داود علیزاده:
در دولت نهم
ناگهان دانشگاههای مختلف همچون قارچ رشد کردند. دانشگاههایی که در لوای علمی
کاربردی، غیرانتفاعی و پیامنور در اصل برای رقابت با دانشگاه آزاد و به بهانه
پوشش درخواست متقاضیان تحصیلات دانشگاهی ایجاد شدند. حال پس از گذشت تنها یک دهه،
وجود این دانشگاههای بیکیفیت به یکی از معضلات نظام آموزشی ایران مبدل شده است.
سطح نازل تدریس، سهلگیری و مدرکگرایی از پیامدهای رشد این دانشگاهها به شمار میآید.
عزم دولت دهم
و یازدهم تعطیلی این نوع دانشگاهها با وجود پیامدهای مختلفشان بود. از همینرو شعبههای
علمی کاربردی وابسته به دولت، غیرانتفاعی فاقد استاندارد و ... از پذیرش دانشجو
منع شدند تا با پایان تحصیل دانشجویان فعلی، تمامیت آن برچیده شود.
دانشگاه جامع
علمی و کاربردی، دانشگاهی نیمهدولتی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است.
تاسیس دانشگاه جامع علمی-کاربردی در مهرماه سال ۱۳۷۰ به تصویب رسیدهاست و امروزه بر
اساس آمار وبسایت دانشگاه دارای حدود ششصد مرکز آموزشی فعال در رشتههای مختلف مهارتی
در سراسر کشور است. بسیاری از شعبههای این دانشگاه در سالهای اخیر تعطیل شده
است.
به گزارش ایسنا،
رئیس دانشگاه علمی کاربردی کشور با بیان این که از ۱۱۰۰ مرکز علمی کاربردی، اکنون تنها
۶۰۰ مرکز فعال است، گفت: فعالیت ۳۶۰ مرکز بر اساس مصوبه شورای عالی اداری متوقف شده
است و پذیرش دانشجو ندارند.
محمدحسین امید
در کنفرانس خبری با اشاره به طرح آمایش سرزمینی در وزارت علوم بیان کرد: منظور از آمایش،
کاهش مراکز نیست؛ بلکه تحقق نیازهای آموزش عالی در هر منطقه متناسب با شرایط آن است.
بهدنبال برنامههای توسعهای متناسب با نیاز استانها با کمک استانداریها در قالب
برنامههای ۵، ۱۰ و ۲۰ ساله هستیم.
رئیس دانشگاه علمی
کاربردی کشور به ساماندهی مراکزی که حداقلهای کیفی را نداشتهاند هم اشاره و بیان
کرد: این مراکز توجیهی برای فعالیت نداشتند که تعطیل شدند؛ اما در ارتباط با طرح آمایش
هیچ مرکزی تعطیل نشده است.
امید با اشاره
به این که آموزشهای مهارتی در اولویت قرار دارد، تصریح کرد: این دانشگاه متولی آموزشهای
خاص است و دانشآموختگانی تربیت میکند که متخصص در یک فن یا حرفه خاص باشند. دانشجویانی
که مهارت خاص میبینند از شانس بیشتری برای اشتغال برخوردارند. در کلان موضوع نیز دانشآموختگان
ما اشتغال پذیری بالاتری دارند.
اما باید این
نکته را در نظر گرفت که هرچند گفته رئیس دانشگاه علمی و کاربردی روی کاغذ صحیح به
نظر میرسد؛ اما در عمل و با سابقهای که از دانشگاه علمی کاربردی ایجاد شده، مشخص
شده که این مراکز تنها بهعنوان موسسههای صدور مدرک در سطح نازل فعالیت کرده است
و بسیاری از کسانی که در این مراکز تحصیل کردهاند، دارای شغل بودهاند و مدرک خود
را افزایش دادند که این مدارک کارایی چندانی برایشان نداشته است.
با وجود این، به
گفته رئیس دانشگاه علمی کاربردی کشور، طبق آخرین آمار بیش از ۴۰ درصد دانشجویان دانشگاه
جامع که شاغل هستند، در زمینه تحصیل خود مشغول هستند.
امید در بخشی از
سخنانش به وجود صندلی خالی در برخی از واحدها و مراکز دانشگاه علمی کابردی اشاره و
تصریح کرد: در گذشته بر توسعه کمی تمرکز کرده بودیم و این امر موجب افزایش صندلی خالی
بیشتر شد. در ماه سال گذشته حدود یکمیلیون ظرفیت داشتیم؛ اما در سال تحصیلی جاری این
نسبت اصلاح شده است. در سال ۹۷ با کاهش شدید مواجه شدیم بهدلیل اینکه نظام جدید آموزش
و پرورش خروجی نداشت؛ اما امسال با توجه به دانشآموختگان هنرستانی میتوان امیدوار
بود که میزان استقبال بیشتر شود.
