داود علیزاده:
مراسم وداع با «حسین آهی» صبح پنجشنبه
10 مرداد 98 در مقابل مسجد بلال تهران برگزار شد. در این مراسم، شاعرانی چون محمدرضا
شفیعی‌کدکنی، علی موسوی گرمارودی، سهیل محمودی، حسین اسرافیلی، محمدعلی بهمنی، ساعد
باقری، سعید بیابانکی، پرویز بیگی‌حبیب‌آبادی، مرتضی امیری اسفندقه، رضا عبداللهی،
بیوک ملکی، محمدرضا ترکی، رضا اسماعیلی و جمعی از پژوهشگران حوزه زبان و ادب فارسی
حضور داشتند.
عبدالعلی علی‌عسکری، رئیس سازمان صداوسیما
و حمید شاه‌آبادی، معاون صدای سازمان صدا و سیما هم از مسوولان حاضر در مراسم بودند.
نماز میت مرحوم حسین آهی نیز به امامت حجت‌الاسلام سید‌محمود دعایی اقامه شد.
در این مراسم، علیرضا جاویدنیا، هنرمند
رادیو گفت: همه به مقام و قدم‌های حسن آهی در راه اعتلای فرهنگ واقف هستید و فعالیت
او هرگز با کسی قابل قیاس نیست. اکنون‌که در بین ما نیست، قدردان او و بزرگان عرصه
هنر باشیم و مرحوم آهی را سرلوحه زندگی خود قرار بدهیم. بیاموزیم که حسین آهی چگونه
در این سازمان با ما زندگی کرد.
همچنین رئیس سازمان صدا و سیما در سخنانی
گفت: حسین آهی یکی از سرمایه‌های بزرگ و جزء ذخایر بود. ما متاثریم و به خانواده او
و خانواده رادیو و صدا و سیما و قشر فرهیخته فرهنگ کشور تسلیت می‌گویم.
عبدالعلی علی‌عسکری با بیان اینکه همچنین
به مقام معظم رهبری که به ایشان محبت ویژه‌ای داشتند تسلیت عرض می‌کنم، افزود: او که
الگویی برای جوانان بود، امیدوارم در زمان موت نیز الگوی یک انسان فرهیخته، انسان انقلابی
و هنرمند باشد. همکاران و جوانانی که به رادیو و صدا و سیما می‌پیوندند الگویشان این
انسان پاکباخته و فرهیخته باشد.
به گفته وی، مرحوم آهی همواره در راه اعتلای
فرهنگ گام برمی‌داشت.
در ادامه بهروز رضوی، از گویندگان پیشکسوت
رادیو هم گفت: مرحوم آهی یکی از بی‌ریاترین انسان‌هایی بود که دیده‌ام. آن‌قدر ساده
و بی‌تکلف بود که ما در نبودش بودن او را درک می‌کنیم. مرحوم آهی سوار بر کار خود بود
و به‌قدری فروتن و وابسته بود که با تمام توانایی کوچک‌ترین ادعایی نداشت.
حافظ آهی، فرزند حسین آهی و از گویندگان
جوان رادیو نیز با اشاره به بارزترین ویژگی پدر خود گفت: برجسته‌ترین ویژگی پدرم این
بود که برای کسی زحمتی ایجاد نکند. ایستادن در آفتاب امروز مصداق اذیت و زحمت است و
از طرف خود و تمام اعضای خانواده خود از حضور همه شما قدردانی می‌کنم. ممنونم که
در ماه‌های آخر همواره حواستان به ما بود.
در پایان، با حضور مردم، شاعران، پژوهشگران
زبان و ادب فارسی و همکاران صدا و سیما، پیکر حسین آهی از قطعه شهدای گمنام مسجد بلال
سازمان صدا و سیما تشییع و برای خاکسپاری به سمت قطعه هنرمندان بهشت‌زهرا منتقل شد.
همچنین طبق اعلام خانواده، مراسم ترحیم
این شاعر و گوینده امروز (شنبه، ۱۲ مرداد) ساعت ۱۴ در مسجد (بلال) برگزار می‌شود.
حسین آهی، شاعر، پژوهشگر و گوینده، متولد
آذر سال ۱۳۳۲ بود که بر اثر سرطان غدد لنفاوی از دنیا رفت. او مدتی را به‌دلیل بیماری
بستری بود و شامگاه دوشنبه، هفتم مردادماه در منزل درگذشت. وی تحصیلات مقدماتی را در
تهران گذراند و پس از آن بر زبان‌های فارسی، عربی، پهلوی و آلمانی تسلط یافت. آهی در
علومی مانند صرف، نحو، منطق، نجوم، فقه، اصول عروض و کلام دست به مطالعه و پژوهش زد
و در آن‌ها صاحب‌نظر شد. اولین پژوهش‌های او در مباحث شعری و ادبی در سال ۱۳۵۵ ثمره
می‌دهد؛ تا آنجا که هنوز به ۱۸ سالگی نرسیده بود که کتاب به حور شعر فارسی را منتشر
می‌سازد و در همان دوران تحسین تنی چند از بزرگان شعر فارسی نظیر شفیعی کدکنی و مهدی
اخوان ثالث را بر خود برمی‌انگیزد.
