داود علیزاده- الهام بهروزی

خلیج فارس یکی از زیباترین خلیج‌های دنیاست که متاسفانه امروز محیط زیست آن تحت تاثیر حضور انسان و اقدامات مخربش دستخوش فاجعه‌ها و مصیبت‌های جبران‌ناپذیری شده است. یکی از رهاوردهای شوم بشر برای خلیج فارس رها شدن پسماندها و پساب‌های صنعتی و غیرصنعتی در سواحل و درون آن است که به گفته مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر، پسماندهای درون سواحل و دریاها در خلیج فارس در حال مبدل شدن به فاجعه‌ای زیست محیطی هستند.

فرهاد قلی‌نژاد در دوره آموزشی مدیریت پسماند در محیط زیست دریایی و تالاب‌ها در استان بوشهر گفت: از قبل می‌پنداشتیم که آلودگی از درون سواحل به دریا وارد می‌شود؛ اما پس از برگزاری برنامه‌های پاکسازی متعدد سواحل در سطح استان، متوجه می‌شدیم که دوباره آلودگی و پسماند به سواحل استان هجوم آورده‌اند. بنابراین باید به سمت طراحی و تصویب برنامه مدیریت زیست بومی در سطح اسکله‌ها و بنادر و همچنین در سطح منابع نفتی استان بوشهر حرکت می‌کردیم.

وی در ادامه با اشاره به اینکه ما در سطح استان بوشهر برنامه‌های آموزشی را برای صیادان، لنجداران، بهره‌برداران از دریاها و سواحل و فعالان و ذینفعان اسکله‌ها در سال ۹۸ برگزار کرده ایم، تصریح کرد که سمن‌های محیط زیستی در این برنامه آموزشی حضور دار‌ند و به مشارکت با اداره‌کل پرداخته‌اند. در همین حوزه مشارکت مردم و جوامع محلی بسیار مهم است و می‌تواند نقش بسیار مهمی را در مدیریت سواحل و دریاها داشته باشد.

این مقام مسوول با بیان اینکه در همین حوزه نیز طرح مطالعاتی مدیریت یکپارچه سواحل در استان بوشهر را با مشارکت ادارات مرتبط تنظیم کرده‌ایم، گفت: از همه ارگان‌های مرتبط با این حوزه درخواست داریم که در کنار محیط زیست استان، این اقدام را اجرائی کنیم. همچنین برنامه مقابله با استحصال از دریا را نیز در سواحل استان پیگیری جدی کرده‌ایم و با تشکیل کارگروه حفاظت از دریا و سواحل استان در سطح استانداری بوشهر، تلاش کرده‌ایم اهمیت و ضرورت توجه به محیط زیست دریایی و سواحل را گوشزد کنیم.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر یادآور شد که پوسیدگی خطوط انتقال نفت و نبود برنامه‌های مدیریت پسماند دریایی در سال‌های اخیر باعث شده که با حجم عظیمی از آلودگی پسماندها در سواحل استان مواجه بشویم.

طبق پایشی که صورت گرفته است رهاسازي نفت، پسماندهاي نفتي، پساب‌هاي صنعتي و فاضلاب شهري در آب‌هاي خليج فارس موجب مرگ تدریجی آبزیان و موجودات دریایی شده تا جایی که براساس شواهد، بسياري از مرجان‌هاي دريايي در مرزهاي آبي ایران در حال نابودی و آب‌هاي ساحلي درحال تبديل شدن به مرداب هستند؛ افزون بر آن، موجودات متنوعي مانند هفت گونه از كوسه‌ها، پنج‌گونه از دلفين‌ها، قارچ‌ها، جلبك‌ها، صدف‌ها، خيارهاي دريايي، مارهاي دريايي، لاك‌پشت‌ها و ... در این خليج زيست مي‌كنند كه به‌دليل رهاسازي نفت، پسماند نفتي، فاضلاب شهري و صنعتي درحال نابودي هستند. امید می‌رود که سیاستگذاران و متولیان امر پیش از اینکه دیر شود و خلیج فارس بشود مرداب فارس فکری به حال زیست بوم و محیط زیست این خلیج منحصربه‌فرد کنند.

عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی کشور در خصوص آلودگی‌های دریایی به بامداد جنوب گفت: اصولا مناطق ساحلی و دریایی به‌دلیل منافع سرشاری که برای بشر دارند، از پویاترین مناطق جهان به‌شمار می‌روند و بستر فعالیت‌های عظیم اقتصادی و اجتماعی در جهان هستند. به موازات رشد جمعیت و توسعه فعالیت‌ها در این عرصه‌ها، فشار و استرس بالایی بر مناطق دریایی و ساحلی وارد آمده و این مناطق در معرض انواع آلودگی‌ها و تخریب قرار گرفته‌اند. سازمان ملل از جنبه‌های علمی حمایت از محیط دریایی، آلودگی دریا را چنین تعریف کرده است که آلودگی دریا شامل ورود هرگونه انرژی یا مواد از سوی انسان، به‌صورت مستقیم و یا غیرمستقیم به محیط دریایی است به ‌گونه‌ای که اثرات نامطلوبی بر کیفیت آب دریا، کاهش سازگاری و بقای موجودات آبزی، کاهش فعالیت دریایی مانند ماهیگیری و به خطر افتادن سلامتی انسان داشته باشد.

احسان عابدی ادامه داد: در تعریفی دیگر، آلودگی دریا شامل ورود هر گونه مواد و انرژی از طریق انسان به شکل مستقیم یا غیر مستقیم به محیط زیست دریایی است که اثر نامطلوبی در برداشته و خطراتی برای منابع زنده دریایی و سلامت انسان ایجاد کند و یا مانع از فعالیت‌های دریایی نظیر شیلات شده و باعث کاهش کیفیت آب دریا و کاهش مطبوعیت آن شود که در نهایت باعث ایجاد اثرات منفی و افزایش فقر در سطح جهانی، ملی و محلی به خصوص برای نسل‌های آینده می‌شود.

وی با اشاره به اینکه ما در خلیج فارس و در سواحل ایرانی خلیج فارس از جمله استان بوشهر به‌شدت در حق خلیج فارس و ساحل‌نشینان آن ظلم کرده‌ایم، تصریح کرد: با وضعیتی کاملا غیرانسانی و غیرعلمی در حال کسب ثروت یکجانبه هستیم. تا توانسته‌ایم انواع آلودگی را ایجاد کرده‌ایم و بدون توجه به مفاهیم توسعه پایدار دست به اقداماتی زده‌ایم که عوارض ناشی از آن‌ها گریبانمان را گرفته است و در آینده خفه‌مان می‌کند. شاید این سوال پیش بیاید که توسعه پایدار چیست؟! توسعه پایدار عبارت از مدیریت و حفاظت اساسی از منابع طبیعی و جهت دادن فناوری و سنت‌ها به طریقی است که این اطمینان حاصل شود، نیازهای انسانی در حال حاضر و برای نسل‌های آینده برای همیشه برآورده می‌شود. به عبارت دیگر، توسعه پایدار توسعه‌ای است که نیازهای نسل حاضر را برطرف می‌کند، بدون اینکه برآورده شدن نیاز آیندگان را به مخاطره اندازد.

عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی کشور در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه یکی از آلودگی‌های شایع خلیج فارس آلودگی‌های نفتی است که حیات موجودات دریایی و زیست‌بوم آن را تهدید جدی می‌کند، متاسفانه ما در جنوب کشور به‌خصوص در سواحل استان بوشهر بارها و بارها شاهد این آلودگی‌ها هستیم، از دید شما رهاسازی این نوع آلاینده‌ها بر طبیعت و انسان چه پیامدهایی به‌دنبال خواهد داشت، توضیح داد: با توجه به اینکه دماي آب و شوري بالاي خليج فارس از عوامل استرس‌زای طبیعی در این منطقه هستند، اين گرماي بالا باعث افزايش دو چندان اثرات آلودگي در اين محيط می‌شود، پس به طور طبیعی با شرایطی روبه‌رو هستیم که هر گونه آلودگی در خلیج فارس اثراتی به‌شدت بیشتر از بروز انواع آلودگی در سایر نقاط جهان دارد. خوب این یک هشدار است که بایستی با احتیاط بیشتری با این موضوع برخورد کنیم و احتمال بروز آلودگی در خلیج فارس را به صفر نزدیک کنیم؛ اما کاملا برعکس، اصلا و اصلا این نکته مورد توجه قرار نمی‌گیرد و با قدرت در حال تخریب خلیج فارس هستیم. برای مثال، صنعت شيلات و صنايع جانبي آن که به‌عنوان يكي از محورهاي توسعه اقتصادي استان بوشهر به‌شمار می‌روند، در سال‌های اخیر به علت نداشتن مدیریت مبتنی بر اکوسیستم و طبیعت دچار خسران و آسیب شده‌اند.

