الهام بهروزی
رویدادهای
فرهنگی هنری متعددی در طول سال در استان بوشهر بسان دیگر مناطق کشور برگزار میشود
که هر کدام نقش شگرفی را در تعالی فرهنگ و هنر این خطه ایفا میکنند. از جمله
رویدادهایی که در استان بوشهر برگزار شد و با استقبال پررنگی روبهرو شد، نمایشگاه
بینالمللی «کرنش به حافظ» اثر گونتر اوکر، هنرمند بزرگ آلمانی بود که با تاسی از
اشعار شاعر و عرفان جاری در کلام حافظ شیرازی، بزرگ ایرانزمین آثار بیبدیل و
منحصربهفردی را خلق کرد که منجر به حافظدوستی بیشتر آلمانیها شد.
حافظ از جمله
شاعران بزرگ زبان فارسی است که در قرن هشتم هجری بهترین نمونههای غزلیات عاشقانه
عارفانه را خلق کرد و با تصویرهای زنده و لطیف به «عشق» جانی تازه بخشید. او در
پرده مکاشفه الهامات شعری خویش را با بینشی عارفانه عجین ساخته و شاهکارهایی آفرید
که ورد زبان کوچک و بزرگ شد. گونتر اوکر با علم به برازندگی فرهنگ و ادب ایرانزمین
درصدد برآمد تا با الهام از عرفان نهفته در کلان لسانالغیب وجوه زیباشناختانه
کلام این شاعر بزرگ ایرانی را از طریق هنرش جور دیگری به نمایش بگذارد. بدیهی است
هرچند در عارف بودن حافظ میان صاحبنظران اختلاف نظر فراوانی است اما باید اعتراف
کرد که حافظ په عارف باشد چه نباشد، شاعری است که به خوبی از عهده کاربرد اصطلاحات
عرفانی در سرودههایش برآمده و اشعار بسیار نغز و منحصربهفردی را به یادگار
گذاشته است.
گونتر اوکر
تحت تاثیر شور و شعور حافظ در نهایت آثار بینظیر و خلاقانهای را پدید آورد که
مخاطب را به حیرت وا میدارد. او با خلق آثار چشمنواز و پر از حرف بهخوبی زوایای
عرفانی کلامی حافظ را دریافته و با زبان نقش آنها را ترسیم کرده است. در واقع ذهن
اوکر در برابر کلام حافظ به تعظیم درمیآید و آثار مجموعه کرنش به حافظ او نمایش
پالایشی است از آنچه در کلام حافظ شنیده و در ذهنش مصور شده است. کلمهها مبدل شده
به رنگ و رنگهایی که سماعکنان بر جان و جهان نقاش تاجی از شهود و هنر ناب برجا
گذاردهاند. سطوری ناخوانا که در ترکیب با چرخش و پیچش رنگها مرقعی دستنویس از
شاعر را به ذهن میآورد.
گونتر اوکر یکی
از سه هنرمند بنیانگذار جریان هنری موسوم به «صفر (زیرو)» است،. جریان هنری «زیرو»،
جریانی پیشرو پس از جنگ جهانی دوم در آلمان بود که هنر را به حیطههای جدیدی برد.
نمایشگاهی در برلین این جریان آلمانی را گرامی داشت و منتخبی از آثار این جریان را
در طول زمان نمایش داده است. در جریان صفر، هنرمند روی نور و تحرک تمرکز میکند و
بهدنبال دادن امیدی تازه به هنر بعد از سالهای تیره پس از جنگ جهانی دوم است.
هنرمندان پایهگذار
این جریان هاینز مک و اتوپینه بودند. گونتر اوکر دیرتر به این جریان پیوست. این
جریان عموما واکنشی به اکسپرسیونیسم انتزاعی در نظر گرفته میشود با این استدلال
که هنر باید از رنگ، احساس و بیان فردی خالی باشد. لغت صفر به گفته اتوپینه، بنیانگذار
این جریان بیانی از «حوزهای از امکاناتی ناب برای شروعی جدید است.»
گونتر اوکر در
این جریان توانست خیلی خوب خود را مطرح کند. وی پس از آشنایی با اشعار حافظ
شاهکارهایی را آفرید که خدمت فراوانی به فرهنگ و ادب ایرانزمین در غرب کرده است.