بهاءالدین خرمشاهی نیز در شانزدهمین جشن «یاد روز
حافظ» به ویژگی‌های این اثر اشاره‌ای داشته است: «استفاده از اوزان خوش و طربناک در
زمینه تقسیم‌بندی و معرفی وزن‌های شعر حافظ. یک تحقیق ارزشمند از استاد حسین آهی دیده‌ام
که محصول پیش از انقلاب است.»
اسماعیل امینی، شاعر و پژوهشگر در
روزنامه اطلاعات به تاریخ بهمن 94 ویژه جشنواره شعر فجر در معرفی حسین آهی گفته
بود: حسین آهی، از سرآمدان اهل شعر و ادب روزگار است، خلوت‌گزیده‌ای است که غالب اوقات
خویش را به مصاحبت با کتاب‌ها و مطالعه و تتبع در متون می‌گذراند. در سال‌های آغاز
جوانی، یافته‌های خود را در علم عروض، با دسته‌بندی دقیق و روشمند، منتشر کرد و تحسین
بزرگان ادب فارسی را برانگیخت.
حسین آهی از نخستین یارانِ جمعی بود که
در سال‌های آغاز پس از پیروزی انقلاب اسلامی در حوزه هنر و اندیشه اسلامی شکل گرفت
و در همان دوران، تدریس عروض و قافیه را برای شاعران جوان آن روزگار عهده‌دار شد. بسیاری
از نام‌آوران شعر امروز، از اعضای آن جلسات آموزشی بودند.
تسلط بر زبان عربی و زبان آلمانی و دانش
گسترده حسین آهی، موجب شد که او علاوه بر نام بلندی که در شعر امروز دارد و نیز دقت
علمی در کارهای تحقیقی، همواره مرجع و تکیه‌گاه عملی و هنری دوستداران شعر و ادب باشد.
جامعیت این استادِ فرهیخته، به همراه حافظه قوی و هوشمندی و سرعت انتقال، او را به
مرتبتی رفیع در حل مشکلات علمی و تحقیقی رسانده است. به‌نحوی‌که در بسیاری از مجادلات
ادبی، درنهایت، داوری استاد حسین آهی، فصل الخطاب و گره‌گشای کار است.
احاطه وی بر علوم مختلف و گستردگی حوزه
مطالعاتی و تحقیقی‌شان، چنان است که گویی حسین آهی، ده‌ها دانشنامه جامع را با نظم
و دسته‌بندی خاص، در ذهن خود جای‌داده است. فنون بلاغی، متون تفسیری، مباحث فقهی و
کلامی، تاریخ و تذکره، دستور زبان فارسی و صرف و نحو عربی، زبان آلمانی، عروض و قافیه،
نسخه‌شناسی و تصحیح متون، شرح مشکلات و تعلیقات دیوان‌های شعری، علوم ریاضی و نجوم
و طب قدیم و بسیاری دانش‌های دیگر، گنجینه‌هایی هستند که کلیدشان زبان و بیان و قلم
شیوای استاد حسین آهی است؛ اما آنچه فراتر از دانش و مقام علمی و ادبی او است و جز
بر یاران نزدیک او از دیگران پوشیده است؛ تواضع، مهربانی، جوانمردی و آزادگی استاد
حسین آهی است که نه قابل توصیف با کلمات محدود است و نه ایشان از بیان آن خرسند می‌شوند.
پس بگذار به همین اشارت کوتاه بسنده شود.
یکی از خدمات بزرگ او در حوزه شعر، تصحیح
انتقادی و تطبیقی نسخه‌های دیوان حافظ و قرائت و شرح تمامی اشعار دیوان است. این کار
عظیم و طاقت‌فرسا که زمان و توان بسیاری مصروف آن شده است، رهاوردی ارزشمند و بی‌بدیل
است برای دوستداران شعر حافظ و نیز الگوی مناسبی برای تصحیح انتقادی متون.
حسین آهی علاوه بر کتاب‌هایی که تالیف کرده
است، مقالات ارزشمندی دارد که از نظر موضوعی بسیار متنوع و از نظر ژرف‌نگری و نگاه
خاص و دقت عملی، قابل‌تامل است.