عابدی در ادامه در خصوص آلودگی نفتی که نقش مخربی در تخریب زیست‌بوم خلیج فارس دارد، توضیح داد: آلودگي نفتي يکي از مهم‌ترين آلودگي‌هاي وارد شده به محيط زيست دريايي است که از منابع مختلفي از جمله نشت طبيعي نفت از بستر دريا، حمل و نقل دريايي از طریق کشتي‌هاي نفتکش، تصادفات دريايي، حفاري و استخراج چاه‌هاي نفتي و تخليه آب توازن کشتی‌های نفتکش وارد درياها مي‌شود. در محيط‌هاي دريايي ترکيبات نفتي سبک‌تر طي فرايندهاي از قبيل اکسيداسون نوری و اکسیداسيون باکتریایی تجزيه شده؛ اما ترکيبات سنگين نفتي طي جزر و مد بر رسوبات مناطق ساحلي نشت کرده و در طولاني‌مدت به موجودات ساکن منطقه آسيب مي‌رسانند.

وی با بیان اینکه هيدروکربن‌هاي آروماتيک چند حلقه‌اي یا PAHs از مهم‌ترين گروه‌هاي هيدروکربني نفت هستند که به‌علت اثرات بسيار زيانبار بر موجودات زنده از جمله اثرات سرطان‌زايي و جهش‌زايي، مورد توجه محققان قرار گرفته اند، افزود: PAHs ترکیبات غیر قطبی و آبگریزند، نقطه ذوب و جوش بالا و فشار بخار کم دارند. با افزایش وزن مولکولی آن‌ها، حلالیت‌شان در آب کم می‌شود. جرم حجمی ترکیبات PAHs از آب کمتر است به همین دلیل این ترکیبات در سطح آب باقی می‌مانند؛ اما به‌دلیل حلالیت کم و طبیعت آبگریز آن‌ها، با جذب سطحی بر روی ذرات معلق آلی و غیر آلی موجود در ستون آب، وارد ستون آب شده و پس از نشست بر روی رسوبات انباشته می‌شوند و فرصت تجزیه آن‌ها کاهش می‌یابد. در نتیجه، این ترکیبات در رسوبات تجمع یافته و برای مدت طولانی در آنجا باقی می‌مانند و PAHs وارد شده به رسوبات در دسترس موجودات زنده قرار می‌گیرند و سرانجام در موجوداتی که میزان بالای از این ترکیبات را دریافت می‌کنند و یا توانایی متابولیزه کردن آن‌ها را ندارند، تجمع می‌یابند. این سرنوشت آلاینده‌های نفتی است، آلودگی و تخریب محیط زیست دریایی و در نهایت تجمع و انتقال از سطوح تغذیه‌ای پایین به بالا تا اینکه در راس هرم غذایی به انسان برسد و انواع سرطان‌ها را به دنبال داشته باشد.

عابدی همچنین در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه متاسفانه در سطح ساحل نیز شاهد زباله‌هایی هستیم که بازتابی از رفتار مدیریت‌نشده انسان مدرن در برخورد با طبیعت است، چگونه می‌توان فرهنگ استفاده از دریا، جنگل و ... را در جامعه درونی کرد، تصریح کرد: پهنه‌هاي بين جزر و مدي یا همان سواحل مهم‌ترين بخش‌هاي زيست محيطي منطقه ساحلي هستند كه براي مديريت استفاده انسان از دريا و سواحل نيازمند شناخت و برنامه‌ريزی دقیق هستند. اين محدوده با تمركز اكوسيستم‌هاي بسيار ارزشمندي از جمله مصب‌ها، دلتاها، تالاب‌ها، زيستگاه‌هاي مهم حيات وحش، علفزارهاي دريايي، پهنه‌هاي جلبكي، آبسنگ‌هاي مرجاني، جنگل‌هاي حرا، محل تخم‌گذاري لاك پشت‌هاي دريايي، نوزادگاه بسياري از گونه‌ها، محل استراحت و تغذیه بسیاری از پرندگان همراه است. با وجود وسعت كم مناطق ساحلي در مقايسه با ساير زيستگاه‌هاي اقيانوسي، اين مناطق به شدت تحت اثر مداخلات انساني بوده و محل تمركز فعاليت‌هاي توسعه‌ای هستند.

عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی کشور با تاکید بر اینکه زيستگاه‌هاي ساحلی در اثر استحصال زمين برای ساحل‌سازي، توسعه شبكه راه‌ها، توسعه شهري، توسعه صنعتي، بندرسازي و ساخت و سازهاي ساحلي، تغيير كاربري سواحل، برداشت شن از كرانه، عمليات اكتشاف، استخراج و انتقال حاملان انرژي، ريزش آلاينده‌ها و گاه ورود گونه‌هاي بيگانه مهاجم اغلب در معرض آشفتگي قرار دارند، گفت: كاهش و افت كيفيت زيستگاه هاي ساحلي در اثر فعاليت‌هاي انساني، موجب كاهش تنوع زيستي، كم شدن ذخاير و دگرگوني ساختار و فرايندهاي بوم‌شناختي از قبيل پراكنش گونه‌ها، جدا افتادگي زيستگاه‌ها و از بين رفتن كريدورهاي مهاجرت، آشفتگي در شبكه غذايي، اختلال در روابط بين گونه‌اي، تغيير ساختار جمعيت و نرخ نسل‌آوري مي‌شود كه حتی در ارائه خدمات بوم‌شناختي اكوسيستم ساحلي به انسان اثر منفي دارد و مانع تحقق توسعه پايدار در منطقه ساحلي خواهد شد.

عابدی با تاکید بر اینکه يكي از اهداف برجسته توسعه پایدار، درونی‌سازی، فرهنگ‌سازی و مدیریت رفتار انسان‌ها در حفظ و نگهداري مناطق حساس بوم‌شناختي و زيستگاه‌هاي منحصربه‌فردی مانند مناطق حساس ساحلي است، یادآور شد: نواحي حساس ساحلی نواحی هستند كه واجد منابع آسيب‌پذير ساحلي بوده و آسيب‌پذيري شامل پاسخ منفي يك سيستم در برابر وقوع مخاطرات است و يا به بيان ديگر احتمال قرارگيري در معرض فاكتورهاي استرس‌زاي خارجي است. از این‌رو، نهادینه‌سازی فرهنگ توسعه پایدار در احاد مردم و به‌خصوص در میان مسوولان مهم‌ترین اقدام در درونی‌سازی و فرهنگ‌سازی دوستی با طبیعت است. از منظر اجتماعی توسعه پایدار شامل توانمندسازی نهادها، جوامع، تامین مشارکت، تحرک اجتماعی، ایجاد و تعمیق هویت فرهنگی، توسعه و گسترش نهادهای اجتماعی است.

وی در خصوص عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست در حوزه نگهداری و حفظ حیات خلیج فارس بیان کرد: بدون شک همکاران بنده در سازمان حفاظت محیط زیست در حال تلاش برای حفاظت و نگهداری از محیط زیست هستند اما فکر می‌کنم برای اینکه این سازمان بتواند نقش خود را به خوبی ایفا کند نیاز به مشارکت عمومی مردم دارد و بدون آموزش به مردم توقع زیادی از این سازمان نمی‌توان داشت. عملکرد هر نهاد یا سازمانی را در میدان عمل بایستی دید، مناطق حساس ساحلی زیادی در استان بوشهر وجود دارند و این مناطق موقعیتی مناسب برای آزمودن مدیریت محیط زیستی استان بوشهر که در مسیر شتابان توسعه صنعتی قرار گرفته، است. به‌نظر شما انعکاس نظام مدیریتی در حوزه محیط زیست چگونه است؟ از دید شما محیط زیست در تقابل با سیاست و صنعت پیروز بوده یا همواره در این مسیر کوتاه آمده است؟ با نگاه به وضعیت کنونی اکوسیستم‌های حساس ساحلی استان بوشهر مانند پارک ملی دریایی نایبند و صخره‌های مرجانی جزایر خارک و خارکو به راحتی به پاسخ دقیق می رسید که نمره این سازمان محترم چند است.

عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی کشور در ادامه به عمده‌ترین تهدیدات محیط زیستی بالفعل خلیج فارس در استان بوشهر اشاره و بیان کرد: تسطيح خاك در مناطق جزر و مدی و سواحل به وسیله تجهيزات و وسايل مكانيكي که موجب ایجاد گرد و غبار و پراكنش ذرات در اتمسفر، ستون آب و سپس بالا بردن کدورت و از بین بردن شفافیت آب می‌شود. کدورت بالاتر از سطح طبیعی می‌تواند باعث جلوگیری از ورود نور به آب و سپس ایجاد وقفه در چرخه حیات شود. ساخت و سازهای متعدد در مجاورت مناطق حساس ساحلي مانند جنگل‌هاي حرای پارک ملی دریایی نایبند که باعث تخريب جامعه گیاهی خلیج فارس شده و مي‌تواند اثرات منفي بر چشم‌اندازهاي طبيعي خلیج فارس و استان بوشهر داشته باشند.

