الهام بهروزی:
گناوه یکی از بنادر شمالی استان بوشهر است که به عنوان یکی از درگاههای تجاری جنوب همواره مطرح بوده و هست؛ اما با وجود توسعه اقتصادی همچنان در مسائل محیط زیستی با چالشها و مصائب بیشماری روبهروست که برای خلاصی از آنها نیاز به همت هم‌جانبه مسوولان و مردم دارد.
یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که سال‌هاست این شهر با آن دست به گریبان است، مساله ورود فاضلاب‌ها به سواحل زیبای این بندر و تجمع آنها در خور گناوه است که این موضوع وضعیت بغرنج و بسیار خطرناکی برای شهروندان گناوه‌ای در این محدوده ایجاد کرده است؛ هرچند هر از گاهی در نتیجه اعتراض فعالان مدنی و محیط‌زیستی مسوولان اجرائی شهر قول‌های برای رفع این معضل که سلامت و بهداشت شهری را در هم نوردیده، میدهند؛ اما تاکنون شاهد اقدام شایستهای در این زمینه نبودهایم که مهم‌ترین دلیل آن هم از بی‌مسوولیتی متولیان و مدیران شهری نشات میگیرد.
متاسفانه این شهر در ساماندهی و نظارت بر پساب‌ها و دفع فاضلاب شهری با سوءمدیریت روبهروست و این برای شهر گردشگرپذیری چون گناوه یک آفت به‌شمار می‌رود؛ شهری که در موسم خوش آب و هوای سال پذیرای خیل عظیمی از مسافران و گردشگران است اما همواره وضعیت نامطلوب فاضلاب شهری و آلودگی‌های ساحلی موجب نارضایتی آنها شده است؛ هرچند خانه مشارکت مردمی سلامت گناوه در یکی دو سال اخیر با در اولویت قرار دادن فاضلاب و پسماند سعی در مرتفع کردن مشکلات محیط زیستی شهر داشته است؛ اما تا زمانی که یک اراده جمعی برای رفع این معضل در میان مردم و مسوولان ایجاد نشود نمیتوان به بهبود این اوضاع دل بست.
بدیهی است پس از آلودگی نفتی (نشت نفت، تردد نفتکش‌ها و شناورها) ورود زباله‌ها و پساب‌ها مهم‌ترین عامل آلودگی دریا و خورها به‌شمار می‌رود و خور گناوه هم از تحفه‌های بشری بی‌بهره نمانده و شکلی زشت و بدبو به خود گرفته است؛ بهگونهای که موجب بروز مشکلات عدیده محیط زیستی در منطقه شده و سلامت آبزیان و شهروندان را به خطر انداخته است. افزون بر این آلودگی‌های محیطی و نفتی، رها شدن لاشههای لنج‌های قدیمی در این خور به مشکلات موجود افزوده است.
مسوول خانه مشارکت مردمی سلامت گناوه که در ماه گذشته موفق شد عنوان برتر خانه مشارکت مردمی سلامت کشور را به‌دلیل توجه ویژه به موضوع فضالاب و پساب شهری از آن خود کند، در خصوص آلودگی و وضعیت قرمز خور لنج‌های این بندر به بامداد جنوب گفت: آلودگي‌های خور لنج‌هاي گناوه به درجه‌ای رسیده است که اعتراض فعالان محيط زيستي و سلامت گناوه را برانگیخته است. این معترضان با بازديدهاي ميداني، تهيه گزارش تصويري و انتشار در فضاي مجازي اعتراض خود را از وضعيت بغرنج خور لنج‌هاي گناوه به گوش مسوولان شهرستان رسانده‌اند.
حمید عشایری در خصوص عوامل آلوده‌کننده این خور نیز توضیح داد: ورود مستقيم فاضلاب از كانال‌هاي مختلف، مشاهده مواد نفتي در آب، ريخته شدن پسماندهاي شناورها در آب و حاشيه خور و حضور لنج‌هاي فرسوده غير قابل استفاده در خور گناوه باعث ايجاد وضعيت فاجعه‌آميز زيست محيطي در اين خور شده كه سلامت آبزيان دريايي و شهروندان را در پي داشته است. متاسفانه اين اتفاق برای ما تازگي ندارد و پیش از این نيز به صورت مكرر شاهد آن بوده‌ايم و گواه آن نيز گزارش‌های متعددی است که در این زمینه بارها و بارها در نشریات منتشر شده است.
