داود علیزاده:
کودکان جهان شگفت‌انگیز خاص خودشان را دارند. هرچند همه بزرگسالان دوران کودکی را پشت سر گذاشته‌اند؛ اما دلیلی نمی‌شود که بتوانند دنیای پر پیچ‌وخم کودکان را به‌درستی درک کنند. از طریق بررسی و تحلیل نقاشی کودکان، می‌توان بینش آن‌ها را در مورد توسعه اجتماعی، احساسی، فیزیکی و فکری هر کودک به دست آورد.
کودکان معمولا از طریق روش‌های فکری، جسمی و احساسی جهان اطراف را کشف می‌کنند. مداد، قلم‌مو و کاغذ بهترین روش برای انتقال ترس‌ها و امیدهای آن‌هاست. پیشرفت نقاشی کودکان در طی یک دوره زمانی می‌توانند رشد فکری آن‌ها را نشان دهد و همچنین توانایی‌ها و مهارت‌های علمی آن‌ها را مشخص کند.
کودکان از طریق نقاشی‌های خود، نظرات و تفسیرهایشان را بیان می‌کنند. نقاشی‌های کودکان بخشی از طبیعت درونی آن‌ها است. هنگامی‌که نقاشی می‌کنند، مواد، مداد رنگی، الگو، اندازه و موقعیت آنچه را که می‌خواهند بکشند با دقت انتخاب می‌کنند که هرکدام نشان‌دهنده بعدی از درون آن‌هاست و می‌تواند اطلاعات دقیقی ارائه دهد.
نقاشی‌های کودکان در فرهنگ‌های مختلف متفاوت است. تحقیقات نشان می‌دهد کودکان در فرهنگ‌های مختلف نه‌تنها در جزئیات طراحی سبک، بلکه در استراتژی‌های اولیه نیز متفاوت هستند. فرهنگ، نقش اساسی در توسعه نمادهای نهادینه دارد. همچنین می‌تواند یک ابزار ارتباطی باشد. کودکانی که هنوز توانایی کافی برای بیان لغات انتزاعی ندارند، از روش‌های ارتباطی مانند نقاشی استفاده می‌کنند. از طریق نقاشی کودکان با افراد خانواده ارتباط برقرار می‌کنند و مهارت‌های زندگی را توسعه می‌دهند و حس اعتماد را ایجاد می‌کنند. نقاشی‌های کودکان دارای نظمی است که به توسعه مهارت‌های حرکتی کمک می‌کند. گستردگی دید کودک، علایق، احساساتی مانند شادی، خشم، غم و اندوه همچنین شیوه زندگی و روش‌های تربیتی تأثیر زیادی بر محتوای آن دارد.
روانشناسی نقاشی کودکان، حاکی از آن است که کودکانی که نقاشی‌های بهتری دارند از درصد هوش عاطفی بالاتری برخوردارند.
بخش ناخودآگاه هر کودک می‌تواند از طریق نقاشی ظاهر شود. طراحی ارتباطی مستقیم با بخش ناخودآگاه دارد و حاوی اطلاعات روان‌شناختی زیادی است که عمق روان کودک را می‌توان از طریق آن احساس کرد. کودکانی که نقاشی می‌کنند بچه‌های خوشحال‌تری هستند. آن‌ها ترس، آرزو، درد و غیره را از طریق نقاشی بیان می‌کنند. همچنین اطلاعاتی در مورد رابطه جهان و دیگر افراد بیان می‌کنند.
یکی از کسانی که در چندین سال اخیر به‌طور خاص نسبت به نقاشی کودکان نگاه ویژه‌ای داشته «نی‌نا غریب‌زاده» است. وی که تاکنون شش نمایشگاه موفق از آثار کودکان را برگزار کرده است، هفتمین نمایشگاه نقاشی خلاق کودکان را با عنوان «آدمک‌ها قصه می‌گویند» در روز جمعه با حضور شماری از مسوولان و هنرمندان در مدرسه تاریخی سعادت افتتاح کرد.
