ابوعلی زرین‌قلم:
امروز نخست‌وزیر پاکستان به تهران سفر می‌کند تا در دیداری دوباره از ایران، تلاشی مجدانه کند که شاید باب مذاکره‌ای میان ایران و آل‌سعود باز شود. عمران‌خان که ماه گذشته میلادی و پیش از سفر به مقر سازمان ملل در نیویورک به جده رفت و در آنجا با شاه و ولیعهد سعودی دیدار کرد و در امریکا نیز دیداری با رئیس‌جمهور کشورمان داشت حالا با همان ماموریت راهی ایران می‌شود.
نخست‌وزیر پاکستان در دیدار ماه گذشته با روحانی در نیویورک گفت که از طرف ولیعهد سعودی مامور شده باب مذاکره و میانجیگری با ایران را باز کند! این گفته البته طبق معمول همیشه از سوی سعودی‌ها ابتدا با سکوت برگزار شد و در آستانه سفر او به تهران آنها مدعی شده‌اند که هیچ درخواست میانجی و مذاکره‌ای با تهران نداده‌اند! با این حال، مقامات ایرانی تاکید دارند که عمران‌خان با دستور کار میانجیگری میان دو کشور به تهران سفر خواهد کرد و پیش از این نیز تهران نامه‌ها و مرسولاتی را از طرف سعودی‌ها در مورد مذاکره داشته است!
درخواست میانجیگری نداشته‌ایم!
با این حال، وزارت امورخارجه پاکستان در بیانیه‌ای گزارش‌هایی مبنی بر درخواست ریاض از نخست‌وزیر پاکستان برای میانجیگری میان ایران و عربستان را تکذیب کرد. بر اساس این بیانیه، گزارش‌هایی در برخی رسانه‌های خارجی مبنی بر این وجود دارد که مقامات سعودی و حتی محمد بن‌سلمان ولیعهد عربستان نامه یا پیامی را به نخست‌وزیر پاکستان برای گفت‌وگو میان تهران و ریاض تحویل داده تا او به رهبری ایران ارائه دهد. این گزارش‌ها بی‌اساس هستند و هیچ پیام یا نامه‌ای منتقل نشده و به‌علاوه ولیعهد سعودی از پاکستان نخواسته است که نقش میانجی میان ایران و عربستان را ایفا کند.
وزارت امورخارجه پاکستان همچنین تاکید کرده است که هرگونه گفت‌وگوی احتمالی میان دو کشور (ایران و عربستان) با ابتکار عمل پاکستان انجام خواهد گرفت. لازم به ذکر است که احتمال برقراری گفت‌وگو میان ایران و پادشاهی عربستان که هر دو کشورهای برادر پاکستان هستند، نتیجه تلاش نخست‌وزیر (پاکستان) برای برقراری صلح در منطقه است.
با توجه به این بیانیه، باید گفت که میانجیگری ابتکار خود نخست‌وزیر پاکستان بوده است! هر چند در این مورد نامه‌ها و واسطه‌های دیگر را نمی‌توان نادیده گرفت!
استقبال ایران از مذاکره
سخنگوی وزارت خارجه کشورمان با بیان اینکه نخست‌وزیر پاکستان در دومین سفر خود به تهران در سال جاری با رئیس‌جمهور و رهبر انقلاب دیدار می‌کند، گفت: مهم‌ترین مسائل منطقه و عرصه بین‌الملل و همچنین آخرین تحولات روابط دوجانبه بین ایران و پاکستان از مهم‌ترین محورهای گفت‌وگوی این مقام پاکستانی با مقامات جمهوری اسلامی خواهد بود.
سیدعباس موسوی با بیان اینکه در چارچوب روابط دیرینه و دوستانه بین ایران و پاکستان، عمران‌خان نخست‌وزیر پاکستان دومین سفر خود به ایران را در سال جاری انجام خواهد داد، افزود: این سفر در چارچوب همکاری‌های نزدیک و دوستانه بین دو کشور انجام می‌شود و ایشان در جریان سفر به تهران علاوه بر دیدار با رئیس‌جمهور با مقام معظم رهبری نیز دیدار می‌کند.
