بامداد جنوب: امروز 14 شهریورماه، 60 روز از موعد تعیین شده ایران برای اجرای مرحله سوم کاهش تعهدات گذشته و جمهوری اسلامی باید گام سوم خود را اعمال کند. با این حال، طرف اروپایی که در طول چهار ماه گذشته جز مذاکرات برای وقت تلف کردن هیچ گام عملی برنداشته و طرف امریکایی نیز میزان فشار و دامنه تحریم خودش را هم افزایش داده، باید با چماق سنگین ایران روبه‌رو شود اما گویا در دولت آقای روحانی می‌خواهند چوب بسیار سبکی را بردارند.

شیخ حسن روحانی روز گذشته در نشست کابینه حرف‌هایی را در مورد برداشتن گام مطرح کرد و در مورد روند گفت‌وگو با طرف فرانسوی که تلاش می‌کند نقش میانجی را ایفا کند، گفت: برای اگر در ۲۰ مساله اختلاف داشتیم، این اختلاف‌ها اکنون در سه مساله است و بخش عمده آنها حل شده اند اما هنوز به نقطه نهایی نرسیده‌ایم و بعید می‌دانم طی امروز و فردا نیز بتوانیم به توافق نهایی برسیم؛ در نتیجه گام سوم را برخواهیم داشت و جزئیات این گام سوم را طی امروز و فردا اعلام و بر مبنای آن عمل می‌کنیم.

روحانی صبر راهبردی و اقدام ایران را در برابر خروج امریکا از برجام، هوشمندانه خواند و افزود: ایران اولین گام را برداشت و ظرف این اقدام، دو ماه نیز فرصت داد. در همان دوره با چین ، روسیه و اروپایی‌ها صحبت کردیم اما به نتیجه مطلوب نرسیدیم. هر چند که آنها توصیه می‌کردند گام دوم را برنداریم اما چون در عمل آنها کار مهمی انجام نداده بودند، گام دوم را برداشتیم. بعد از گام دوم باز هم گفت‌وگو و مذاکره کردیم. طی این دوره یک گام‌هایی با هم برداشتیم. خیلی فاصله داشتیم در تلفن‌های روز اول بین ما خیلی فاصله بود اما الان کلام همدیگر را خوب می‌فهمیم. آنها می‌دانند ما چه می‌خواهیم و ما هم می‌دانیم آنها چه می‌خواهند و کاملا مفهوم است. در بسیاری از موارد بهم نزدیک شده‌ایم و در برخی از موارد هم هنوز اختلاف نظر داریم و به گام نهایی نرسیده‌ایم.

روحانی از تعیین یک چارچوب پنج‌ماهه تا پایان سال میلادی با فرانسوی‌ها خبر داد و گفت: آنها می‌گویند با اروپایی‌ها و چین و دیگران و خود امریکا حرف می‌زنیم و هماهنگ می‌کنیم و بحث می‌کنیم. حرف ما با فرانسه در این زمینه و به نمایندگی از طرف اتحادیه اروپا و سه کشور بود.

روحانی با اشاره به گام سوم ایران، خاطرنشان کرد: ظاهر این گام سوم، خیلی تکان‌دهنده نیست ولی باطن آن فوق‌العاده مهم است و به نظر من این گام، مهم‌ترین گامی است که برمی‌داریم و آثارش بسیار فوق‌العاده خواهد بود و ان‌شاءالله با این گام سوم، سازمان انرژی اتمی از این روند سرعت معمولی خارج و فعالیتش شتاب می‌گیرد یعنی با دستوری که امروز یا فردا صادر خواهد شد سازمان انرژی اتمی برای رسیدن به اهدافش شتاب فوق‌العاده‌ای می‌گیرد. در عین حال دوماه دیگر فرصت می‌دهیم، ضمن این‌که گام سوم را برمی‌داریم، صحبت می‌کنیم و اگر به توافق رسیدیم باز هم راه برای مذاکره، منطق و توافق وجود دارد.

