جواد شکریان:
پروتئین در همه جای بدن یافت میشود. عضلات، پوست، مو، استخوان و خون
ما عمدتا از پروتئین ساخته شده است. کارشناسان تغذیه معتقدند که کمبود پروتئین
موجب بروز مشکلات زیادی در بدن انسان میشود، به همین دلیل مصرف روزانه پروتئین
اهمیت زیادی دارد. گوشت یکی از مهمترین منابع پروتئین حیوانی محسوب میشود، بهگونهای
که مصرف آن در کنار مصرف لبنیات یکی از شاخصههای مهم توسعهیافتگی کشورها محسوب
میشود؛ بر همین اساس، سرانه مصرف این ماده غذایی در کشورهای توسعهیافته بالاتر
از سایر کشورهاست.
نگاهی به آمار مصرف سرانه گوشت در کشورها و فرهنگهای مختلف، حاکی از
آن است که مصرف گوشت در این کشورها به عوامل گوناگونی بستگی دارد، برای مثال گوشت
خوک در کشورهای مسلمان و گوشت گاو در هندوستان مورد استفاده قرار نمیگیرد و همین
امر تا حدودی میتواند مصرف این ماده غذایی را در برخی از کشورها تحتشعاع قرار
دهد با این حال، با نگاهی کلی به آمارها در مییابیم که نرخ سرانه مصرف گوشت با
میزان توسعهیافتگی کشورها رابطه مستقیمی دارد؛ تا جاییکه مصرف گوشت در کشوری
مانند امریکا بیش از سه برابر و در کشورهای اروپایی بیش از دو برابر ایران است.
البته با نگاهی به بررسیهای آماری صورتگرفته در کشور و همچنین با توجه به افزایش
چندبرابری قیمت گوشت در سال گذشته، میزان مصرف سرانه گوشت در خانوارهای کمدرآمد
به فاجعه نزدیک است و نشان میدهد که این ماده غذایی ارزشمند از سفره بسیاری از
اقشار ضعیف جامعه پرکشیده است.
در همین راستا و بر اساس اطلاعات بودجه خانوار مرکز آمار ایران، هر
خانوار ایرانی در سال ۹۷ بهطور متوسط ۲۴ کیلوگرم گوشت دام
مصرف کرده است؛ این در حالی است که متوسط مصرف خانوارهای محروم تنها یک کیلوگرم در
سال تخمین زده شده است.
جزئیات گزارش طرح آمارگیری هزینه درآمد خانوارهای شهری و روستایی در
کل کشور نشان میدهد مصرف برخی کالاهای اساسی از جمله برنج و گوشت درسال 97 کاهش
یافته است. برآورد متوسط مصرف خانوارهای ساکن شهرها و روستاهای کشور در طرح هزینه درآمد
مرکز آمار نشان میدهد در سال 97 هر خانوار ایرانی 2/24 کیلوگرم انواع گوشت دام
مصرف کرده است. بر اساس این آمار کل مصرف گوشت گوساله در یک سال برای خانوار
ایرانی 1/4 کیلوگرم بوده است.
این در حالی است که در سال 96 میزان مصرف گوشت دام در یک خانوار شهری
1/26 کیلوگرم و در خانوار روستایی 66/29 کیلوگرم بوده است.
در سال 97 متوسط میزان مصرف گوشت دام در یک خانوار شهری 816/21 کیلوگرم
و در خانوار روستایی 278/24 کیلوگرم بوده است.با مقایسه این دو آمار میزان مصرف گوشت در خانوار شهری 3/4 و در خانوار
روستایی 3/5 کیلوگرم کاهش یافته است. گفتنی است، با توجه به آمارهای ارائهشده هر
خانوار ایرانی طی سال 1397 بهطور متوسط در ماه حدود دو کیلوگرم گوشت دام مصرف
کرده است.
