیسه خون میشود
جان سه نفر را نجات داد.»
وی یادآور
شد: سال گذشته شمار اهداکنندگان خون در این استان 32147 نفر بود که از این تعداد 30۷۷۷
نفر مرد و 1۳۷۰ نفر زن بودند. 6192 نفر از اهداکنندگان خون در این استان مرد و ۲۷۲
نفر زن هستند.
عبیدی بیان
کرد: از این 4859 نفر بهصورت مستمر خون اهدا کردهاند که به دلیل مراجعهای مستمر
به این گروه خون سالم میگویند.
وی ادامه
داد: هر فردی در طی یک سال میتواند دو بار خون اهدا کند و حداقل زمان مراجعه بین هر
اهدای خون دو ماه است؛ اما توصیه ما این است که آقایان سه ماه یکبار و خانمها چهار
ماه یکبار میتوانند برای اهدای خون مراجعه کنند.
مدیرکل
انتقال خون استان بوشهر یادآور شد: استان بوشهر از نظر اهدا مستمر رتبه دوم و از لحاظ
شمار اهداکنندگان رتبه پنجم کشور را نسبت به جمعیت داراست.
وی افزود:
استان بوشهر جزو استانهایی است که در مواردی به استانهای دیگر در زمینه خونرسانی
کمک کرده؛ اما هیچوقت از سایر استانها کمکی دریافت نکرده و با کمبود خون روبرو نبوده
است.
عبیدی بیان
کرد: در شهرهای بوشهر، برازجان، کنگان و گناوه خونگیری بهصورت روزانه انجام میشود.
مدیرکل
انتقال خون استان بوشهر گفت: با توجه به درخواستهایی که صورت میگیرد و بر اساس اولویتبندی
تیم سیار خونگیر انتقال خون بوشهر به شهرهایی که پایگاه ثابت خونگیری ندارند اعزام
میشوند.
پیشازاین
دکتر بشیرحاجی بیگی، سخنگوی سازمان انتقال خون ایران در خصوص وضعیت اهدای خون در کشور
و توانمندیهای این سازمان برای تأمین خون و فراوردههای خونی سالم در گفتوگویی
با قدس آنلاین در هفته گذشته، گفته بود: «سالانه 3 میلیون و 650 هزار واحد خون و فراوردههای
خونی نظیر پلاکت، پلاسما و گلبول قرمز فشردهشده تهیه و بین مراکز درمانی و بیمارستانها
توزیع میشود که همه اینها هم مصرف میشود. در خصوص شاخصها هم باید گفت، بر اساس
گزارش منتشرشده سازمان جهانی بهداشت، نزدیک به ۱۱۳ میلیون اهدای خون در جهان در سال
۲۰۱۳ انجامشده است که سهم ما از این رقم بیش از 2 میلیون واحد خون بوده است؛ یعنی
20 درصد خونهای اهدایی در 21 کشور عضو منطقه مدیترانه شرقی در ایران اهدا میشود.
در اهدای خون ایران جزو پنج کشور برتر آسیا و در حد کشورهای توسعهیافته و با درآمد
بالاست؛ ضمن اینکه 83 درصد از خونهای اهدایی در دنیا داوطلبانه - بدون چشمداشت-
16 درصد از طریق اهدای خون جایگزین و 3 درصد نیز بهصورت پولی انجام میگیرد. ایران
از سال 2007 به اهدای خون 100 درصد داوطلبانه دست پیدا کرده است، این درحالی است که
هنوز 70 کشور دنیا به اهدای خون جایگزین و پولی وابسته هستند.»
وی
همچنین درباره تغییر روند اهدای خون در دنیا تصریح کرد: «دنیا به سمتی پیش میرود که
تغییراتی در فرایند اهدای خون صورت دهد، چون در گذشته اهدای کامل خون وجود داشت که
امروزه این روش، در حال کمرنگ شدن است. با اهدای کامل خون، گلبول قرمز نیز دریافت میشد
که امروزه تجویز و بهکارگیری این ماده خونی، محافظهکارانه شده است، زیرا از طریق
اهدای کامل خون، حجم بالایی از آنتیژنها منتقل میشود که همین مسئله سبب تضعیف بدن
دهنده خون میشود؛ ضمن اینکه تحقیقات نشان داده است که با انتقال گلبول قرمز به بدن
دریافتکننده، میزان بستری و تخت روز چند برابر میشود. از سوی دیگر، میزان مرگومیر
در افرادی که گلبول قرمز را دریافت میکنند پنج برابر و میزان انتقال عفونتهای بیمارستانی
۷ برابر بیشتر از کسانی است که آن را دریافت نمیکنند. از همین رو، دنیا نگاه محافظهکارانهای
به اهدای کامل خون دارد و سازمان انتقال خون ایران نیز به دنبال اجرای چنین سیاستی
است. از برنامهها و سیاستهای سازمان انتقال خون ایران این است که مصرف گلبول قرمز
و اهدای کامل خون، محدودتر شود، زیرا میخواهیم زمینه اهدای مستقیم پلاکت و پلاسما
را فراهم کنیم. برای رسیدن به مقوله مهم انتقال خون محافظهکارانه و مدیریت خون بیمار،
باید نگاه جامعه پزشکی را به تجویز خون، میزان آن و نحوه جراحی با توجه به مصرف خون،
تغییر دهیم. در مجموع قدمهای مثبت و بزرگی در این زمینه برداشتهایم؛ بهطوریکه دستگاههای
فرزیس پلاکت در همه مراکز استانهای کشور مستقرشده است و آمار تولید پلاکت در ایران
از 400 هزار واحد پاکت رندوم به یکمیلیون و 200 هزار واحد رسیده است. در حال حاضر
در 15 استان کشور اهدای مستقیم پلاسما وجود دارد و پلاسمای تولیدی به روش پلاسما فرزیس
انجام میگیرد؛ بهگونهای که سال گذشته توانستیم 200 هزار لیتر پلاسما برای تبدیل
به داروهای مشتق از پلاسما تأمین کنیم که ارزش آن بیش از 2 میلیون دلار برآورد میشود.»
دکتر بشیر
حاجی بیگی با اشاره به بالا بودن سطح کیفیت محصولات گفت: «محصولات ما در این حوزه از
کیفیت بالایی برخوردارند؛ یعنی سلامت خون و فراوردههای خونی تولیدشده در کشور تضمینشده
است. این موضوع کاملاً قابلاثبات است. ایران از نظر شیوع عفونتهای ویروسی مثل ایدز
و هیپاتیت سی و بی پایینترین نرخ را در میان کشورهای منطقه مدیترانه شرقی را دارد.
در واقع در این زمینه در سطح کشورهای توسعهیافته و با درآمد بالا قرار داریم.»
سخنگوی
سازمان انتقال خون از بیتاثیر بودن تحریمها تاکنون بر این سازمان گفت: «ما کارمان
را میکنیم و تحریمها تأثیری روی این سازمان و انتقال خون نداشته است، چون اتکای ما
به مردم است. البته قبلاً در تأمین کیسههای خون کمی دچار مشکل شده بودیم که با ورود
دو شرکت داخلی این مشکل کاملاً برطرف شده است؛ در واقع در حال حاضر این شرکتها کالای
اساسی مورد نیاز سازمان انتقال خون را تأمین میکنند.»