داود علیزاده
کروناویروسی که از شهر ووهان چین آغاز شد پس از مبتلا کردن
تعداد زیادی از مردم چین، مرزهای این کشور پهناور را درنوردید و یک یکی به دیگر
کشورهای جهان سرایت کرد. در ایران هم با توجه به اطلاعرسانیها و هشدارهایی که در زمینه
پیشگیری از ابتلا به این ویروس -که به تازگی «کووید 19» نامیده شده است- داده شد؛ اما
بالاخره شیوع پیدا کرد. این در حالی است که طبق شنیدهها ایران از کمترین امکانات
برای رویارویی با این ویروس برخوردار است. طبق گفته رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاعرسانی
وزارت بهداشت بر اساس آخرین گزارشهای آزمایشگاهی، ابتلای ۱۳ نفر از جمله هفت نفر
در قم، چهار نفر در تهران و دو نفر در گیلان تائید شده است. متاسفانه از این جمع
دو نفر جان خود را از دست دادهاند. اغلب موارد همچنان از ساکنان قم بوده یا
سابقه مراجعت از قم در روزها و هفتههای اخیر را داشتهاند.»
کیانوش جهانپور همچنین در خبری که وبدا منتشر کرده است،
گفت: در روزهای گذشته ۷۳۵ بیمار با علائم شبه آنفلوآنزا در کشور بستری شدند. حال
عمومی فرد مبتلا شده به کووید۱۹ در اراک نسبت به روزهای گذشته بهتر است و موارد شدید
و منجر به فوت در کووید ۱۹ نیز بیشتر و در گروههای مسن و یا دارای بیماریهای زمینهای
و یا نقص سیستم ایمنی بدن مشاهده میشود.»
این ویروس میتواند منجر به ایجاد علائمی نظیر تب، سرفه و
تنگی نفس شده و در موارد کمی نیز میتواند موجب عفونت شدید و حتی مرگ شود. این ویروس
اولین بار، از حیوانات آلودهای که در کشور مبدا یعنی چین خرید و فروش و مصرف میشدند،
به انسان منتقل شده؛ اما اکنون اکثر موارد ابتلا به وسیله تماس انسان آلوده و
مبتلا به بیماری، با فرد سالم اتفاق میافتد.
طبق بررسیها، مشخص شده است که انتقال این ویروس از طریق
تماس مستقیم با فردی که دارای علائم ابتلا به آن است و از طریق قطرات تنفسی و دست
داد، امکانپذیر است. همچنین بنابر اعلام سازمان نظام پزشکی، دوره نهفتگی
بیماری ناشی از کرونای جدید، بین دو تا ۱۴ روز (بهطور معمول یک هفته) است. این بیماری
اغلب با تب و سرفه و سایر علائم تنفسی بروز میکند. البته در این بیماری آبریزش بینی
و عطسه کمتر از سایر ویروسهای تنفسی دیده میشود. در موارد شدید بیماری کرونا ویروس،
تنگی نفس ایجاد میشود. بهطور متوسط چهار روز تا بستری شدن بیماران مبتلا به کرونا ویروس
طول کشیده است. این ویروس در اکثر موارد علائم بالینی خفیف ایجاد میکند که این
امر سبب نشر بیشتر ویروس از طریق افراد با علائم خفیف میشود.
برهمین اساس وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بارها و
بارها تاکید کرده است که مردم حتما برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری توصیههای
بهداشتی را جدی بگیرند. از دست دادن و روبوسی کردن پرهیز کرده، دستهای خود را
مرتبا با آب و صابون بشویند. متاسفانه با همه این اطلاعرسانیها اما باز شاهد شیوع این ویروس در
کشورمان بودیم. البته پیش از این محمدمهدی گویا، رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر
وزارت بهداشت از ورود این ویروس به کشور اطلاع داده و گفته بود: این ویروس مرز نمیشناسد و
خواه ناخواه وارد کشور میشود!
به گزارش ایسنا، وزیر بهداشت در این خصوص گفت: چند شب پیش
گزارشی از استان قم به دست ما رسید که دو مریض با حالت مشکوک به بیمارستان مراجعه
کردند و نتایج آزمایش آنها در خصوص ابتلا به کرونا ویروس مثبت اعلام شد.
