داود علیزاده:
مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران (ایسپا)
وابسته به جهاد دانشگاهی در راستای توسعه علمی و تحقیقاتی کشور و با قصد رفع نیاز سازمانها
و نهادهای تصمیمگیر، ضرورت توجه به افکار عمومی و لزوم بهرهگیری از مشارکت و دیدگاههای
شهروندان در بهبود و توسعه امور کشور در عرصههای مختلف، از سال 1380 فعالیت خود را
آغاز کرده است. در این گزارش مروی داشتهایم بر مهمترین نظرسنجیهای این مرکز در دوماهه
اخیر که برخی نمایهای از وضعیت اجتماعی ایران امروز را نشان میدهد. نگرانی از
بروز جنگ، رابطه مالک و مستاجر، وضعیت سالمندان و همچنین سرانه مصرف تغذیه کالاهای
اساسی در بین ایرانیان ازجمله مواردی است که در این گزارش به آمار و ارقام نظرسنجی
آن مراجعه و مرور خواهد شد.
نگرانی از جنگ
8/56 درصد از شهروندان نگران وقوع جنگ بین
ایران با سایر کشورها نیستند!
اولین گزارش مربوط به وضعیت نگرانی
ایرانیان از بروز جنگ بین ایران و امریکا است. به گزارش روابط عمومی ایسپا، معاون فرهنگی
جهاد دانشگاهی با توجه تحولات سیاسی و نظامی اخیر در منطقه و نیز تشدید تحریمها توسط
ایالاتمتحده امریکا علیه ایران گفت: «طی هفتهها و ماههای گذشته صحبتها و گمانهزنیها
پیرامون جنگ احتمالی میان ایران و امریکا شدت گرفته است. مقامات دولت امریکا از جمله،
جان بولتون و مایک پمپئو باهدف تحت تأثیر قرار دادن افکار عمومی در داخل و خارج کشور،
از قدرت رسانهها برای ایجاد رعب و وحشت در کشور و منطقه و به نفع خود بهرهبرداری
کردهاند.»
دکترعیسی علیزاده، در ادامه تصریح کرد:
بر اساس آخرین نظرسنجی اجراشده از سوی مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران (ایسپا) در
تاریخ 17 و 18 تیرماه 1398، با جامعه آماری شهروندان بالای 18 سال سراسر کشور (شهر
و روستا)، با وجود تمام هجمههای رسانهای، 56.8 درصد از شهروندان نگران وقوع جنگ بین
ایران با سایر کشورها نیستند. 9/11 درصد تا حدودی این نگرانی دارند و 3/28 درصد نیز
اعلام کردند، به میزان «زیاد و خیلی زیاد» نگران وقوع جنگ هستند.
معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی افزود: نتایج
نظرسنجی ایسپا نشان میدهد افکار عمومی جامعه ایرانی، پس از تشدید تحریمها و نیز اعمال
تحریمهای جدید پس از نقض برجام توسط دولت امریکا، اروپا را حامی و تأمینکننده منافع
ایران نمیدانند. طبق نتایج نظرسنجی ایسپا، 1/60 درصد مردم معتقدند؛ اروپاییها به
مقدار «کم و خیلی کم» حامی منافع ایران در مقابل امریکا هستند. 8/7 درصد اظهار کردهاند
«تا حدودی» اروپاییها حامی منافع ایران هستند و فقط هفت درصد گفتهاند اروپاییها
به میزان «زیاد و خیلی زیاد» حامی منابع ایران در مقابل تحریمهای آمریکا هستند. شایانذکر
است 6/25 درصد از پاسخگویان از این موضوع اظهار بیاطلاعی کردند و به سوال پاسخ ندادند.
برآیند این نظرسنجی کمی عجیب است، با
توجه به هجمه رسانهها و وضعیت کشور همچنان نزدیک به دوسوم جمعیت نگرانی از بابت
احتمال وقوع جنگ ندارند.
رابطه مالک و مستاجر در ایران
صاحبخانه بد و خیلی بد فقط 7/10 درصد
دومین نظرسنجی درباره رابطه مالک و
مستاجر است. نظرسنجی ملی مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران (ایسپا) از جامعه آماری کل
کشور در روزهای ۱۷ و ۱۸ تیر ۹۸ نشان میدهد 7/28 درصد از خانوارهای ایرانی مستأجر هستند.