وی در گفت‌وگو با بامداد جنوب با تاکید بر توجه به جهان شگفت‌انگیز کودکان و نقشی که این دوران در شکل‌گیری شخصیت افراد در بزرگسالی دارد، به اهمیت ویژه نقاشی به‌عنوان یکی از ابزارهای مهم بروز خلاقیت در وجوه شخصیتی کودکان اشاره کرد.
دبیر نمایشگاه نقاشیخلاق کودک «آدمک‌ها قصه می‌گویند» با بیان اینکه نقاشی کودکان می‌تواند نشان‌دهنده مسائلی چون ترس، افسردگی، استعداد و ... والدین را به شرکت کودکانشان در چنین کارگاه‌هایی تشویق کرد.
آنچه غریب‌زاده بر آن اصرار داشت، رهایی و آزادی کودک در نقاشی خلاق است. آن چنانکه کودک بدون هیچ واهمه‌ای و با آزادی عمل تصویر ذهنی خود را بر روی کاغذ رسم کند. وی در این رابطه گفت: من به‌عنوان مربی در «خانه قصه» سعی می‌کنم تا جای امکان بستری فراهم کنم که کودک در آرامش ابعاد شخصیت خودش، درونیاتش را روی کاغذ برون‌ریزی کند. هرچند این نقاشی‌ها می‌توانند نشانگر بسیاری از مسائل جهان کودک باشد؛ اما معمولاً کودک را قضاوت نمی‌کنیم و یا حتی درباره ابعاد روانشناسی که در نقاشی‌اش وجود دارد به او چیزی نمی‌گوییم. البته اگر بدانیم مواردی که دارد نقاشی می‌کشد حاکی از بحران عمیقی در وجودش دارد، در این صورت مساله را با والدین در میان می‌گذاریم و سعی می‌کنیم راه‌حلی برای بهبودی وضعیت کودک انجام دهیم؛ اما تاکید اصلی بر تخلیه درونی کودک است.
در ادامه این مربی نقاشی خلاق به جنبه دیگری از کارگاه‌های نقاشی خلاق اشاره کرد و گفت: در واقع نقاشی خلاق در راستای هنردرمانی ترویج می‌شود. ترسیم کردن خیلی زود توانست به عنوان یک تکنیک نتیجه‌بخش برای تشخیص شرایط آسیب شناختی به‌کار رود. به‌طوری که از همین امکان تشخیص ابتدایی، به تدریج روش‌های منظم بسیاری به وجود آمد که امروز آن‌ها را آزمون نقاشی می‌نامند. این آزمون‌ها در تحلیل روانکاوانه پدید آورنده اثر نقش بسزایی دارد. در سال ۱۹۲۵ نولان لوئیس به عنوان یک تحلـیلگر روانی استفاده از نقاشی‌آزاد را برای تحلیل رفتار بزرگسالان روان رنجور آغاز کرد و این شاخه تازه تاسیس به سرعت به‌عنوان یک پارامتر اساسی در کار روانشناسان جای مناسبی یافت. هدف نقاشی‌درمانی فراهم آوردن فرصتی برای افراد بود تا از طریق رنگ‌ها و خطوط احساسات، عواطف، نیازها و حتی دانسته‌های خود را آزادانه و به نحوی که مایل هستند، بیان کنند. نقاشی و سایر هنرها مانند پلی میان دنیای درون و واقعیت‌های بیرونی قرار می‌گیرند و تصویر مانند یک میانجی در فاصله این در عمل کرده و جنبه‌های خودآگاه و ناخودآگاه، گذشته شته، حال و آینده فرد را بازگو می‌کند.