لازم به ذکر است، این آمار شامل میانگین مصرف تمامی دهکهای جامعه
بوده اما میزان مصرف در دهکهای محرومتر جامعه بسیار پایینتر از این مقدار است.در محرومترین دهک، میزان مصرف گوشت در سال به یک کیلوگرم میرسد که
اختلاف بالایی با میانگین کل جامعه داشته است.
بر این اساس چهار گروه پرهزینه
جامعه بهترتیب 25 کیلو، 45 کیلو، 67 کیلو، 93 کیلوگرم انواع گوشت دام بوده است. بررسیهای
عمومی آمارهای تولیدی مرکز آمار ایران نشان میدهد
در حال حاضر مواردی مثل کف میزان مصرف کالاهای اساسی در سال 97، میزان تولید این کالاها
با محوریت گوشت (دفتر کشاورزی معاونت طرحهایی آماری)، میزان واردات کالاهای مذکور
و همچنین شاخص قیمت مصرفکننده بهصورت ماهیانه تولید میشود. این در حالی است کهبررسی این آمارها برای سال 98 ضرورتی غیرقابل کتمان است. هر چند برای
دسترسی به طرح بودجه خانوار در سال 98 بایستی تا پایان سال منتظر ماند اما با توجه
به احتمال تغییر سیاست ارزی دولت در سال 99 لازم است یک گزارش تحلیلی دقیق از
میزان مصرف خانوارها از کالاهای اساسی تولید، تخمین و در اختیار سیاستگذار قرار
گیرد.
زیر یک/ احتمال آزادسازی صادرات و واردات
شیرخشک با ارز نیمایی
بامداد جنوب: دبیر انجمن صنایع لبنی ایران از احتمال آزادسازی صادرات
و واردات شیرخشک با ارز نیمایی و افزایش عوارض گمرکی برای صادرات خامه از کشور خبر
داد.
به گزارش انجمن صنایع فرآوردههای لبنی ایران، رضا باکری در مورد
احتمال آزادسازی واردات و صادرات شیرخشک از کشور، گفت: از آنجایی که تاکنون
واردات و صادرات شیرخشک در کشور ممنوع بوده است احتمال این موضوع وجود دارد که
صادرات و واردات این فرآورده آزاد شده و با ارز نیمایی و همچنین تعرفه گمرکی چهار
درصد صورت گیرد.
وی در ادامه درباره شیرخام، گفت: از آنجایی که شیرخام اکنون بین دو
هزار و 750 تا دو هزار و 900 تومان و متفاوت از قیمت مصوب تنظیم بازار با قیمت دو
هزار و 390 تومان به کارخانجات تولیدی به فروش میرسد؛ برخی تولیدکنندگان فرآوردههای
لبنی که از خریدن شیرخام با نرخ بالاتر از نرخ مصوب امتناع میکنند دچار کمبود
شیرخام کافی در خط تولید خود هستند، برخی دیگر از کارخانه ها نیز بهدلیل وجود طرح
توسعه و افزایش ظرفیتهای خود از شیرخام کافی برخوردار نیستند. دامدارانی که از
عرضه کافی شیرخام خود به برخی از کارخانههای لبنی خودداری و شیرخام خود را به
تولیدکنندگان شیرخشک کشور میفروشند تا واحدهای لبنی را متقاعد به افزایش قیمت
خرید شیرخام کنند.
بهگفته باکری، با وجود اینکه ما سالیانه در حدود 40 الی 50 هزار تن
کره وارد کشور میکنیم اما صادرات خامه در کشور تعادل بین عرضه و تقاضای چربی را
برهم میزند. در این خصوص تدبیری اندیشیده شده است تا جهت جلوگیری بیرویه از صادرات
خامه، لاجرم افزایش قیمت شیرخام و فرآورده لبنی و همچنین ایجاد تعادل لازم بین
عرضه و تقاضا در بازار، عوارض گمرکی برای صادرات خامه فله و فریز شده 60 درصد در
نظر گرفته شود. البته اجرای موارد فوق منوط تصویب در کارگروه تنظیم بازار کشور است.