الهام بهروزی
نوجوانی دورهای
است که شخص در آن با دنیای تازهتری روبهرو می‌شود و واقعیتهای زندگی را بیشتر
از دوره کودکی لمس و درک می‌کند. او در این دوره احساس می‌کند که بزرگتر شده و از
نظر روحی شرایط خاص‌تری را تجربه می‌کند. بدیهی است دنیای نوجوانی دنیای چندان
پیچیدهای نیست اما این دنیا بیش از هر چیزی به شنیدن، فهمیدن و دیده شدن نیاز دارد؛
چراکه سرخوردگیهای روحی روانی این دوره سنی میتواند روی آینده و ذهنیت فرد تاثیر
فراوان بگذارد.
به عقیده
جامعه‌شناسان، «نوجوانی دورانی انتقالی است و مانند هر مرحله انتقالی دچار نوعی
ابهام است و همین ابهام باعث نوعی گم‌گشتگی در نوجوان می‌شود. او در این مرحله نه
کودک است و نه بزرگسال. اگر کودکانه رفتار کند مورد سرزنش قرار می‌گیرد و چنانچه
بخواهد همانند بزرگ‌ترها عمل کند، با توجه به نداشتن تجربه کافی دچار مشکلاتی جدی
خواهد شد. این مساله همراه جهش و تغییرات فیزیکی، عاطفی، جنسی و تغییر در نوع نگرش‌های
ارزشی- اجتماعی، ویژگی‌های
متفاوتی را برای نوجوان به دنبال می‌آورد. از این رو، شناخت نیازهای نوجوانان و
پاسخگویی به آنها از مهم‌ترین وظایف والدین و مربیان است.»
حال با توجه
به اینکه دنیای نوجوانی، دنیایی تحلیلی- انتقادی است و نوجوان توانایی تحلیل مسائل
را دارند و نقاط مثبت و منفی پدیدهها و دیگران را میشناسد و نقد می‌کند.
بنابراین گام گذاشتن در دنیای وی و رسیدن به فضای ذهنی او کار هر کسی نیست و اغلب
افرادی میتوانند مورد اعتماد او قرار بگیرند که دانش، تخصص و تجربه کافی را برای
رویارویی با نوجوان داشته باشند؛ چراکه احساسات عاطفی وی به بزرگسالان به ویژه پدر،
مادر و مربیان محبوب همواره وی را دچار دوسوگرایی و کشمکش عاطفی می‌کند. از اینرو
با احتیاط باید به کشف دنیای ذهنی و تصورات نوجوان پرداخت.
نی‌نا غریب‌زاده
یکی از فعالان مطرح حوزه کودک و نوجوان است که در این سالها توانسته با درایت و
دانشی که دارد به درک صحیحی از دنیای آنها دست بیابد. او یکی از متخصصان این حوزه
است و توانسته از طریق خواندن و مجسم کردن پسزمینههای فکری و ذهنی کودکان و
نوجوانان، آنها را بخواند، بفهمد و بشنود. البته که این رسالتی دشواری است و بهراحتی
نمیتوان از عهده آن برآمد. شاید اگر عشق نبود او اکنون یک مربی متخصص حوزه نوجوان
بهشمار نمیرفت. بدون شک غریب‌زاده روزهای پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته تا
توانسته دنیای انتزاعی و تحلیل‌گرایانه نوجوانان را بشناسد؛ آن هم در عصری که سنت
و مدرنیته «هویت» این قشر را نشانه گرفته است که برای رسیدن به چیستی خیلی از
مسائل نیاز به یک راهنمای کاربلد دارند؛ زیرا آنها امروز در دنیای زندگی می‌کنند
که مانند گذشته مرزها پررنگ نیست و میتوان به هر پدیدهای عریان و شفاف نگریست.
بنابراین
همگام شدن با نوجوان امروزی بلد بودن میخواهد و «تصویرگری» یکی از ابزارهایی است
که به کمک آن میتوان گوشهای از زندگی، نگرش، اندیشه، خواسته، تمایلات و علاقهمندیهای
نوجوان را مجسم کرد. نی‌نا غریب‌زاده نیز با تکیه بر این هنر تلاش کرده است تا
اندکی از بار سنگین فضای ذهنی نوجوان امروز که تحت تاثیر شرایط امروزی متمایل به
یاس و نومیدی است، بکاهد. او با برگزاری کارگاهها و دورههای آموزشی فضای ذهنی
نوجوان امروز را مصور کرده است و حاصل این کار را در یک نمایشگاه تصویرگری با
عنوان «تا آنجا راهی نمانده بود» از 28 تا 30 بهمنماه در مجموعه فرهنگی و تاریخی
سعادت به نمایش گذاشت.
مدیر نمایشگاه
تصویرگری «تا آنجا راهی نمانده است» در خصوص این نمایشگاه به بامداد جنوب گفت: در
این نمایشگاه ۸۰ اثر از ۱1 هنرجوی 16 تا 23 ساله به نمایش گذاشته شده است. همه
آثار این نمایشگاه با تکنیک پاستل گچی، آبرنگ، گواش، مداد رنگی و اکرولیک است.