وی با بیان این
که از سال ۹۴ تاکنون شاهد کاهش یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفری دانشجو داشتیم، گفت: ساماندهی
دانشجویان اولویت وزارت علوم است و ماموریتگرایی و طرح آمایش نیز جزء تغییرات بنیانی
در وزارت علوم محسوب میشود؛ اتفاقی که سالها پیش در دانشگاه جامع علمی کاربردی افتاده
است.
رئیس دانشگاه علمی
کاربردی کشور همچنین با بیان این که مدرسین جدید دانشگاه همه باید فرایند جذب را طی
کنند، افزود: در یک سال و نیم اخیر مدرسان قبلی را هم مورد ارزیابی قرار دادیم که ارزیابی
در اغلب استانها به پایان رسیده است.
امید با بیان این
که اگر مدرسی شرایط حداقلی را نداشته باشد، از گردونه تدریس در دانشگاه خارج خواهد
شد، خاطرنشان کرد: برای مهر ٩٨ صرفا مدرسینی در کلاسها تدریس خواهند کرد که از این
فرایند عبور کرده باشند و تائیدیه هیات جذب را داشته باشند.
وی سابقه تحصیلی
و تجربه مهارتی را از مولفههای مهم جذب مدرسین جدید در دانشگاه علمی کاربردی کشور
مطرح و با بیان این که حداقل مدرک تحصیلی فوق لیسانس و حداقل سن ۲۸ سال است، تصریح
کرد: هر سال یک یا دو نوبت فراخوان جذب مدرس را اعلام میکنیم و امسال هم شهریورماه
این اقدام انجام خواهد شد. البته این به آن معنا نیست که از سایر سطوح تحصیلی مدرسی
را جذب نمیکنیم، دانشگاه علمی- کاربردی با توجه به هدف خود، مدرسانی را که دارای سابقه
شغلی و مهارتی باشند، حتی با مدرک دیپلم هم جذب میکند، زیرا در بسیاری از رشتههای
مهارتی، افراد توانمندی برای تدریس هستند که امکان دارد مدرک تحصیلی لازم را نداشته
باشند.
رئیس دانشگاه علمی
کاربردی کشور ادامه داد: در سال ٩٥ به ٩ هزار مدرس نیاز داشتیم که هشت هزار نفر از
آنها از میان ٤٦ هزار متقاضی انتخاب شدند. در سال ٩٧ نیز کمتر از سه هزار تقاضا داشتیم
که همچنان در دست بررسی است.
پیش از این منصور
غلامی در خصوص آخرین تصمیم وزارت علوم برای تجمیع واحدهای دانشگاه علمی کاربردی بهدنبال
اجرای برنامه ساماندهی و تجمیع مراکز آموزش عالی کشور در گفتوگو با ایسنا گفته
بود: در حال حاضر تمامی واحدهای علمی کاربردی وابسته به دستگاههای دولتی تجمیع شدهاند.
در نتیجه محوریت فعالیتهای علمی کاربردی با واحدهای وابسته به بخش خصوصی است. واحدهای
علمی کاربردی وابسته به بخش خصوصی از سوی وزارت علوم حمایت میشوند و کسی قصد تعطیلی
این واحدها را ندارد، اما اگر این واحدها نتوانند شرایط استاندارد لازم را فراهم کنند،
تعطیل خواهند شد.
وزیر علوم در خصوص
استانداردهای مربوط به واحدهای علمی کاربردی بخش خصوصی تاکید کرده بود: فضای فیزیکی
لازم، اعضای هیات علمی ارزیابی شده و رعایت قوانین و مقررات لازم و ابلاغی از سوی وزارت
علوم از جمله استانداردهایی هستند که واحدهای علمی- کاربردی باید این موارد را رعایت
کنند. در این صورت از حمایت جدی این وزارتخانه بهرهمند میشود.
غلامی با بیان
اینکه در حال حاضر واحدهای علمی کاربردی به شکل بسیار خوبی سازماندهی شدهاند، حتی
اساسنامه این واحدها تنظیم شده و قریب به اتفاق این واحدها اساسنامه را پذیرفتهاند
و در چارچوب آن فعالیت میکنند، افزوده بود: حاصل این اتفاق این است که وزارت علوم
بعد از دانشآموختگی دانشجویان این دانشگاه، با اطمینان کامل مدرک آنها را تائید کرده
و به هر جایی که لازم باشد معرفی میکند.
لازم به ذکر
است که ایران در حال حاضر دارای دو هزار و ۶۴۰ دانشگاه و مرکز آموزش عالی و حدود چهار
میلیون دانشجو در کشور است. این عدد و رقم به ظاهر خوب است، اما با توجه به اینکه بین
کمیتگرایی و کیفیت نسبت عکسی با توجه منابع محدود وجود دارد این عدد و رقم خیلی خوشایند
نیست.