این دیپلمات کشورمان با بیان اینکه مسائل منطقه، عرصه بین‌الملل و آخرین تحولات در روابط دوجانبه ایران و پاکستان از مهم‌ترین محورهای گفت‌وگوی این مقام پاکستانی با مقامات جمهوری اسلامی ایران خواهد بود در پاسخ به این سوال که آیا نخست‌وزیر پاکستان بر اساس اخبار منتشرشده برای میانجیگری بین تهران و ریاض به ایران سفر می‌کند، گفت: از موضوع میانجیگری مطلع نیستم. باید دید که ایشان در جریان این سفر چه مذاکرات و محورهایی را مطرح می‌کنند. طبیعتا موضوع‌های منطقه‌ای و تحولات در منطقه از محورهای گفت‌وگوی ایشان با مقامات جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.
موسوی در گفت‌وگو با خبرگزاری صدا و سیما، خاطرنشان کرد: ایران بارها اعلام کرده که با میانجی و بدون میانجی آماده است با همسایگان خود از جمله عربستان گفت‌وگو و رایزنی کند که اگر سوءتفاهمی وجود دارد این سوءتفاهم‌ها برطرف شود. چنانکه اجازه ندهیم که اشخاص ثالث و کشورهای فرامنطقه‌ای از شرایط در منطقه سوءاستفاده کنند و بخواهند از این طریق در امور منطقه دخالت کنند.
این دیپلمات کشورمان با تاکید بر اینکه آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای گفت‌وگو با کشورهای منطقه شامل همه است و ما این موضوع را بارها اعلام کرده‌ایم، ادامه داد: طرح‌ها و ابتکاراتی نیز در این راستا از سوی جمهوری اسلامی ایران مطرح شده است و ما از کشورهایی که با حسن‌نیت خواستار ایجاد امنیت در منطقه هستند استقبال کرده‌ایم و اگر در جریان این سفر این موضوع مطرح شود ایران این صحبت‌ها را خواهد شنید.
عربستان، پاکستان را واسطه نمی‌کند
از سوی دیگر یکی از دیپلمات‌های قدیمی بر این باور است که اسلام‌آباد می‌داند اگر بتواند در تلاشی برای بهبود روابط ایران و عربستان نقش‌آفرین باشد می‌تواند با پشتوانه اسلامی در مقابل هند در قضیه کشمیر و فشاری که به وجود آمده از وضعیت استفاده کند.
قاسم محبعلی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در ارزیابی خبر منتشرشده مبنی‌بر درخواست عربستان سعودی از نخست‌وزیر پاکستان برای میانجیگری میان تهران و ریاض، گفت: پاکستانی‌ها بی‌شک علاقه‌مند هستند که در این مسیر نقش‌آفرین باشند اما اینکه واقعا ماموریتی یا درخواستی از عربستان سعودی گرفته باشند بحث دیگری است؛ پاکستان دوست دارد در زمانی که اختلاف یا شکافی در منطقه رخ می‌دهد فعال باشد و بتواند بهره‌برداری خاص خود را انجام دهد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر پاکستان درگیر بحران کشمیر بوده و تحت فشار هند قرار گرفته است این تلاش می‌تواند موقعیت این کشور را بهبود ببخشد و عربستان را تشویق کند که در یک ائتلاف اسلامی به کمک این کشور بشتابد، افزود: اسلام‌آباد می‌داند اگر بتواند در تلاشی برای بهبود روابط ایران و عربستان نقش‌آفرین باشد، می‌تواند با پشتوانه اسلامی در مقابل هند در قضیه کشمیر و فشاری که به وجود آمده از وضعیت استفاده کند. عمران‌خان همچنین با این اقدام می‌تواند در داخل کشور نیز اعتبار خود را افزایش دهد، چراکه مردم این کشور بخشی به ایران و بخشی به عربستان علاقه‌مند هستند. با این وجود اینکه آیا به راستی عربستان چنین ماموریتی را به نخست‌وزیر پاکستان داده یا این ماموریت خودخوانده است، بنده این احتمال دوم را بیشتر محتمل می‌دانم و این موضوع می‌تواند ابتکار شخصی خود عمران‌خان باشد.
در پایان باید گفت که آنچه در سفر یک روزه نخست‌وزیر پاکستان قابل توجه است، تلاش‌های اسلام‌آباد از ظرفیت‌های جهان اسلام جهت تقویت جایگاه خود نزد جهان اسلام، به‌ویژه در ماجرای کشمیر است. پاکستانی‌ها استان ماهیگیری از شرایط سخت و شکننده هستند.
پربازدید ها