نقاشی بیش از آنکه در تشخیص اختلال‌های روانی بزرگسالان مفید باشد، در شناخت و درمان مشکلات کودکان سازش نیافته، پرخاشگر و بی‌قرار مناسب‌تر است و برای این گونه کودکان زمینه‌ای فراهم می‌کند تا قابلیت و خلاقیت خود را بروز دهند. روند ساختن، ترسیم و نقاشی فرایند پیچیده‌ای است که در طی آن کودک اجزای گوناگونی از تجربیاتش را برای پدیدآوردن کلـیت یک اثر معـنادار مورد استفاده قرار می‌دهد. در این فرایند تولیدی، کودک در قالب یک اثر هنری، چیزی بیش از محصول و در واقع بخشی از خود را به ما نشان می‌دهد؛ اینکه چگونه فکر می‌کند، چه احساسی دارد و چگونه می‌بیند؟ به هنگام ترسیم، فرد نه تنها خود را به شکل غیرکلامی، بیان می‌دارد و از این طریق پویایی روانی و ارتباط بین فردیش را به نمایش می‌گذارد بلکه تعارضات بسیار عمیق خود را نیز فرا فکن می‌سازد؛ بنابراین با استفاده از این ابزار می‌توان نخستین علائم آسیب‌های روانی افراد را شناسایی کرد.
دبیر نمایشگاه نقاشی خلاق کودک به تعداد آثار شرکت داده‌شده در این نمایشگاه نیز اشاره کرد و گفت: در این نمایشگاه که ۱۸۰ اثر از ۴۵ هنرجوی پنج تا ده‌ساله به نمایش گذاشته شده است، سعی کردیم مقطع سنی نقاش را در نظر بگیریم برای همین نقاشی رده سنی نوجوانان را در نمایشگاه دیگری که به‌زودی بعد از این نمایشگاه برگزار خواهد نمایش داده می‌شود.
نی‌نا غریب‌زاده درباره موضوع و تکنیک‌های استفاده‌شده در این نقاشی‌ها نیز افزود: آثار ارائه‌شده در این نمایشگاه در موضوع‌های مختلف نقش آدمک‌ها در قصه‌های نقاشی بچه‌ها با تکنیک‌های آبرنگ، گواش، ماژیک و اکرولیک است.
وی با بیان اینکه این نمایشگاه حاصل 9 ماه فعالیت مستمر هنرجویان در «خانه قصه» بوشهر بوده است، تاکید کرد که برخی از هنرجویان چندین سال است که در کارگاه و دوره‌های این موسسه شرکت می‌کنند و هر ساله خروجی فعالیت هنرجویان به‌صورت نمایشگاه گروهی به نمایش گذاشته می‌شود.
غریب‌زاده در ادامه با اشاره به اهداف برگزاری دوره و همچنین نمایشگاه گفت: هدف کلی از این مهم پرورش عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس در کودکان، آشنایی خانواده‌ها با حیطه هنر برای کودکان و اعتماد و باروری خودجوش کودکان در مسیر ترسیم است. به‌طوری‌که در هنگام نقاشی از کاغذ با ابعاد بزرگ استفاده کردیم که به کودک اعتمادبه‌نفس بیشتری بدهد و یا برای کسانی که تازه شروع به نقاشی می‌کنند از پاستیل روغنی استفاده می‌کنیم که کودک در رنگ‌آمیزی دچار خستگی و دل‌زدگی نشود.
شاید توجه به همین نکات ریز است که از نی‌نا غریب‌زاده، مربی متفاوتی ساخته است. مربی که در ارتباط‌گیری با کودکان موفق است و توانسته است بسیاری از (به قول خودش) بچه‌هایش را چندین سال حفظ کند.
یادآوری می‌شود، نمایشگاه خلاق نقاشی کودکان «آدمک‌ها قصه می‌گویند» تا ۳۰ دی‌ماه صبح‌ها از ساعت ۱۰ تا ۱۲ (ویژه مدارس) و بعد از ظهر 16:30 تا ۲۱ پذیرای عموم علاقه‌مندان است.