نی‌نا غریب‌زاده
در ادامه درباره اهداف برگزاری این نمایشگاه که به همت «خانه قصه» در بوشهر برگزار
شد، توضیح داد: آشنایی خانواده‌ها با حیطه و مهارت‌های هنری فرزندان، حمایت از
افراد مستعد هنری، ایجاد انگیزه هنری، شناسایی ظرفیت‌های حوزه تصویرگری و برنامه‌ریزی
مناسب در این زمینه از اهداف برگزاری این نمایشگاه بود.
وی در ادامه
در پاسخ به این پرسش که چرا عنوان «تا آنجا راهی نمانده است» را برای این نمایشگاه
انتخاب کرده است، بیان کرد: وقتی که در حال بررسی و انتخاب آثار بچههای برای
نمایشگاه بودم، تصاویر داستانوار از مقابل چشمانم عبور می‌کردند و ناخودآگاه این
عنوان برای نمایشگاه در ذهنم جاخوش کرد؛ زیرا در داستان‌های آنها بیشتر نشانه‌هایی
از حسرت، ناامیدی و ترس را دیدم.
این مدرس و
فعال حوزه کودک و نوجوان درباره موضوع آثار به نمایش گذاشته شده در این رویداد
هنری گفت: موضوع و روایت آثار متفاوت بود و هر کار هویت مستقل خود را داشت. اغلب
موضوعات و روایت‌ها برگرفته از تجربه‌های زیسته هنرجویان بود که بر اساس تلنگرهایی
که در دورههای آموزشی به آنها وارد میکنم، زاییدههای ذهنی‌شان را به تصویر میکشند.
وی با تاکید
بر اینکه نمایشگاه حاصل کارگاه هفتگی تصویرسازی خلاق نوجوان بود که 9 ماه با آنها
کار شد، تصریح کرد: این کاری که من در حوزه نوجوان انجام می‌دهم کار بسیار مشکلی است؛ چراکه
درونیات، روحیات و دنیای ذهنی هنرجویانم را پس از مصاحبه و مشاوره و بر اساس موسیقی
که گوش می‌دهند و فیلمی که می‌بینند،
کشف میکنم و از این طریق با دغدغه‌ها و صداهای درونی و ذهنی‌شان آشنا می‌شوم. این
گونه است که به هر کدام از آنها با توجه به دنیای درونیشان داستان می‌دهم و این
نمایشگاه هم آینه تمام‌قد اتفاقات و دنیایی است که در آن زندگی می‌کنند.
غریب‌زاده با
تاکید بر اینکه به هر حال هر قصه و داستان دنیا و تصویر مختص به خود را دارد،
افزود: بی‌شک تا زمانی که نخوانی، کلماتی هم برای کشیدن در اختیار نداری... هر چند
که اهمیت تصویرگری در ادبیات داستانی کودک در مقایسه با ادبیات داستانی نوجوان نمود
پررنگ‌تری دارد.
وی همچنین از
درنگ و تامل مخاطبان در اثر تماشای آثار نمایشگاه «تا آنجا راهی نمانده است» اشاره
کرد و گفت: در طی برگزاری نمایشگاه بسیاری از مخاطبان با تماشای آثار بسیار شگفت‌زده
شدند؛ زیرا فکر نمی‌کردند که دنیای ذهنی رده سنی ۱۶ تا۲۰ سال این‌گونه به زبان
تصویر درآید و پرترهای منحصربه‌فرد از زندگی ارائه کند.
غریب‌زاده در
پایان با تاکید بر اینکه که دوران ما نیز تمام خواهد شد و بعد از ما معلمان دیگری
راه ما را خواهند پیمود، یادآور شد: اما در اینجا مهم‌ترین مساله آمدن افراد متخصص
و هنرمند به نمایشگاه کودک و نوجوان است که متاسفانه در بوشهر با فقر شدیدی در این
زمینه مواجهه هستیم! متاسفانه که دوستانی که در این عرصه فعال هستند از رویدادها
استقبال نمیکنند این در حالی است که این نمایشگاه برای روانشناسان، جامعه‌شناسان
و کسانی که در عرصه هنر و علوم انسانی فعالیت می‌کنند، می‌توانست منبع الهام و
شناخت باشد؛ ما در بوشهر نتیجه دلخواه را نگرفیتم ولی در تهران با نمایش کار
هنرجویانم قطعا بازخورد بهتری خواهیم داشت.
یادآوری می‌شود،
«خانه قصه» به مدیریت نی‌نا غریب‌زاده تاکنون نمایشگاههای متعددی را در حوزه کودک
و نوجوان برگزار کرده است که معرف خوبی برای درونیات و ذهنیات این گروههای سنی بهشمار
میرود. برگزاری نمایشگاه تصویرگری نوجوان با عنوان «تا آنجا راهی نمانده است» در
حقیقت نمایانگر دغدغه و مسوولیتپذیری این مربی متخصص حوزه کودک و نوجوان است تا
جامعه را نیز به درک صحیحی از دنیای ذهنی و احساسات درونی نوجوانان نزدیک کند و
خلأهایی را که در این حوزه احساس می‌شود با زبان تصویر و نقش جبران کند.