عابدی با تاکید بر اینکه ايجاد آلودگي‌هاي صوتي ناشي از عمليات ساخت و ساز در سواحل که باعث ایجاد فرسایش زیستگاه‌ها و اختلال در عملکرد آبزیانی مانند پستانداران دریایی می‌شود، از دیگر عوامل تهدیدکننده زیست بوم خلیج فارس است، توضیح داد: رعایت نکردن حریم 60 متری سواحل که باعث ايجاد آسیب و وقفه در سيكل حيات آبزيان ساحلی و از بين رفتن بسترهاي طبيعي در مناطق جزر و مدي می‌شود. تخليه پساب‌هاي صنعتي ناشي از فعاليت پالايشگاه‌ها، واحدهاي پتروشيمي و ساير واحدهاي فعال صنعتی که باعث تغيير در خواص شيميايي آب و همچنين تاثير مستقيم بر آبزيان می‎شود. ورود سموم دفع آفات کشاورزی به محیط زیست دریایی که باعث ایجاد تغییر در خواص شيميايي محيط زيست دريايي خلیج فارس می‌شود. تخلیه فاضلاب‌ها و پساب‎های محلي و شهری ناشی از فعالیت‌های انسانی که باعث ایجاد آلودگی و تغيير در خواص شيميايي آب و همچنين تأثير مستقيم بر آبزیان می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه حفاری چاه‌های نفت و گاز نیز باعث ورود هیدروکربن‌های نفتی به آب و در نهایت آسیب به بوم سامانه و زیست بوم خلیج فارس می‌شود، تصریح کرد: نشت نفت شامل تخليه مواد نفتي به خلیج فارس در هنگام عملیات نقل و انتقال، سوانح دریایی، شست‌وشوي تانكرهاي نفتكش و شن‌ريزي که باعث ورود نفت خام به آب و ایجاد تهدیدات اکوسیستمیک می‌شود. سوزاندن گازهاي ترش و افزايش تعداد مشعل‌هاي گازسوز که باعث افزايش دمای محيط و انتشار ميزان قابل توجهي از گازهاي خطرناك مي‌شود. قاچاق مواد سوختی از سوی شناورهای غیرمجاز که باعث ورود نفت خام ناشی از جابه‌جایی به آب می‌شود. ورود مواد زائد جامد شامل پسماندهای جامد و نخاله‌هاي ساختماني که باعث آلودگي محيط زيست دریایی خلیج فارس در استان بوشهر مي‌شود. ورود شیرابه حاصل از پسماند به خلیج فارس در استان بوشهر که باعث ورود ترکیبات سمی و آلوده به آب مي‌شود.

به گفته عابدی، ورود زائدات پلاستیکی مانند کیسه‌های پلاستیکی به سواحل که باعث تهدید طیف وسیعی از آبزیان بی‌مهره و مهره‌دار مانند پرندگان آبزی و کنار آبزی، لاک پشت‌ها و پستانداران دریایی می‌شود. همچنین زائدات پلاستیکی می‌تواند به‌عنوان یک مساله زیبا شناختی مطرح شود و عواقب منفی بر اقتصاد و صنعت توریسم استان بوشهر داشته باشد. تخليه آب توازن و رسوبات كشتي‌ها که باعث ورود عمدي يا اتفاقي گونه‌هاي مهاجم يا جديد به محيط زيست دريايي خلیج فارس می‌شود كه ممكن است تغييرات عمده و مضري را ايجاد کند.

وی با تاکید بر اینکه لايروبي بنادر، خورها و رودخانه‌ها باعث ایجاد اثرات محیط زیستی ناشی از عملیات لایروبی و تخریب بستر می‌شود، تصریح کرد: انتشار دی‌اکسید کربن و اکسیدهای نیتروژن ناشی از فعالیت نیروگاه‌ها و صنایع ساحلی که باعث انتشار گازهای گلخانه‌ای می‌شود. آلودگی حرارتی نیروگاه‌های تولید برق و آب شیرین‌‌کن‌های سواحل که باعث تغییر دمای آب، کاهش میزان اکسیژن محلول در آب و تاثیر بر کل اکوسیستم خلیج فارس می‌شود. صید بی‌رویه و خارج از فصل که باعث کاهش جدی ذخایر آبزیان تجاری می‌شود. افزایش تلاش صیادی به دنبال کاهش ذخایر آبزیان تجاری موجب تهدید جدی و آسیب جدی به خلیج فارس می‌شود.