همچنین بر اساس این نظرسنجی 6/70 درصد از مستأجران اعلام کردهاند رفتار صاحبخانه با
آنها خوب و خیلی خوب بوده است. 7/18 درصد اعلام کردهاند رفتار صاحبخانه معمولی و
7/10 درصد نیز اعلام کردهاند رفتار صاحبخانه
با آنها بد و خیلی بد بوده است.
در همین نظرسنجی از پاسخگویان پرسیده شده:
«آیا شما چیزی درباره پویش صاحبخانه خوب شنیدهاید؟»
نتایج این نظرسنجی نشان میدهد 8/67 درصد
پاسخگویان اعلام کردهاند که اسم این پویش را نشنیده و 9/31 درصد از پاسخگویان نیز
اسم آن را شنیده بودند. 3/0درصد نیز به این سوال پاسخ ندادند.
وضعیت روحی و روانی سالمندان
خوددرمانی 68 درصدی سالمندان و شادی
روزانه 53 درصدی
به گزارش روابط عمومی ایسپا به نقل از ایسنا،
مرکز ملی افکار سنجی دانشجویان ایران (ایسپا) مهمترین عوامل ایجاد فشار روانی بر سالمندان
کشور را در سالهای ۱۳۹۲ و ۱۳۹۴ موردبررسی قرار داده که برخی از این عوامل طی این سالها
پررنگتر شده و باعث شدهاند درصد بیشتری از سالمندان تحت تأثیر آنها قرار گیرند.
در بین این عوامل، عامل «تورم، گرانی و
هزینه بالای زندگی» مهمترین عامل ایجاد فشار روانی برای سالمندان بوده و درصد سالمندان
متأثر از این عامل از 05/70درصد در سال ۹۲ به49/76 درصد در سال ۹۴ رسیده است.
سایر عوامل مؤثر بر ایجاد فشار روانی در
سالمندان کشور به ترتیب «گرانی مسکن و اجاره خانه»، «نگرانی در مورد پیدا کردن شغل
مناسب برای خودتان یا یکی از اعضای خانواده»، «بیماری خود یا یکی از اعضای خانواده»،
«نگرانی در مورد سلامت شخصی»، «نگرانی از مسائل اخلاقی در جامعه»، «مسائل و مشکلات
مربوط به ازدواج خودتان یا یکی از اعضای خانواده»، «برخورد با افرادی که غیرقابلتحملاند»،
«مشکلات اداری»، «ناامیدی نسبت به آینده»، «ترس از اخاذی یا سرقت» و «ترس از مورد سو
استفاده مالی قرار گرفتن» عنوانشدهاند.
در ادامه مقایسهای بین درصد سالمندان متأثر
از این عوامل در سالهای ۹۲ و ۹۴ آمده است که نشان میدهد نقش کدام عوامل بر زندگی
سالمندان طی سالهای ۹۲ تا ۹۴ پررنگتر شده است.
افزایش درصد سالمندان متأثر از عامل «گرانی
مسکن و اجاره خانه» از5/68 درصد به47/72 درصد
افزایش درصد سالمندان متأثر از عامل «نگرانی
در مورد پیدا کردن شغل مناسب برای خودتان یا یکی از اعضای خانواده» از 6/56 درصد به94/66
درصد
کاهش درصد سالمندان متأثر از عامل «بیماری
خود یا یکی از اعضای خانواده» از 3/65 درصد به 5/64درصد
افزایش درصد سالمندان متأثر از عامل «نگرانی
در مورد سلامت شخصی» از 98/64 درصد به 67/65 رصد
افزایش درصد سالمندان متأثر از عامل «نگرانی
از مسائل اخلاقی در جامعه» از01/64 درصد به87/70 درصد
کاهش درصد سالمندان متأثر از عامل «مسائل
و مشکلات مربوط به ازدواج خودتان یا یکی از اعضای خانواده» از 67/63 درصد به79/62 درصد
افزایش درصد سالمندان متأثر از عامل «برخورد
با افرادی که غیرقابلتحملاند» از03/63 درصد به76/68 درصد
افزایش درصد سالمندان متأثر از عامل «مشکلات
اداری» از77/62 درصد به52/66 درصد
کاهش درصد سالمندان متأثر از عامل «ناامیدی
نسبت به آینده» از37/62 درصد به68/61 درصد
افزایش درصد سالمندان متأثر از عامل «ترس
از اخاذی یا سرقت» از2/62 درصد به58/63 درصد
افزایش درصد سالمندان متأثر از عامل «ترس
از مورد سو استفاده مالی قرار گرفتن» از8/61 درصد به 26/67 درصد
کاهش احساس شادمانی در میان سالمندان طی
سالهای ۹۴ تا ۹۷
نظرسنجیهای ملی دیگر مرکز افکار سنجی دانشجویان
ایران نشان میدهد احساس شادمانی سالمندان طی سالهای ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۷ رو به کاهش گذاشته
است.