روایت عراقچی از مذاکرات پاریس

معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان که پس از مذاکرات روز دوشنبه در پاریس هم‌اکنون در اسلوونی بسر می‌برد، در پاسخ به خبرنگاران گفت: محور مذاکرات با فرانسه در خصوص نحوه تامین مطالبه جمهوری اسلامی در خصوص فروش نفت و نحوه تامین درآمدهای حاصله است. جمهوری اسلامی ایران همچنان که بارها اعلام کرده است تنها در صورتی به اجرای کامل برجام برمی‌گردد که قادر به فروش نفت خود و دسترسی به عواید ناشی از آن به‌صورت کاملا قابل استفاده و بدون هرگونه محدودیتی باشد و ابتکار فرانسه دقیقا در همین راستاست.

به گفته عراقچی، به دنبال تماس‌های تلفنی آقای مکرون رئیس‌جمهور فرانسه، به او تاکید شد که یا اروپا می‌بایست از ایران نفت خریداری کند یا معادل فروش نفت را به صورت خط اعتباری، که با درآمدهای نفتی ایران تضمین می‌شود و در حقیقت به‌نوعی به معنای پیش فروش نفت است، در اختیار ایران قرار دهد. میزان این خط اعتباری حدود ۱۵ میلیارد دلار برای مدت چهار ماه یعنی تا پایان آخر سال میلادی است. بدین ترتیب در صورت حصول توافق ایران در چهار ماه آینده معادل صد درصد نفت خود را یا خواهد فروخت یا به‌صورت خط اعتباری دریافت و پیش فروش می‌کند.

عراقچی در ادامه این گفت‌وگو توضیح داد: بعد از دریافت ۱۵ میلیارد دلار جمهوری اسلامی آمادگی گفت‌وگو با کشورهای ۱+۴ را دارد اما واقعیت آن است که هنوز در خصوص دستور کار این گفتگوها اختلاف نظرهای جدی بین طرفین وجود دارد.

وی با اشاره به این‌که گفت‌وگوها درخصوص تعیین دستورکار هنوز ادامه داشته و به هیچ نتیجه مشخصی نرسیده است، تصریح کرد جمهوری اسلامی ایران به هیچ عنوان در رابطه با خطوط قرمز خود با کسی مذاکره نخواهد کرد. از نظر جمهوری اسلامی هیچ مذاکره مجددی در خصوص برجام صورت نخواهد گرفت اما اجرای مطلوب برجام می‌تواند موضوع گفت‌وگوها باشد، با توجه به این‌که طرف مقابل کوتاهی‌های جدی در این زمینه داشته است. همچنین امنیت در کلیه آبراه‌های بین‌المللی می‌تواند موضوع گفت‌وگو باشد. جمهوری اسلامی ایران به شرط تامین امنیت و آزادی کشتی‌های خود در تمامی آبراه‌ها آمادگی دارد در خصوص امنیت و آزادی کشتیرانی در خلیج فارس و تنگه هرمز وارد گفت‌وگو شود.

معاون وزیر امور خارجه در ادامه یادآور شد که از نظر جمهوری اسلامی صورت مساله کاملا روشن است. این‌که اروپایی‌ها نفت ایران را می‌خرند، یا پیش خرید می‌کنند یا خط اعتباری می‌دهند، خودشان می‌دانند و امریکا. از نظر ما بازگشت به اجرای کامل برجام منوط به دریافت ۱۵ میلیارد دلار برای یک دوره چهار ماهه است و در غیر این‌صورت روند کاهش تعهدات ایران ادامه خواهد یافت.

وی در ادامه به این مساله نیز اشاره کرد که بعید می‌داند کشورهای اروپایی تا قبل از ۱۶ شهریور بتوانند گام موثری بردارند بنابراین مرحله سوم کاهش تعهدات از سوی ایران در تاریخ مزبور آغاز خواهد شد. این مرحله شامل بخش مهمی از تعهدات ایران خواهد بود که در زمان خود اعلام خواهد شد.

عراقچی در پایان این گفت‌وگو به شایعات مطروحه در خصوص امکان ملاقات روسای جمهور ایران و امریکا در حاشیه مجمع عمومی آتی سازمان ملل متحد اشاره کرد و گفت: چنین ملاقاتی به هیچ وجه در دستور کار قرار ندارد و همانطور که جناب آقای دکتر روحانی هم تاکید کرده‌اند نه تنها امکان ملاقات دوجانبه وجود ندارد، بلکه قبل از بازگشت امریکا به برجام و رفع مجدد تمامی تحریم‌های هسته‌ای اصولا زمینه‌ای برای حضور امریکا در جلسات مذاکراتی ایران با کشورهای باقیمانده در برجام هم وجود ندارد.