دکتر سعید نمکی در حاشیه یازدهمین نشست کارشناسی مجمع انجمنهای
علمی گروه پزشکی ایران با تاکید بر اینکه ایران کشوری است که شاهراه بسیاری از
عبور و مرورها است، افزود: نظام ارائه
خدمت ما در حوزه جلوگیری از بروز اپیدمی بیماریهای واگیر افتخارآفرین عمل کرده
است، نمونه این موضوع افتخارآفربنی همکاران ما در مدیریت سیل در ابتدای سال ۹۸ بود؛
به گونهای که هیچ مورد طغیان بیماری نداشتیم.
وی با اشاره به کنترل آنفلوآنزای N1N1 افزود: پیشبینی ما از میزان
مرگومیر این نوع آنفلوآنزا بسیار بیش از این بود اما خوشبختانه در کنترل بیماری
توانستیم رکورد بزنیم.
نمکی در خصوص اقدامات کنترلی برای کروناویروس، بیان کرد:
اولین کاری که در این زمینه به سختی انجام دادیم بستن مرزهای کشور بود و تا جایی
که توانستیم مرزها را بستیم. همچنین ۳۶ مبدا مرزی را کنترل کردیم. وی با بیان اینکه
در حال حاضر در اوج دوره پیک آنفلوآنزای نوع B در کل کشور بهویژه استان قم
هستیم، خاطرنشان کرد: اکثر کیسهای مشکوک به کرونا ویروس مبتلا به این نوع
آنفلوآنزا بودهاند. نکنه قابل تامل این است که این چند نفر فرد مبتلا به کروناویروس
هیچگونه تماسی با افراد آلوده نداشتند؛ اما طی نمونهبرداریهای انجام شده مشخص
شد که مبتلا به کرونا ویروس بودند، با این وصف در حال حاضر کانون آلودگی در ایران
شکل گرفته است.
وی با تاکید بر اینکه طبق پروتکلهای سازمان بهداشت جهانی،
اگر افرادی مشکوک به بیماری شبه آنفلوآنزا یا آنفلوآنزا یافت شوند که از مناطق
خطرناک آلوده به کروناویروس برگشتند یا تماس با فرد مبتلا به کرونا ویروس داشتند
باید با ذکاوت بیشتری به فکر کنترل موضوع باشیم.
وزیر بهداشت در ادامه با اظهار تاسف از فوت دو نفر مبتلا به
کرونا ویروس در استان قم، تصریح کرد: هر دو نفر با کهولت سن روبهرو بوده و یک نفر
نیز بیماری زمینهای جدی داشت. بقیه بیماران تحت نظر هستند. خوشبختانه همکارانم در
شهر قم با دقت نظر بیماران را تحت نظر دارند و هر اتفاقی را که در سطح کشور بیفتد،
به اطلاع مردم خواهیم رساند.
وزیر بهداشت در خصوص وضعیت تامین ماسک و کیتهای تشخیصی،
گفت: در این دو مورد مشکل جدی وجود ندارد. البته برخی داروخانهها برای ارائه ماسک
به مردم کملطفی میکنند ولی ماسک اندازه کافی هم تولید میشود و هم واردات آن
صورت میگیرد.
وی در ادامه در پاسخ به شایعاتی مبنی بر اطلاعرسانی دیرهنگام
وزارت بهداشت در خصوص شیوع این ویروس در کشور، تاکید کرد: من به اطلاع مردم شریف
رساندم در صورتی که هر اطلاعات جدیدی داشته باشم در لحظه منتقل خواهم کرد، ما هم هیچ
اطلاعاتی بیش از چیزی که به مردم اعلام کردیم، نداشتیم.
نمکی در پایان در خصوص زمان اطلاعرسانی دقیق درخصوص علت
بروز بیماری در ایران، با توجه به اینکه افراد مبتلا سفر خارجی نداشتند، گفت:
همکاران اپیدمیولوژیست در حال بررسی ابعاد بیشتر موضوع هستند و به محض مشخص شدن
منشا آلودگی آن را به اطلاع مردم خواهیم رساند.
بدیهی است که تا این لحظه دارویی برای درمان کویدد 19 کشف
نشده است. بنابراین تنها راهی که باقی میماند این است که افراد با رعایت
اصول بهداشتی از ابتلا به آن پیشگیری کنند. از این رو، سازمان بهداشت جهانی برای مقابله
با کروناویروس جزوه آموزشی را روی وبسایت خود قرار داده است که در ایران به همت
دکتر مهدی هادی (عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران) به سفارش معاونت بهداشت
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت با همکاری
پژوهشکده محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران ترجمه شده است و در خبرگزاریها و
شبکههای مجازی نشر داده شده تا آگاهیبخشی لازم در این خصوص صورت گرفته باشد.