طبق نتایج نظرسنجی ملی ایسپا در سال
۱۳۹۴ از سالمندان کشور پرسیده شد: «آیا در روز گذشته احساس شادمانی کردهاید؟»6/60
درصد پاسخگویان اعلام کرده بودند در روز گذشته
احساس شادمانی کردهاند. این مقدار در پیمایش ملی ایسپا در سال ۱۳۹۷ به4/53 درصد رسیده
است.
بر اساس اعلام مرکز افکار سنجی دانشجویان
ایران (ایسپا)، به عبارتی در این مدت سهساله میزان شادمانی در میان جامعه سالمند کشور
2/7 درصد کاهش پیداکرده است. در همین رابطه روزنامه ایران در تاریخ 29 تیرماه به
موضوع خوددرمانی بین ایرانیان پرداخته بود که در آن اعلام شد 68 درصد سالمندان با
مراجعه بدون نسخه به داروخانه و تقاضای دارو اقدام به خوددرمانی میکنند!
تغذیه ایرانیهای در سال 97
مصرف مرغ همچنان بیش از دیگر پروتئینها
در بخشی از نظرسنجی ملی مرکز افکار سنجی
دانشجویان ایران (ایسپا) که در روزهای 31 اردیبهشت و 1 خردادماه 98 بهصورت تلفنی با
جامعه آماری شهروندان کل کشور (اعم از شهر و روستا) انجامشده است به تغذیه
ایرانیان و مصرف سرانه آنها از کالاهای اساسی پروتئینی مانند گوشت قرمز، مرغ و ماهی
پرداخته شده است.
در این نظرسنجی پرسیده شده بود که: «در
خانواده شما در یک سال گذشته تا چه حد ماهی مصرفشده است؟»
0.6 درصد پاسخگویان اعلام کردهاند در یک
سال گذشته هر روز ماهی مصرف کردهاند. 7/19 درصد پاسخگویان اعلام کردهاند در یک سال
گذشته چند روز در هفته، 1/39 درصد پاسخگویان چند روز در ماه، 9/29 درصد پاسخگویان چند
بار در سال ماهی مصرف کردهاند. 5/10درصد پاسخگویان اعلام کردهاند در یک سال گذشته
اصلاً ماهی مصرف نکردهاند. 3/0 درصد پاسخگویان به این سوال پاسخ ندادهاند.
پرسش دیگر درباره مصرف مرغ بوده است: «در
خانواده شما در یک سال گذشته تا چه حد گوشت مرغ مصرفشده است؟»
2/4درصد پاسخگویان اعلام کردهاند در یک
سال گذشته هر روز گوشت مرغ مصرف کردهاند. 8/74 درصد پاسخگویان اعلام کردهاند در یک
سال گذشته چند روز در هفته، 7/17 درصد پاسخگویان چند روز در ماه، 8/1درصد پاسخگویان
چند بار در سال گوشت مرغ مصرف کردهاند. 2/1درصد پاسخگویان اعلام کردهاند در یک سال
گذشته اصلاً گوشت مرغ مصرف نکردهاند. 3/0 درصد پاسخگویان به این سوال پاسخ ندادهاند.
همچنین از پاسخگویان پرسیده شده است: «در
خانواده شما در یک سال گذشته تا چه حد گوشت قرمز مصرفشده است؟»
7/2درصد پاسخگویان اعلام کردهاند در یک
سال گذشته هر روز گوشت قرمز مصرف کردهاند. 9/34 درصد پاسخگویان اعلام کردهاند در
یک سال گذشته چند روز در هفته، 4/34 درصد پاسخگویان چند روز در ماه، 2/14 درصد پاسخگویان
چند بار در سال گوشت قرمز مصرف کردهاند. 7/4 درصد پاسخگویان اعلام کردهاند در یک
سال گذشته اصلاً گوشت قرمز مصرف نکردهاند. 2/0 درصد پاسخگویان به این سوال پاسخ ندادهاند.
این آمار نشان میدهد مرغ پرمصرفترین
ماده پروتئینی محسوب میشود. البته این امر نشان از علاقهمندی ایرانیها به این
مواد نیست و به نظر میرسد که نرخ قیمت پایینتر این کالا نسبت به بقیه همچون گوشت
قرمز و ماهی، باعث شده تا ایرانیها به این کالاها روی خوشنشان دهند.