وی در ادامه با اشاره به اینکه بر اساس بررسیهای صورت گرفته ظاهرا اين اعتراضات باعث شده تا مسوولان شهرستان و اداره‌کل بنادر و دریانوردی استان در هفته گذشته جلساتی را در خصوص وضعیت بغرنج این خور برگزار کنند و بازديدهاي ميداني ر از آن داشته باشند، تصریح کرد: البته نتايج چندانی حاصل نشده و تنها نتیجهای که به دست آمده جمع‌آوري برخي از پسماندها در حاشيه اين خور از سوی شهرداري طي روز گذشته است و از آنجايي كه قصد پيش‌داوري نداريم، اميدواريم اين روند به صورت اساسي و مداوم ادامه بیابد.
مسوول خانه مشارکت مردمی سلامت گناوه در خصوص وجود لاشه لنج‌های فرسوده و مستهلک در این خور گفت: متاسفانه سال‌هاست كه شاهد وجود شناورهاي مستهلك در اين خور هستيم و با وجود گزارشات متعدد تا كنون اقدام موثري در خصوص جمع‌آوري آنها صورت نگرفته است و تنها کاری که صورت گرفته در بعد فرهنگ‌سازي و آموزش به ملوانان و صيادان قدم‌های موثري از سوی اداره‌کل بنادر و دریانوردی استان برداشته شده است.
عشایری در پاسخ به این سوال مبنی بر اینکه به‌عنوان مسوول خانه مشارکت مردمی سلامت استان چه انتظاری از مسوولان در خصوص رفع آلودگی خور لنج‌های گناوه دارید، توضیح داد: انتظار مي‌رود اداره بنادر و دريانوردي اسستان به‌عنوان متولي اصلي خور و نهاد ناظر بر فعاليت‌هاي شناورها در بحث پاكسازي خور از مواد نفتي، شناورهاي مستهلك و جمع‌آوري پسماندهاي داخل خور اقدام کند و اداره آبفا به‌عنوان متولي فاضلاب شهري برای جلوگيري از ورود فاضلاب به داخل خور و شهرداري به عنوان مسوول مستقيم جمع‌آوري پسماندهاي حاشيه خور اقدامات اساسي را در خصوص حل اين معضل انجام بدهند. همچنین شبكه بهداشت، محيط زيست و شيلات نيز به‌خصوص در بحث آموزش و فرهنگ‌سازي و تذكر به متخلفان با جديت بيشتري ورود کنند تا شاهد تكرار اين فجايع محيط زيستي نباشيم.
در پایان این گزارش یادآوری میشود که اگر در بحث دفع پساب و پسماند شهری همه دستگاهها به وظایف خود به صورت اصولی عمل کنند و شهرداری و شورای اسلامی شهر در این حوزه فرهنگسازی و آگاهیبخشی کنند و با تصویب مصوباتی در راستای رفع معضلات محیط زیستی و آلودگی‌های محیطی و بهداشتی گامهای استواری بردارند، بدون‌شک پدیدار آمدن چهره زیبای شهر خواه ناخواه بر روند زندگی و نگرش شهروندان تاثیر مثبت میگذارد؛ اما وقتی که وضعیت بغرنج خور لنج‌های گناوه مورد واکاوی قرار میگیرد، نتایج مایوسکنندهای به دست میآید که نشان از بیدرایتی شورای اسلامی شهر و نهادهای نظارتی، سهلانگاری شهرداری در جمعآوری زباله‌ها و فرهنگسازی، نادیده گرفتن سلامت محیط زیست از سوی اداره حفاظت محیط زیست و اداره آب و فاضلاب در رهاسازی پسابهای شهری و صنعتی به دریا و خور و... دارد. بدیهی است تا زمانی که در مدیریت شهری و رعایت نکات محیط زیستی هم‌افزایی کافی میان دستگاههای دولتی و مردم بهوجود نیاید امید هیچ راحتی برای شهر و موجودات زنده نمیرود. امید که استانداری و متولیان امر از خواب برخیزند و عمق فاجعه محیط زیستی را در جای جای استان ببینند و پیش از اینکه دیر شود، به فکر چارهای باشند.