او در واقع با خلق آثار نمایشگاهی به نام «کرنش به حافظ» به عرفان نهفته در کلام
رندانه حافظ تصویری زنده بخشیده است. نمایشگاه «کرنش به حافظ» که برای
نخستینبار در شیراز در سال 94 رونمایی شد، در ادامه در شهرهای تهران، مشهد، اصفهان،
کرمان، رشت و بوشهر برگزار شد. این نمایشگاه که در بوشهر از پنجم دیماه تا هفتم
بهمنماه در دانشکده هنر و معماری دانشگاه خلیج فارس به همت اداره کل فرهنگ و
ارشاد اسلامی و با همکاری موزه هنرهای معاصر ایران، استانداری، دانشگاه خلیج فارس
و انجمن هنرهای تجسمی برگزار شد، با استقبال چشمگیری از سوی بوشهریها روبهرو شد.
معاون هنری و
سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر در این باره به بامداد جنوب گفت:
بیش از شش هزار و پانصد نفر از نمایشگاه «کرنش به حافظ» اثر گونتر اوکر، هنرمند
برجسته آلمانی در بوشهر بازدید کردند. این شمار بازدید کننده از نمایشگاه
نشان از علاقه و جایگاه فرهنگ و هنر در بین مردم دارد.
محمدحسین زندویان
در ادامه با بیان اینکه نمایشگاه «کرنش به حافظ» از ترکیب دو فرهنگ شرق و غرب شکل
گرفته که گونتر اوکر هنرمند برجسته آلمانی ۷۴ اثر را با الهام گرفتن از اشعار حافظ
طی مدت دو سال خلق کرده است، افزود: آثار این هنرمند آلمانی به سه روش چاپ سیلک،
برجسته و لیتو تولید شده است.
زندویان با
اشاره به اینکه استان بوشهر هفتمین مقصد این نمایشگاه در کشور بوده است، تصریح
کرد: آثار تولید شده پیش از این در استانهای تهران، فارس، اصفهان، مشهد، کرمان و
رشت به نمایش گذاشته شده بود.
وی با بیان
اینکه آثار این هنرمند آلمانی پس از بوشهر به مدت یک ماه در کیش و سپس برای برگزاری
تور فرهنگی و هنری به کشورهای اروپایی ارسال خواهد شد، افزود: در حاشیه این
نمایشگاه در بوشهر به هت انجمن هنرهای تجسمی استان بوشهر با همکاری انجمن
دوستداران حافظ (شعبه بوشهر) و انجمن شعر و ادب استان نشستها و کارگاههای تخصصی
متعددی با محوریت حافظ برگزار شد که از جمله آنها میتوان به نشست تخصصی پیوند متن
و تصویر، شب شعر با حضور شاعران استانی، نشست تجلی شعر حافظ در هنر معاصر آلمان،
رونمایی از کتاب و شبی با حافظ اشاره کرد که با استقبال خوبی هم روبهرو شدند.
معاون هنری و
سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی بوشهر در خصوص نقش برگزاری چنین رویدادهایی
در توسعه فرهنگ و هنر استان بیان کرد: برگزاری چنین نمایشگاههایی بیشک موجب
آشنایی بیشتر هنرمندان و هنرآموزان با آثار روز و سبک کار هنرمندان برجسته و
برگزیده جهان میشود و همچنین باث تبادل تجربیات هنرمندان با دو فرهنگ متفاوت میشود
که این مهم یکی از اولویتهای اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان است.
زندویان در
پایان با بیان اینکه نمایشگاه «کرنش به حافظ» به مدت یک ماه هر روز در دو نوبت صبح
(از ساعت 9 تا 12) و بعد از ظهر (از ساعت 16 تا 21) پذیرای هنرمندان و دوستداران
حافظ بود، یادآور شد: این نمایشگاه نمایانگر جایگاه ارزشمند شاعران بزرگ ایرانزمین
در غرب است که چقدر هنرمندان بزرگ غرب از اندیشه، نگرش، جهانبینی و عرفان شعرای
این سرزمین در خلق آثار برجسته خود الهام میگیرند. در حقیقت گونتر اوکر تنها بخش
اندکی از عظمت و ابهت شعر فارسی را به تصویر کشیده است. امیدوارم که نسل امروز با
غور در این آثار عمیقتر از هر زمانی با فرهنگ و هنر مادری ارتباط برقرار کنند و
قدر و ارزش میراث فرهنگی و ادبی خود را بیش از پیش بدانند.
یادآوری میشود،
نمایشگاه «کرنش به حافظ» به مدت یک ماه از 5 دیماه تا 7 بهمنماه سال جاری در
دانشکده هنر و معماری خلیج فارس بوشهر برپا شد و به دلیل تلفیق هنرمندانه عرفان
شرق و هنر غرب استقبال از این رویداد تا بدانجا بود که این نمایشگاه سه روز دیگر
هم تمدید شد.