بامداد جنوب: نزدیک
به چهار دهه
است که درهای استادیومهای فوتبال بر روی زنانِ ایرانی بسته شده است و تنها در
معدود مواردی آن هم بهصورت «گزینشی» اجازه ورود زنان به استادیوم داده شده است.
بازی دوستانه ایران-بولیوی و دیدار پرسپولیس-کاشیما در فینال لیگ قهرمانان آسیا،
تنها دو بازی بودهاند که زنانِ ایرانی فرصت حضور در استادیوم را پیدا کردهاند.
اعضای تیمهای فوتبال و فوتسال ردههای سنی زنان، خانوادههای بازیکنان تیم ملی،
روزنامهنگاران و چند بازیگر، از جمله زنانی بودند که بهصورت گزینشی از طرف فدراسیون
فوتبال به استادیوم راه پیدا کردند، تا بهنوعی فشارهای فیفا را از خود دور کنند.
در همان فینال
لیگ قهرمانان آسیا، تماشاگران با شعار «دروغه، دروغه» به نمایش دروغین فدراسیون فوتبال
و وزارت ورزش برای ورود گزینشی بانوان در حضور جیانی اینفانتینو، رئیس فیفا، واکنش
نشان دادند. در همان سفر رئیس فیفا به تهران، او پس از ترک ایران، عنوان کرد که از
رئیسجمهور ایران، حسن روحانی قول گرفته که شرایط برای ورود زنان به استادیوم
فراهم شود. پیش از آغاز فصل جدید لیگ برتر و شروع مسابقات مقدماتی جام جهانی ۲۰۲۲ قطر، اینبار فیفا در نامهای
مهم به فدراسیون فوتبال ایران اعلام کرد که تا ۱۵ جولای (۲۴ تیر ۱۳۹۸) باید مساله ورود زنان به
استادیوم را برای مقدماتی جام جهانی برطرف کند.
در شرایطی که
بسیاری از مراجع تقلید معتقدند که حضور بانوان در ورزشگاه رسوایی بهدنبال دارد و
باید از ورزشگاه برای تبلیغ دین استفاده کرد، در آخرین نظرسنجی که در سایت طرفداری
بهعنوان یکی از سایتهای برتر کشور انجام شده، ۹۳ درصد از شرکتکنندگان حتی
موافق بودند که فوتبال ایران تا زمان آزادی اجازه ورود زنان به استادیوم، تعلیق
شود. این شرکتکنندگان بیشتر کسانی هستند که شور و اشتیاق فراوانی برای دنبال کردن
فوتبال داخلی دارند اما با این وجود حاضر هستند این شور و اشتیاق از آنها گرفته
شود، تا زمانی که زنان هم بهراحتیِ آنها بتوانند به داخل استادیومها بروند. بهرغم
این، اظهارنظرها و نقل قولهای متفاوتی هم مطرح شده، معاون قوه قضائیه مشکل ورود
زنان به استادیوم را «نگاه کردن زنان به بدن نامحرم» اعلام کرده بود.
از همه این
نگاههای متناقض که بگذریم، واقعیت این است که تفاوتهایی به نسبت تفکرات رادیکالی
پنج سال گذشته دیده میشود، تابوی ورود زنان به استادیوم شکسته شده است اما سیاست
گزینشی که بهنظر میرسد وزارت ورزش اتخاذ کرده، تنها زنان را بهعنوان ابزاری برای
فرار از تعلیق فوتبال ایران تبدیل کرده است. بسیاری شروع نشدن لیگ برتر در زمان
مقرر را بیربط به تهدید فیفا نمیدانستند، لیگی که سرانجام قرار است، فردا قرعهکشی
شود.
اما صحبتهای روز
گذشته معاون وزیر ورزش باز هم زنگ خطر را به صدا در آورده است، بهنظر میرسد
وزارت ورزش قرار است همانجایی که فیفا قدرت دخالت دارد، بهصورت گزینشی اجازه
ورود بانوان به استادیوم را بدهد و معاون وزیر ورزش در همان مصاحبهای که اعلام میکند
فرزند دخترش در امریکا آزادانه مشغول زندگی است، بهصراحت همزمان اعلام میکند
اعتقادی به حضور زنان در استادیومها برای مسابقات لیگ برتر ایران ندارد. برگزاری
کمپینهای مختلف، همراه با فشار سنگین فیفا به فدراسیون فوتبال که بیشتر حاصل تلاشهای
فاطما سامورا، دبیرکل این نهاد بوده است، حالا مسوولان وزارت ورزش را وادار کرده
که شرایط را برای ورود زنان به استادیوم در بازیهای ملی فراهم کنند، آنها مدعی هستند
که اینبار این زنان گزینشی نخواهند بود و همه آزادانه میتوانند از 10 درصد
بلیتی که به آنها اختصاص یافته است، خریداری کنند و راهی استادیوم شوند اما همچنان
انتخاب بازیهایی که زنان اجازه حضور در استادیومها را خواهند داشت، طبق گفته
معاون وزیر ورزش، «گزینشی» خواهد بود. زنان فقط برای اندک بازیهای تیم ملی در طول
یک سال که شاید تعدادش بهاندازه انگشتان دست هم نرسند، اجازه محدود برای حضور
در استادیوم خواهند داشت.
البته نمیتوان
فقط توپ را به داخل زمین طرف مقابل انداخت، بخشی از تقصیرها هم به گردن باشگاهها،
بازیکنان و حتی برخی خبرنگاران است. باشگاههایی که برای هوادارانشان اهمیت قائل
هستند، بهعنوان نمونه داماش گیلان را بهخاطر داریم که برای احترام به هوادارانش
که به استادیوم راه پیدا نکرده بودند، حاضر به انجام بازی نشد اما آیا تیمی پیدا
میشود که اعلام کند تا زمان نیامدن هواداران زن خود در استادیوم، بازی نمیکند؟
در نخستین جلسه تمرینی استقلال در فصل جدید، زنان زیادی پشت درهای بسته زمین تمرین
حضور داشتند اما تلاش قابل توجهی از جانب بازیکنان و مدیریت تیم برای ورود آنها
صورت نگرفت، این مسائل مختص به یک تیم نیست، صرفا برای ذکر نمونه مجبور میشویم از
تیم خاصی نام ببریم.
نقش
و اثرگذاری خبرنگاران در این موضوع هم بسیار کمرنگ است، بسیاری از خبرنگارانی
که در شبکههای اجتماعی خود، تا دلتان بخواهد به این موضوع پرداختهاند در رسانه متبوعشان،
به دلایلی نامشخص، به این موضوعات اشارهای ندارند. شکستن کامل این تابو، یک تلاش
جمعی از این طرفِ زمین هم میخواهد. در پایان، سوال بزرگ همچنان این است که
چه زمانی شرایطِ حضور آزادانه و بدون اعمال سلیقه زنان در استادیومها فراهم میشود
و آیا باز هم بازیگران و ورزشکارانی که قبلا گزینشی در استادیومها حاضر
شدهاند و در تضییعِ حق دیگر زنانِ هموطن خود شریک بودهاند، باز هم حاضر هستند ابزاردست
متولیان ورزش کشور باشند؟