بر اساس این راهنما، توصیههای کلی سازمان بهداشت جهانی (WHO) برای عموم
مردم به منظور کاهش در معرض قرار گرفتن با عوامل میکروبی بیماریزا و جلوگیری از
انتقال طیف وسیعی از بیماریها در سه بخش بهداشت دست، تنفس و بهداشت مواد غذایی به
این شرح تدوین شده است: به طور مرتب دستهای خود را بعد از سرفه یا عطسه، هنگام
مراقبت از بیمار، قبل، در حین و بعد از تهیه غذا، قبل از غذا خوردن، بعد از
استفاده از سرویس بهداشتی، بعد از تماس با حیوانات یا مدفوع یا سایر پسماندهای
آنها با استفاده از آب و صابون شستوشو دهید یا با مواد ضدعفونی کننده الکی
ضدعفونی کنید.
هنگام سرفه و عطسه جلوی بینی و دهان خود را با آرنج یا
دستمال بگیرید و بلافاصله دستمال را دور انداخته و دستهای خود را بشویید. از تماس
نزدیک با هر کسی که تب و سرفه دارد، خودداری کنید. اگر تب، سرفه و یا هر گونه
مشکلی در تنفس دارید، سریعا به پزشک مراجعه کنید و سابقه سفر قبلی خود را به پزشک
اطلاع دهید.
در هنگام تهیه غذا، تخته گوشت و چاقوی مورد استفاده برای
گوشت خام، جدا از تخته گوشت و چاقوی مورد استفاده برای مواد غذایی پخته شده باشد.
دستهای خود را در فواصل مابین لمس مواد غذایی خام و مواد غذایی پختهشده بشویید.
حیوانات بیمار و حیواناتی که به علت بیماری مردهاند، نباید خورده شوند. حتی در
مناطقی که بیماری شیوع پیدا کرده است، مصرف محصولات گوشتی در صورتی که کامل پخته
شده باشند و با رعایت نکات ذکر شده تهیه شده باشند، امکانپذیر است.
در هنگام تهیه مواد غذایی از مراکز خرید، بعد از تماس با
حیوانات و محصولات گوشتی دستهای خود را با آب و صابون بشویید. به هیچ عنوان با
دست ضدعفونی نشده دهان، بینی و چشم خود را لمس نکنید. از تماس با حیوانات مریض و
گوشتهای فاسد خودداری کنید. از تماس با حیوانات ولگرد، آشغالها و مایعجات
خودداری کنید. هنگام لمس حیوانات و محصولات گوشتی از روپوش، دستکش و ماسک محافظت
استفاده کنید. پوششهای محافظ را بعد از کار درآورید. روزانه بشویید و در محیط کار
بگذارید. لباس و کفش چرک کار را در معرض اعضای خانواده قرار ندهید. حداقل روزی یک
بار وسایل و تجهیزات و محیط کار را ضدعفونی کنید.
در صورت داشتن علائمی چون سرفه یا تب از سفر کردن پرهیز
کنید. در صورت استفاده از ماسک مطمئن شوید که دهان و بینی را پوشش داده است و از
دست زدن به ماسک حین استفاده پرهیز کنید. بعد از استفاده از ماسک یک بار مصرف آن
را فورا دور انداخته و دستهای خود را بشویید. چنانچه حین سفر متوجه علائم بیماری
خود شدید خدمه را مطلع و به پزشک مراجعه کنید. فقط غذاهای خوب پخته شده را در سفر
بخورید. از تماس با حیوانات اهلی یا بردن آنها با خود به سفر خودداری کنید.
در پایان این گزارش یادآوری میشود، بر اساس اعلام روابط
عمومی و اطلاعرسانی دانشگاه علوم پزشکی استان بوشهر، تاکنون موردی از کرونا در
استان گزارش نشده است. با توجه به حساسیتهای موضوع و در ادامه فعالیتهای صورت
گرفته در روزهای گذشته میان دانشگاه علوم پزشکی و سازمانهای همکار نشستی فوری با
حضور مدیران حوزه سلامت استان و روسای بیمارستانها برگزار و تمهیدات لازم برای
پیشگیری از بیماری پیشبینی شد. در ضمن از ابتدای گسترش این بیماری در دنیا، کنترل
مرزهای هوایی و دریایی به صورت مداوم در کشور و استان انجام شده است.