الهام بهروزی

کودکان در کنار زنان یکی از قشرهای آسیب‌پذیر اما خلاق و آینده‌ساز جامعه به‌شمار می‌روند که نقش بسزا و تاثیرگذاری را در آینده سرزمین خود ایفا می‌کنند؛ بدیهی است تربیت و آموزش این گروه سنی هماره از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. از این‌رو، در بسیاری از جوامع روی تربیت کودکان در سطح کلان سرمایه‌گذاری می‌شود تا بتوانند نسلی خلاق، تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیرنده به جامعه تحویل دهند که با راه‌اندازی نهادهایی مشخص در این زمینه گام‌های استواری برداشته‌اند. در ایران نیز یکی از دستگاه‌هایی که در کنار نظام آموزشی نقش پررنگی را در پرورش خلاقیت، استعداد و بازشناسی ایده‌های کودکان ایفا می‌کند، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است که از بدو تاسیسش تا کنون در تلاش بوده تا با تدبیر سیاست‎های مدون و کارشناسی‌شده در این زمینه کارامد ظاهر شود و چهره‌های موفقی را به عرصه فرهنگی جامعه تزریق کند.

با این اوصاف، این مجموعه فرهنگی در طول سال با اجرای برنامه‌های متعدد آموزشی و مهارتی و با محوریت کتاب، فضای لازم را برای شکوفایی استعداد، پرورش خلاقیت، افزایش اعتماد به‌نفس و عزت نفس، تقویت حس مسوولیت‌پذیری در کودکان و نوجوانان فراهم می‌آورد تا نسلی متعهد و سالم را به جامعه معرفی کند. از این‌رو کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان امروز به یک نهاد مرجع و کارامد در حوزه کودک تبدیل شده است و توانسته در این زمینه افراد موفقی را در حوزه‌های مختلف پرورش دهد.

در استان بوشهر هم کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تلاش کرده تا با برنامه‌ریزی و اجرائی کردن کارگاه‌های آموزشی و مهارتی بستر مناسب را برای رشد و تعالی کودکان بوشهری مهیا سازد تا کودکانی سالم، شاد و موفق را به جامعه تحویل دهد و این مجموعه با توجه به رسالت ذاتی خود تاکنون نشان داده که برای تحقق اهداف کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بسیار مصمم است و برای روزهای عادی و مناسبت‌های مختلف برنامه‌های پرباری را پی‌ریزی و اجرائی می‌کند که عموما با مشارکت خانواده‌ها و کودکان رنگ هستی به خود می‌گیرد. اکنون در هفته کودک به سر می‌بریم که از شنبه سیزدهم مهرماه آغاز شد و تا 19 مهرماه جاری هم ادامه می‎یابد، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با برگزاری جشن‌ها، همایش‌ها، مسابقات ورزشی و فرهنگی با احترام به ایام صفر و سوگواری اهل بیت (ع) سعی کرده فضای پویا و شادی را برای کودکان بیافریند و اهمیت کودکان و شادابی آنها را به جامعه متذکر شود.

سرپرست کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در خصوص این هفته و شعاری که برای آن برگزیده شده است، به بامداد جنوب گفت: شعار امسال هفته کودک «آینده را باید ساخت» هست که اشاره دارد به واقعیت بزرگ و صد البته مهمی که بازگو می‌کند فردای پیش رو متعلق است به کودکان امروز که بزرگسالان بالغ و توانمند فردا خواهند بود و اگر ما فردایی روشن و بسامان را خواهانیم باید همین امروز برای فردا برنامه‌ریزی کنیم؛ آن هم با محوریت کودکان.

سمیه رسولی که به‌تازگی با حکم فاضل ناظری به‌ سرپرستی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان منصوب شده است، با بیان اینکه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به عنوان یک نهاد فرهنگی متولی امر کودک و نوجوان در کلیه روزهای سال برای مخاطبان اصلی خود -که همان کودکان و نوجوانان هستند- در حال برنامه‌ریزی و اجرای برنامه‌های مختلف با رویکردهای فرهنگی هنری و ادبی است، تاکید کرد: در این یک هفته که به نام کودک و برای کودک نامگذاری شده است، صد البته برنامه‌های بیشتر، بهتر و پربارتری را در نظر گرفته است. در طول این یک هفته در تمامی مراکز فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سراسر استان ما پذیرای کودکان خواهیم بود و حضور کودکان در مراکز با اجرای برنامه‌های مختلف در راستای توان‌بخشی به آنان «مهارت‌آموزی» و کشف و بروز استعدادها ضمن لذت بردن از برنامه‌ها و ایجاد شادی و نشاط است.

وی در خصوص اهداف برگزاری هفته کودک تاکید کرد: هدف از برگزاری هفته ملی کودک و نامگذاری این هفته به نام کودک معطوف کردن نگاه جامعه به اهمیت کودک و زمان کودکی است و ایجاد فضای نرم‌افزاری و سخت‌افزاری مناسب برای رشد همه‌جانبه کودکان است. فعالیت‌های مختلف این هفته باعث ایجاد روحیه شادی و نشاط در کودکان، بالا بردن اعتماد به نفس، ایجاد زمینه رشد در آنها، بروز و شکوفایی استعدادهای آنها و لذت بردن آنها می‌شود.

رسولی در خصوص همکاری اداره‌کل آموزش و پرورش در برگزاری برنامه‌های هفته کودک بیان کرد: در طول این هفته که به نام کودک و برای کودک نامگذاری شده است به‌گونه‌ای برنامه ریزی شده که با همکاری اداره آموزش و پرورش دانش‌آموزان مدارس در همه ویژه‌برنامه‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شرکت داشته باشند و از کلیه برنامه‌های فرهنگی، هنری و ادبی به صورت رایگان بهرمند شوند. در طول این یک هفته عضویت کودکان یا همان دانش‌آموزان در مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان نیز رایگان خواهد بود.

