جواد شکریان:

زنان طی 15 تا 20 سال گذشته در ایران بیشتر به خانه‌داری پرداخته و کمتر در عرصه‌های اجتماعی با عنوان شاغل ورود می‌کردند اما امروزه با توجه به رشد جمعیت کشور، افزایش مشاغل خدماتی، برداشته شدن موانع حضور بانوان در جامعه و تسهیل شرایط ادامه تحصیل، تعداد زنان تحصیل‌کرده دانشگاهی روز به روز افزایش یافته و به تناسب آن، درخواست بانوان برای اشتغال نیز با افزایش قابل توجهی همراه شده است. با این حال، نگاهی به آمارهای مرکز آمار کشور نشان می‌دهد که سهم زنان و مردان از اشتغال کشور یکسان نیست و زنان برای شاغل شدن دشواری‌های بیشتری پیش روی خود می‌بینند.

بر اساس گزارش مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار در سال گذشته سهم زنان از تمام مشاغل مزد و حقوق‌بگیری تنها ۱۹ درصد و مردان ۸۱ درصد بوده که این امر نشان می‌دهد مردان و زنان دسترسی بسیار نابرابری به مشاغل مزد و حقوق‌بگیری در کشور دارند.

موضوع اشتغال در طول چند دهه گذشته به یکی از حساس‌ترین و مهم‌ترین موضوعات تاثیرگذار در سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیرهای کلان کشور تبدیل شده است. در این بین به‌دلیل آن‌که اشتغال دارای ابعاد گسترده‌ای بوده، زنان به لحاظ اشتغال آسیب‌پذیری بیشتری داشته‌اند. در حال حاضر سهم اشتغال زنان در اغلب کشورهای در حال توسعه کمتر از مردان است در حالی که شکاف جنسیتی اشتغال در کشورهای توسعه‌یافته کمتر است. بی‌تردید اشتغال مزد و حقوق‌بگیری می‌تواند تصویر روشن‌تری از اشتغال رسمی در کشور را ارائه کند.

گفتنی است، منظور از مزد و حقوق‌بگیر، مزد و حقوق‌بگیر بخش خصوصی، تعاونی و عمومی است و غیرمزد و حقوق‌بگیر در برگیرنده کارفرما، کارکن مستقل و کارکن فامیلی بدون مزد است.

بر اساس گزارش مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار، بررسی‌های انجام شده از نتایج طرح آمارگیری نیروی کار در ارتباط با اشتغال مزد و حقوق‌بگیری در ایران نشان می‌دهد طی سال ۱۳۹۷ حدود 9/53 درصد از کل شاغلان مزد و حقوق‌بگیر (مزد و حقوق‌بگیر بخش خصوصی، تعاونی و عمومی) و حدود 1/46 درصد غیرمزد و حقوق‌بگیر (کارفرما، کارکن مستقل و کارکن فامیلی بدون مزد) بوده‌اند.

اگرچه تعداد شاغلان و به تبع آن مزد و حقوق‌بگیران طی سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۷رو به افزایش بوده ولی سهم شاغلان مزد و حقوق‌بگیر، طی دوره مذکور رو به کاهش است که این امر می‌تواند بیانگر کم شدن گرایش به اشتغال مزد و حقوق‌بگیری به‌ویژه در مردان باشد. این گزارش حاکی از آن است که در طول سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۷، سهم اشتغال مزد و حقوق‌بگیری زنان از 5/55 درصد به ۵۶ درصد رسیده این در حالی است که سهم خود اشتغالی میان شاغلان مرد از 1/45 درصد به 6/46 درصد افزایش پیدا کرده است.

با نگاه به نسبت جنسی مزدبگیری می‌توان این‌طور برداشت کرد که نسبت جنسی مزد و حقوق‌بگیری در سال گذشته ۴۲۷ بوده و به‌ازای هر زن نزدیک به چهار مرد در کشور مزد و حقوق‌بگیر هستند. نتایج این گزارش بیانگر آن است که مردان و زنان دسترسی نابرابری به مشاغل مزد و حقوق بگیری دارند به‌نحوی که طی سال گذشته مردان ۸۱ درصد و زنان تنها ۱۹ درصد از تمام مشاغل مزد و حقوق‌بگیری را اشغال کرده‌اند.

به گزارش ایسنا، نتایج طرح آمارگیری مرکز آمار ایران از وضعیت نیروی کار نشان می‌دهد که در بهار امسال از مجموع ۲۷ میلیون و ۳۳۹ هزار و ۴۳۱ نفر جمعیت فعال کشور، ۲۴ میلیون و ۳۸۲ هزار و ۷۴۴ نفر شاغل و دو میلیون و ۹۵۶ هزار و ۶۸۷ نفر بیکار بوده‌اند.