همچنین بیش از سه دهه حضور او در برنامه‌های
رادیویی و تلویزیونی، دستاوردهای ارجمندی برای فرهنگ و ادب ایران‌زمین داشته است که
کار بزرگ تصحیح نسخه‌ها و شرح ابیات حافظ، بخشی از آن است. آهی با آنکه سروده‌های خود
را خیلی کم منتشر می‌کرد؛ اما آنچه از شعرهایش منتشرشده است، نشانگرِ پرده‌ای دیگر
از هنر و دانش و خلاقیت اوست.
عبدالجبار کاکایی، شاعر و ترانه‌سرا در
گفت‌وگو با خبرنگار ایرناپلاس درباره مرحوم حسین آهی گفت: آشنایی من با حسین آهی به
بیش از ۳۰ سال قبل و به حوزه هنری بازمی‌گردد.
او از قدیم این روش ساده زیستی و ساده‌پوشی
و ریاضت‌های درونی را داشت و به نظر من از زمره آدم‌های اصیل بود. اصالتش در سلوک و
زندگی و احسان به اطرافیان و در رفاقت و دوستی‌اش بسیار برجسته بود. خیلی از دوستان
ما هستند که آدم‌های خوب و ارزشمندی هستند؛ ولی حسین منحصربه‌فرد بود. احسان، سخاوت
و توجهش به آدم‌های جامعه و مردمی که اطرافش زندگی می‌کردند و دلسوزی‌های زیادش را
من شاهد بودم. او عملاً برای مردم گریه می‌کرد. گاهی اوقات با هم حرف می‌زدیم و می‌دیدم
که چقدر برای مردم دلسوز است و از وضعیتشان نگران است.
دکتر محمدرضا ترکی درباره حسین آهی در صفحه‌اش
نوشت: رندی قلندر از میانه ما پرکشید و رفت!
استاد حسین آهی شاعری کم‌نظیر در قالب‌های
کهن و یک عروضی توانا و کتاب‌شناس و مصحّح و حافظ‌پژوهی برجسته بود که مردم بیش از
هر چیز با اجراهای صمیمی او در رادیو پیام آشنا بودند. درس‌های حافظ‌شناسی او در رادیو
فرهنگ با عنوان «تماشاگه راز» بی مبالغه، از بهترین و پرمایه‌ترین درس‌های حافظ‌شناسی
بود که من در دانشگاه‌های کشور نظیری برای آن سراغ ندارم. امیدوارم متن مکتوب آن درس‌ها
و دیگر آثار استاد به‌زودی منتشر شود.
آهی در سلوک شخصی انسانی شریف و بی‌تکلّف
و آزاده و به تعبیری دقیق‌تر، رندی قلندر بود. دوستانش حکایت‌های فراوانی از خوش‌محضری‌ها
و نکته‌پردازی‌های او در خاطر دارند.
یکی از شعرهای مرحوم آهی را بخوانید: «بعد
از سفر تلخ تو سامان نگرفتم/ آرام در این حادثه یک آن نگرفتم/ از شدّت لرزیدن دستم
دم رفتن/ بالای سرت آینه قرآن نگرفتم/ تو سخت رها بودی و من سخت گرفتار/ پس حق بده
که مثل تو آسان نگرفتم/ سرگشته و حیران و پریشان و گرفتار/ صدبار مگر راه بیابان نگرفتم/
این بار تو با خواهش من ترک سفر کن/ کی شد که من از عشق تو فرمان نگرفتم.»
بخشی از آثار منتشر شدهِ حسین آهی
بحور شعر فارسی، انتشارات خزر، ۱۳۵۵ و
به‌صورت پاورقی در مجله سروش از سال ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۲، حاشیه بر ارث شرح لمعهِ
شهیدین، انتشارات نور دانش، قم، ۱۳۵۴، فهرست کامل عروضی دیوان ناصر خسرو، انتشارات
فروغی، ۱۳۵۶، حواشی و تعلیقات و تصحیح المعجم شمس قیس، انتشارات خزر، ۱۳۵۶،فرهنگ
اصطلاحات ادبی، انتشارات حیدربابا، ۱۳۶۰، فنون شعر فارسی (بدیع و بیان) انتشارات
حیدربابا، ۱۳۶۰، فصول شعر و اصول شاعری، سلسله مقالات مندرج در مجله سروش در
۶۵ شماره از سال ۱۳۶۲، حواشی دیوان فیضی آگره‌ای، انتشارات فروغی، ۱۳۶۲،تعلیمات
و حواشی درهِ نجفی، انتشارات فروغی، ۱۳۶۲، تصحیح کامل معیارالاشعار خواجه نصیر
طوسی، انتشارات سروش، ۱۳۶۲، فهرست کامل عروضی دیوان قطران تبریزی، انتشارات
خزر، ۱۳۶۲، خیام‌شناسی، انتشارات سروش، ۱۳۶۳، فرهنگنامه آلمانی فارسی، ناشر مدرسه
ایرانیان در آلمان، ۱۳۶۵
پربازدید ها