وی در ادامه با تاکید بر اینکه فعالیت‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان به دو صورت فردی و گروهی اجرا می‎شود، تصریح کرد: در فعالیت‌های فردی روی توانمندی‌های فردی کودک کار می‌شود و سعی می‌شود با شرکت دادن او در فعالیت‌هایی نظیر نقاشی، سفال و... به استعدادهای نهفته در وجود او قدرت بروز و شکوفایی دهند. در فعالیت‌های گروهی نیز وقتی کودک در بازی‌های گروهی شرکت می‌کند روحیه تعادل و جمع‌پذیری او تقویت می‌شود، تقسیم کار را یاد می‌گیرد، همکاری را می‌آموزد و از تجربیات دیگران برای پیروزی خویش استفاده می‌کند. در واقع در بازی‌های گروهی کودک می‌آموزد توان دیگران به توانمندی خود بیفزاید و افزون بر اینها، در کانون پرورش فکری ما فعالیت‌هایی داریم از جمله نمایش، تئاتر عروسکی، نقد و بحث کتاب، نشریه‌نگاری، سرود و... که به صورت گروهی با کودک کار می‌شود.

سرپرست کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه کودکان سرمایه‌های آینده جامعه هستند، شما در زمینه پرورش خلاقیت و ایده‌پردازی‌های کودکان چقدر کار می‌کنید، توضیح داد: خلاقیت مفهوم پر اهمیتی است و از کنار آن نباید به سادگی گذشت، ببینید با نگاهی واقع‌بینانه باید گفت که بسیاری از پیشرفت‌های حوزه علم و تکنولوژی و حتی حوزه فرهنگ مدیون همین خلاقیت‌های مخترعین و مکتشفین و اهالی علم است که ما امروز در حال بهره‌گیری از آنها هستیم. در واقع، خلاقیت یک ابتکار است برای حل مشکلات و حالا تصور کنید که یک کودک خلاق باشد، چه می‌شود؟ در برابر مشکلات تسلیم نخواهد شد و دست به ابتکار برای حل مشکلات خواهد زد. بنابراین خلاقیت نباید دست‌کم گرفته شود.

بنابراین در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان اساس کلیه فعالیت‌ها بر خلاقیت است، در نقاشی، در ساخت عروسک‌ها، در کارگاه‌های ادبی و نوشتن‌های خلاقانه و... همه سعی می‌شود به‌صورت غیرمستقیم به کودک آموزش داده شود که خلاقانه کار را انجام دهند نه کلیشه‌ای و از منظر و معبری که دیگران رفته‌اند و تکراری است.

رسولی همچنین در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه برای داشتن کودکان شاد چه برنامه‌هایی را مدنظر قرار داده‌اید، گفت: تقویت روحیه پرسشگری، تقویت روحیه جمع‌پذیری از طریق تقسیم کار در کارهای گروهی، عرضه خود و پذیرش دیگران، تقویت هوش هیجانی، تقویت اعتماد به نفس و... همه می‌تواند کارهایی باشد که منجر به شادمانی درونی کودک و بروز نشاط شود. از این رو ما در کلیه کارها و فعالیت‌ها سعی می‌کنیم این اتفاق بیفتد .

وی در خصوص اینکه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در مانوس کردن کودکان به کتاب چگونه عمل می‌کند، تصریح کرد: ببینید مراکز فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در وهله نخست کتابخانه‌های تخصصی کودک و نوجوان هستند که کتاب‌های مختلف در موضوعات و عناوین مختلف به سهولت در اختیار کودکان گذاشته می‌شود. در مورد کتاب و کتابخوانی باید عرض کنم که افزایش سرانه مطالعه در کشور به برنامه‌ریزی جامع و کاملی نیاز دارد که نخستین لازمه اجرائی شدن آن علاقه‌مند کردن کودکان به کتاب و کتابخوانی است تا در بزرگسالی در درون آنها نهادینه شود .بی‌شک توانمندی کودکی که با کتاب بزرگ می‌شود در مقایسه با کودکی که کتابی مطالعه نکرده و علاقه‌مند به کتاب نیست، بسیار متفاوت است. کتاب دانش کودک را از محیط پیرامونش افزایش می‌دهد، موجب آگاهی او می‌شود، دایره واژگانش را گسترده‌تر می‌کند که این برای برقراری ارتباط موثر با دیگران بسیار کمک‌کننده است، تفکر تحلیلی را در او تقویت می‌کند، تمرکز را در کودک بیشتر می‌کند و فواید بسیار دیگری که در این مقال نمی‌گنجد.

سرپرست کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان در پایان تاکید کرد: با رعایت هر چه بیشتر فاکتور‌های پیشرفت و با شناخت از حوزه کار تخصصی خود و با تکیه بر خردجمعی و استفاده از نظر صائب صاحب‌نظران حوزه کودک و نوجوان در تلاش هستیم که با هم‌افزایی دیگر نهادهای فرهنگی در سطح استان برنامه‌های ویژه و خاص برای کودکان استان داشته باشیم، از جمله برای کودکان کار، کودکان بدسرپرست یا بی‌سرپرست یک طرح ویژه خواهیم داشت. همچنین در حوزه سلامت اجتماعی کودکان و حقوق شهروندی. از طرفی گستردگی فعالیت‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و معرفی بیشتر و بهتر آن به خانواده‌ها هم در دستور کار قرار داده‌ایم تا با همراهی خانواده‌ها بتوانیم فرزندانی شاد و خلاق را به جامعه معرفی کنیم.