آبزی‌پروری بدون مطالعه و بدون رعایت مبانی محیط زیست که می‌تواند آسیب‌های جدی هم به صنعت آبزی‌پروری و هم به خلیج فارس وارد کند. اسیدی شدن خلیج فارس که اثرات عمیقی بر موجودات زنده دریایی دارای غشای آهکی (یا کلسیم کربناتی) مانند مرجان‌ها خواهد داشت.

عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی کشور در پایان در خصوص وظایف صنایع عظیم نفتیو گازی در قبال حفظ حیات خلیج فارس و زیست بوم آن یادآور شد: وظایف این صنایع بزرگ رعایت اصول و مبانی محیط زیست و توسعه پایدار است. همچنین پالایشگاه‌های نفت و واحدهای پتروشیمی مطابق قانون و فارغ از آلاینده بودن و یا نبودن، ملزم به پرداخت یک درصد عوارض آلایندگی هستند که این عوارض بایستی صرف زیر ساخت‌های مرتبط با رفع آثار و آلام آلایندگی و ارتقا محیط زیست بایستی شود. اگر نفت و گاز با توجه به سهم بزرگی که در آلوده‌سازی طبیعت خلیج فارس و ساحل‌نشینان دارد، به همین وظایف قانونی خود عمل کند، خود اقدام شایسته‌ای است و می‌توان با مدیریت صحیح به نتایج مطلوبی رسید.

در پایان باید اشاره کرد کع شاید امروز درک درستی از وضعیت بغرنج خلیج فارس که منابع عظیم نفتی و گازی، جانوران نایاب و کمیاب دریایی، زیستگاه‌های منحصربه‌فرد و اکوسیستم‌های کم‌نظیر ساحلی و دریایی را در پهنه خود جای داده است، نداشته باشیم؛ اما وقتی در این خصوص با صاحب‌نظران و کارشناسان این حوزه به گفت‌وگو می‌نشینیم؛ دردی جانکاه و نگرانی شدیدی بر وجودمان سایه می‌اندازد که با این همه مصیبت‌های محیط زیستی چگونه می‌توانیم به آینده و ایمنی محیط زیست از دست‌اندازی‌های بشر امروزی خوش‌بین باشیم.

باید اعتراف کرد که حال خلیج فارس در استان بوشهر خوب نیست. این در حالی است که این استان بیشترین مرز آبی را با این خلیج دارد؛ اما در سایه سوءمدیریت‌ها و سودجویی‌ها نه تنها به حریم آن به بهانه ساحل‌سازی و توسعه آن و ... بارها و بارها تجاوز شده است، بلکه به‌دلیل آلودگی‌های محیطی نظیر وجود صنایع آلاینده نفتی و گازی و دفع پسماندهای شهری و صنعتی به محیط زیست و اکوسیستم‌های بی‌نظیرش آسیب جدی وارد شده است. این آسیب‌های تا بدانجاست که شاهد دگرگونی‌های محسوس اکولوژیکی این خلیج زیبا هستیم.

احداث بی‌رویه صنایع گازی و پتروشیمی‌ها در حریم خلیج فارس به‌ویژه در جنوب استان، از بین رفتن بخش اعظم آبسنگ‌های مرجانی در جزیره خارکو، تغییر جنسیت تخم‌های لاک‌پشت‌های جزایر نخیلو-دیّر، ورود پساب‌ها و پسماندهای شهری و صعنتی به خلیج فارس، تلف شدن گونه‌های دریایی در اثر آلودگی‌های محیطی، رها شدن بی‌رویه زباله‌های پلاستیکی در بستر خلیج فارس و… از جمله فاجعه‌هایی است که امروز خلیج فارس با آن روبه‌روست. امیدواریم مسوولان امر با تدبیر سیاست‌های بجا و تدوین آیین‌نامه‌های محیط زیستی در حوزه محافظت از خلیج فارس، برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای سمن‌ها و تشکل‌های محیط زیستی به معرفی فرصت‌ها و تهدیدهای محیط زیستی اقدام کنند و از این طریق جامعه را از خطر جدی نابودی زیست بوم خلیج فارس آگاه سازند.